Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Kiedy można dostać karę za nieokazanie ksiąg?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy można dostać karę za nieokazanie ksiąg?

Gazeta Podatkowa nr 55 (1305) z dnia 11.07.2016
Małgorzata Żujewska

Weryfikacja poprawności rozliczeń podatkowych opiera się w znacznej mierze na analizie ksiąg i dowodów księgowych posiadanych przez podatnika. Odmowa okazania urzędnikom skarbowym potrzebnych dokumentów może skończyć się wysokimi karami finansowymi - wymierzanymi w trybie porządkowym lub w postępowaniu karnym skarbowym. Sankcje grożą nie tylko podatnikom, ale także biurom rachunkowym prowadzącym ich sprawy księgowe.

Szczególny dowód

Podatki takie jak VAT, PIT czy CIT są rozliczane na zasadzie samoobliczenia. Oznacza to, że podatnicy sami określają wysokość zobowiązań podatkowych - ustalając stan faktyczny i stosując odpowiednie regulacje prawa podatkowego - a następnie wykazują ją w składanych deklaracjach.

Urząd skarbowy ma prawo zbadać poprawność tych wyliczeń w ramach czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania podatkowego (w zakresie i zgodnie z celem poszczególnych procedur). Weryfikacja opiera się przede wszystkim na analizie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Termin "księgi podatkowe" obejmuje księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencje oraz rejestry, które dla celów podatkowych mają obowiązek prowadzić podatnicy, płatnicy lub inkasenci.

Dokumenty te mają szczególną moc dowodową w postępowaniu podatkowym. Potwierdza to art. 193 Ordynacji podatkowej. Księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów. Księgi podatkowe uznaje się za rzetelne, gdy dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Księgi podatkowe niewadliwe to natomiast prowadzone zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach. Nie zawierają błędów o charakterze formalnym. Nie każde uchybienie jest jednak dyskwalifikujące. Księgi podatkowe prowadzone w sposób wadliwy są akceptowane, jeżeli nieprawidłowości nie mają istotnego znaczenia dla sprawy.

Kara dyscyplinująca

Brak wglądu do ksiąg i dowodów księgowych utrudnia urzędnikom skarbowym weryfikację rozliczeń podatkowych. Ignorowanie wezwań o udostępnienie potrzebnych dokumentów może przede wszystkim skończyć się wymierzeniem kary porządkowej.


2.800 zł - maksymalna kara porządkowa w 2016 r.


Karę porządkową można otrzymać za bezzasadną odmowę okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Urząd skarbowy ma prawo stosować taki środek dyscyplinujący w trakcie czynności sprawdzających, kontroli oraz postępowania podatkowego.

Ukaranym może być nie tylko podatnik, a w przypadku gdy sprawa dotyczy osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej - osoba będąca ustawowym reprezentantem danego podmiotu, członkiem organu uprawnionego do reprezentowania go lub upoważniona do prowadzenia jego spraw. Urzędnicy mogą nałożyć karę porządkową także na pełnomocnika podatnika. Właściciele biur rachunkowych, którym podatnicy zlecają prowadzenie czy przechowanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych, mogą natomiast otrzymać karę porządkową za bezzasadną odmowę okazania lub nieprzedłożenie w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych (a więc nie wszystkich rodzajów ksiąg) lub dokumentów będących podstawą dokonywania w nich zapisów. Taki krąg potencjalnych ukaranych wynika z art. 262 Ordynacji podatkowej.

Organ podatkowy prowadzący sprawę stosuje karę porządkową w ramach tzw. uznania administracyjnego - może ją wymierzyć w celu zdyscyplinowania danej osoby, ale nie musi. Ukarany może bronić się przed obciążeniem swojego budżetu. Są dwa środki obrony: zażalenie na postanowienie o nałożeniu kary porządkowej oraz wniosek o jej uchylenie. Tryb zażaleniowy stosuje się w przypadku kwestionowania zasadności wymierzenia sankcji. Wniosek o uchylenie kary porządkowej można natomiast złożyć, gdy wykonanie wymaganego obowiązku było niemożliwe z przyczyn obiektywnych.

Zarówno zażalenie, jak i wniosek wnosi się w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej. Ukarany, który nie składa żadnego środka zaskarżenia, powinien natomiast w tym terminie wpłacić wymierzoną kwotę.

Grzywna za utrudnienia

Nieokazanie ksiąg podatkowych w trakcie czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej może skończyć się o wiele poważniejszymi dolegliwościami finansowymi niż kara porządkowa.

Ten, kto udaremnia lub utrudnia osobie uprawnionej do przeprowadzenia wspomnianych procedur wykonywanie czynności służbowych, naraża się na odpowiedzialność karną skarbową. Stanowi tak art. 83 Kodeksu karnego skarbowego. Za utrudnianie lub udaremnianie wykonania czynności służbowych uznaje się w szczególności nieokazanie na żądanie urzędników księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej. Tak samo traktowane jest ich niszczenie, uszkodzenie, czynienie bezużytecznym, ukrywanie, usuwanie. Księgą w tym kontekście jest księga rachunkowa, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja, rejestr lub inne podobne urządzenia ewidencyjne, do prowadzenia których obliguje prawo.

Karą za opisany czyn jest grzywna. Osobie, której zachowanie zostanie zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe, może być ona obecnie wymierzona w granicach od 616,60 zł do 17.758.080 zł. Za wykroczenie skarbowe grozi grzywna od 185 zł do 37.000 zł. Karę za wykroczenie skarbowe może wymierzyć upoważniony urzędnik. Orzeka on jednak wyłącznie w postępowaniu mandatowym. Taki tryb stosuje się, gdy sprawca jest znany, okoliczności popełnionego przez niego czynu nie budzą wątpliwości, a wystarczającą karę za uchybienie stanowi grzywna nieprzekraczająca podwójnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie do 3.700 zł). Sprawca musi ponadto zgodzić się na taką formę wymierzenia sankcji.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.)

Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.