Posiłki dla pracowników sfinansowane przez pracodawcę a PIT - interpretacja KIS

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.594.2023.2.DJ)

Stan faktyczny

Spółka zatrudniająca pracowników, w celu podniesienia atrakcyjności pracy, przyciągnięcia nowych pracowników oraz zatrzymania obecnych, prowadziła efektywną politykę benefitową. Uważała, że dzięki dodatkom pozapłacowym buduje wizerunek dbającej o komfort i zadowolenie osób, które zatrudnia, a ponadto stwarza szczęśliwą atmosferę w pracy i ogranicza zwolnienia pracowników. W tym celu spółka zawarła umowę z niezależnym podmiotem na nabycie usług kateringowych. W ramach programu benefitowego spółka finansowała pracownikom ze środków obrotowych posiłki w określonej kwocie dziennej (z miesięcznym limitem). Skorzystanie z tego programu przysługiwało każdemu pracownikowi zatrudnionemu w spółce i było dobrowolne. Pracownik, który chciał skorzystać z takiego świadczenia, obowiązany był wypełnić deklarację przystąpienia do programu. Posiłki przysługiwały w dniach, w których była świadczona praca. Zamówienie posiłku powyżej ustalonego limitu wiązało się z koniecznością opłacenia przez pracownika nadwyżki. W przypadku rezygnacji przez pracownika z posiłku nie przysługiwał mu z tego tytułu ekwiwalent, czy rekompensata w jakiejkolwiek formie. Spółka była w stanie przypisać indywidualnemu pracownikowi wartość sfinansowanych dla niego posiłków. Na spółce - jako pracodawcy - nie ciążył ustawowy obowiązek zapewnienia/finansowania pracownikom ww. posiłków.

Spółka nie wiedziała, czy koszty finansowanych przez nią posiłków stanowią przychód pracownika i czy w konsekwencji ciążą na niej obowiązki płatnika z tego tytułu. Zapytała o to organ podatkowy. Jej zdaniem w opisanej sytuacji pracownicy nie uzyskują przychodu, w związku z czym nie ciążą na niej obowiązki płatnika z tego tytułu.

Stanowisko Dyrektora KIS

Dyrektor KIS uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Wskazał, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF).

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia "nieodpłatnego świadczenia", zasadne jest odwołanie się do jego znaczenia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym. W tym świetle za nieodpłatne świadczenie na gruncie przepisów o podatku dochodowym generalnie uważa się każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

W kwestii rozumienia pojęcia "nieodpłatnego świadczenia" zasadnicze znaczenie odgrywa wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, w którym sąd ten dokonał ustalenia, jakie kryteria decydują o zakwalifikowaniu nieodpłatnego świadczenia do przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy. TK wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

• zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Dyrektor KIS wskazał, że w omawianej sprawie spełnione zostały wszystkie warunki określone w ww. wyroku TK. Zapewnienie i sfinansowanie pracownikom posiłków odbywa się za ich zgodą i korzystają oni z tego świadczenia dobrowolnie. Zapewnienie posiłków pozwala uniknąć danemu pracownikowi wydatku, który poniósłby na zakup żywności przeznaczonej do konsumpcji podczas godzin pracy (koszty wyżywienia pracownik musi ponosić niezależnie od wykonywania obowiązków pracowniczych). Ponadto świadczenie to jest dokonywane na rzecz konkretnego pracownika (przypisane indywidualnemu pracownikowi), zatem jest znana wartość pieniężna tego świadczenia przypadająca na danego (konkretnego) pracownika.

W konsekwencji organ podatkowy uznał, że kwota sfinansowanych pracownikowi posiłków stanowi dla niego świadczenie skutkujące powstaniem przychodu ze stosunku pracy, od którego pracodawca ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy:

"(...) zapewnienie pracownikowi wyżywienia (a więc sfinansowanie kosztów posiłków, o których mowa we wniosku) stanowi dla niego przychód zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego Państwo - jako płatnik - obowiązani są obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. (...)"