Kiedy stosuje się obniżone odsetki podatkowe?

Wpłata zaległości podatkowej ujawnionej w wyniku autokorekty rozliczenia, dokonanej w ciągu pół roku od upływu terminu złożenia tego rozliczenia, premiowana jest zmniejszeniem obciążeń odsetkowych. Odsetki za zwłokę nalicza się według stawki stanowiącej połowę stawki podstawowej. Taka preferencja przysługuje także w przypadku wpłaty zaliczek na podatek dochodowy po korekcie rocznego zeznania podatkowego.

Kilka przesłanek

Obniżone odsetki za zwłokę - naliczane obecnie według stawki 4% - stosuje się w przypadku spełnienia wymogów określonych w art. 56a Ordynacji podatkowej.

Zaległość podatkowa musi wynikać z prawnie skutecznej korekty deklaracji (zeznania podatkowego) dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu złożenia tej deklaracji. Wpłata musi nastąpić w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Przeciwwskazaniem do obniżenia obciążeń odsetkowych nie jest dokonanie kolejnej korekty tego samego rozliczenia. Deklarację można poprawiać wielokrotnie. Za każdym razem, gdy efektem naniesienia zmian jest konieczność uiszczenia zaległości podatkowej, nalicza się obniżone odsetki za zwłokę, jeżeli są spełnione warunki uprawniające do stosowania takiej preferencji (przykład 1).

Korekta nie może być efektem działań organów podatkowych. Obniżonych odsetek za zwłokę nie nalicza się w przypadku zapłaty zaległości podatkowej ujawnionej po korekcie dokonanej na skutek czynności sprawdzających. Taka preferencja nie przysługuje także wtedy, gdy korekta rozliczenia jest składana po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej lub po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a jeżeli nie wysyła się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej. Ważny jest zakres weryfikacji (przykład 2). Nie ma przeszkód do zastosowania obniżonych odsetek za zwłokę, gdy korekta dotyczy innego okresu rozliczeniowego niż objęty kontrolą, nawet jeżeli do jej dokonania skłonił podatnika wynik tej kontroli (por. wyrok NSA z dnia 13 sierpnia 2020 r., sygn. akt II FSK 1612/18).

Obniżone odsetki za zwłokę ustala się nie tylko w przypadku uiszczenia zaległości podatkowej poprzez zapłatę. Stosuje się je odpowiednio także w razie zaliczenia nadpłaty lub zwrotu podatku, potrącenia albo przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych - na wniosek wniesiony w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty rozliczenia.

Wzór na odsetki

Obniżone odsetki podatkowe wylicza się według takiego samego schematu co odsetki podstawowe.

Kwotę zaległości podatkowej należy pomnożyć przez liczbę dni zwłoki oraz obowiązującą w tym czasie stawkę odsetkową, a uzyskany wynik podzielić przez 365. Otrzymaną wartość zaokrągla się do pełnych złotych. Końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 gr pomija się, a wynoszące 50 gr i więcej podwyższa do pełnych złotych. Jeżeli zaległość podatkowa istniała w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetkowe, odsetki za zwłokę nalicza się odrębnie za każdy z nich. Zaokrągleniu podlega natomiast suma kwot za poszczególne okresy.

Odsetek za zwłokę nie wpłaca się, jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez Pocztę Polską S.A. za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej. Wskazuje tak art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Wspomniana opłata pocztowa wynosi 2,90 zł. Wpłacie nie podlegają więc odsetki podatkowe nieprzekraczające 8,70 zł (3 × 2,90 zł). Przyjmuje się, że chodzi o kwotę przed zaokrągleniem do pełnych złotych, czyli ustaloną z dokładnością co do groszy.

Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.
 

Odsetki od zaliczek

Preferencyjne zasady naliczania odsetek za zwłokę nie są wykluczone w przypadku korekty wysokości zaliczek na podatek dochodowy.

Kiedyś uważano to za niedopuszczalne z powodu braku możliwości spełnienia jednego z podstawowych warunków: złożenia korekty rozliczenia. Skoro bowiem nie przekazuje się w ciągu roku podatkowego deklaracji z wyliczeniem kwoty zaliczek na podatek dochodowy należnych za poszczególne miesiące (kwartały), nie ma mowy o złożeniu korekty. Sądy administracyjne zanegowały to stanowisko. Podatnik może uiścić obniżone odsetki za zwłokę od zaliczek na podatek dochodowy (przy zachowaniu opisanych przesłanek) w przypadku dokonania autokorekty zeznania podatkowego obejmującej wysokość wpłaconych zaliczek. W trakcie roku podatkowego nie składa się wprawdzie deklaracji z kwotami zaliczek na podatek dochodowy należnych za poszczególne miesiące (kwartały), ale wykazuje się je w zeznaniu podatkowym. Został zatem jedynie przesunięty termin ich deklarowania. Podatnik ma prawo skorygować wszystkie dane zawarte w zeznaniu podatkowym - w tym kwoty zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli z własnej inicjatywy skoryguje w rocznym rozliczeniu wysokość zaliczek, ma prawo zastosować obniżone odsetki podatkowe (por. wyrok NSA z dnia 23 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 2978/14).

Obniżonych odsetek za zwłokę nie można naliczyć od zaległych zaliczek na podatek dochodowy uiszczanych w trakcie roku podatkowego - zanim ich wysokość zostanie udokumentowana w zeznaniu podatkowym. W tym przypadku stosuje się odsetki podstawowe (wynoszące obecnie 8%).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)