Wpłaciliśmy zaliczkę, w kwocie znacznie przekraczającej 10.000 zł, na poczet nabycia nowego środka trwałego. Po przyjęciu środka trwałego do używania zamierzamy dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w kwocie 100.000 zł. Jak rozliczyć taką zaliczkową wpłatę?
Zaliczka zapłacona na poczet nabycia środka trwałego, który będzie podlegał jednorazowej amortyzacji, może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Dokonując jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, należy pomniejszyć go o wartość zaliczki (która została już zaliczona do kosztów). |
Zgodnie z art. 16k ust. 14 ustawy o PDOP (oraz odpowiednio art. 22k ust. 14 ustawy o PDOF), podatnicy mogą dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100.000 zł) od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji. Odpisów takich dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Co istotne, kwota 100.000 zł obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego, zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.
Przywołane regulacje stosuje się pod warunkiem, że:
1) wartość początkowa jednego środka trwałego, nabytego w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł lub
2) łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza 3.500 zł (por. art. 16k ust. 15 ustawy o PDOP oraz odpowiednio art. 22k ust. 15 ustawy o PDOF).
Zaliczka, która może być odniesiona bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów do wysokości 100.000 zł, stanowi wpłatę na poczet nabycia fabrycznie nowego środka trwałego, który spełnia wymogi warunkujące dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, a dostawa którego zostanie wykonana w następnych okresach sprawozdawczych (por. art. 15 ust. 1zd ustawy o PDOP oraz art. 22 ust. 1s ustawy o PDOF).
Jak wynika z art. 16k ust. 16 ustawy o PDOP (oraz odpowiednio art. 22k ust. 16 ustawy o PDOF), kwotę jednorazowego odpisu amortyzacyjnego pomniejsza się o wysokość zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów wpłaty na poczet nabycia środka trwałego.
Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych na ogólnych zasadach, stosując metodę degresywną lub liniową. Przy czym suma dokonanych odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych.
Naszym zdaniem, do kosztów podatkowych może być zaliczona jedynie wartość netto zaliczki, czyli kwota odpowiadająca wartości jej wpłaty, pomniejszona o podlegający odliczeniu VAT.
Tak więc, odnosząc powyższe do sytuacji opisanej w pytaniu, podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość netto zaliczki na poczet nabycia środka trwałego, który w przyszłości zostanie objęty odpisem amortyzacyjnym na podstawie ww. przepisów o jednorazowej amortyzacji. W odniesieniu do takiej zaliczki stosuje się ten sam limit, jaki przepisy wskazują do jednorazowej amortyzacji (tj. 100.000 zł). Dokonywane następnie odpisy amortyzacyjne muszą uwzględnić fakt wcześniejszego ujęcia zaliczki w kosztach podatkowych.
Przykład 1
Jednostka w sierpniu 2019 r. wpłaciła zaliczkę w kwocie 73.800 zł (w tym VAT 13.800 zł, czyli netto 60.000 zł) na poczet nabycia środka trwałego spełniającego wymogi do zastosowania jednorazowej amortyzacji. W październiku br. środek trwały został nabyty za kwotę 450.000 zł netto i wprowadzony do ewidencji. Ponieważ wpłacona zaliczka została zaliczona w sierpniu br. do kosztów uzyskania przychodów, jednorazowy odpis amortyzacyjny wyniesie jedynie 40.000 zł (tj. 100.000 zł limit jednorazowej amortyzacji - 60.000 zł wpłacona zaliczka odniesiona w koszty uzyskania przychodów). W kolejnym roku i latach następnych do zamortyzowania zostanie kwota 350.000 zł, ustalona jako różnica pomiędzy wartością początkową 450.000 zł a dokonanym jednorazowym odpisem amortyzacyjnym (w kwocie 40.000 zł) oraz kwotą zaliczki odniesioną w koszty uzyskania przychodów (60.000 zł). |
Przykład 2
Na podstawie danych wykazanych w przykładzie nr 1 Zakładamy, że wpłacona zaliczka wyniosła 123.000 zł (w tym VAT 23.000 zł), czyli netto 100.000 zł. W efekcie jednorazowy odpis amortyzacyjny wyniesie 0 zł (tj. 100.000 zł limit jednorazowej amortyzacji - 100.000 zł wpłacona zaliczka odniesiona w koszty uzyskania przychodów). W kolejnym roku i latach następnych do zamortyzowania zostanie kwota 350.000 zł, ustalona jako różnica pomiędzy wartością początkową 450.000 zł a kwotą zaliczki na nabycie środka trwałego równą 100.000 zł. |
Zarówno w sytuacji wskazanej w przykładzie nr 1, jak i nr 2, suma jednorazowych odpisów amortyzacyjnych oraz wpłaty na poczet nabycia środka trwałego wyniosła 100.000 zł. Nie będzie więc możliwe dokonywanie w 2019 r. jednorazowych odpisów - od innych środków trwałych w ramach tego limitu (100.000 zł). |
Dodajmy, że w sytuacji, gdy podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów wpłatę na poczet nabycia środka trwałego, a następnie:
1) przed nabyciem środka trwałego:
a) zlikwidował działalność gospodarczą albo
b) zmienił formę opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną np. w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo
2) po nabyciu środka trwałego:
a) nie dokonał jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od środka trwałego lub
b) zbył odpłatnie środek trwały
- jest obowiązany do zwiększenia przychodów o wpłatę na poczet nabycia środka trwałego, odpowiednio na ostatni dzień prowadzenia działalności przed jej likwidacją, na ostatni dzień prowadzenia działalności przed zmianą formy opodatkowania, na dzień, w którym podatnik dokonał pierwszego odpisu na podstawie metody degresywnej lub liniowej, albo na dzień odpłatnego zbycia środka trwałego.
|