Limit 100.000 euro przy zwolnieniu SME dla polskiego podatnika

Na próg rocznego obrotu, który stanowi podstawę zwolnienia w ramach procedury SME, składa się wyłącznie całkowita wartość dokonanych dostaw towarów i świadczonych usług przez podatnika w państwie UE, w którym przysługuje mu zwolnienie (próg krajowy), z wyłączeniem VAT.

W pytaniu przesłanym do naszej redakcji Czytelnik wskazał, że jest podatnikiem VAT na terenie Polski. Dokonuje także sprzedaży towarów na terytorium innych państw UE. Chciałby on korzystać ze zwolnienia SME na terytorium tych państw. W związku z tym zapytał, czy do limitu zwolnienia 100.000 euro na terenie UE powinien wliczyć także sprzedaż krajową. Czy w sytuacji, gdy łączna wartość sprzedaży w UE przekroczy 100.000 euro, to traci on także prawo do zwolnienia na terenie wszystkich krajów UE, w tym Polski, nawet gdy sprzedaż na terenie Polski nie przekracza 200.000 zł?

Zasady korzystania z procedury SME

Jak wynika z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Zatem do limitu tego zwolnienia bierze się pod uwagę wyłącznie sprzedaż dokonywaną na terytorium Polski.

Natomiast w art. 113a ustawy o VAT określono warunki do korzystania ze zwolnienia w procedurze SME na terenie Polski przez podatników mających w innym niż Polska państwie UE siedzibę działalności gospodarczej. Jak określa ust. 1 tego przepisu, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności na terytorium innego niż Polska kraju UE, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

1) całkowita roczna wartość dostaw towarów i świadczenia usług dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium UE, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej, w tym wartość sprzedaży na terytorium kraju, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100.000 euro,

2) wartość sprzedaży u tego podatnika, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200.000 zł (lub w proporcji - przez podatnika rozpoczynającego działalność w trakcie roku),

3) podatnik nie dokonuje na terytorium kraju dostaw towarów ani świadczenia usług, o których mowa w art. 113 ust. 13.

Natomiast polscy podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego SME w innym państwie członkowskim, na warunkach określonych przez to państwo.

Art. 113a ustawy o VAT przewiduje, że Polska umożliwiła stosowanie zwolnienia na terytorium kraju podatnikom posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w innym państwie UE, m.in. jeżeli wartość sprzedaży tego podatnika bez kwoty podatku nie przekroczy określonego progu krajowego. Natomiast podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej w Polsce skorzysta ze zwolnienia w innym państwie UE, gdy m.in. jego roczny obrót w tym państwie UE nie przekroczy progu zwolnienia określonego przez to państwo oraz nie przekroczy progu unijnego.

Ponadto Polska jako państwo UE, w którym podatnik ma siedzibę działalności gospodarczej (MSEST), obliczy czy unijny próg rocznego obrotu nie został przekroczony, na podstawie zgłoszonych przez takiego podatnika całkowitych wartości dostaw towarów lub świadczenia usług dokonanych we wszystkich państwach UE. Zaś to, czy polski podatnik SME spełnił warunki do zwolnienia w państwie UE innym niż Polska, tj. m.in. czy nie przekroczył progu krajowego stosowanego w danym państwie UE, będzie podlegać weryfikacji przez państwo UE zwolnienia.

Jeżeli próg unijny (100.000 euro) zostanie przekroczony, podatnik SME nie będzie mógł stosować zwolnienia w ramach procedury SME w żadnym z państw UE zwolnienia. Przy czym, podatnik, którego obrót w państwie UE, gdzie ma siedzibę działalności gospodarczej, jest poniżej progu krajowego, może dalej stosować zwolnienie podmiotowe do dokonywanej sprzedaży w tym państwie UE, niezależnie od obrotu, jaki generuje w innych państwach UE. Zwolnienie na terytorium jego kraju będzie mu nadal przysługiwać, nawet jeżeli całkowity jego obrót przekroczy próg obrotu w UE, tj. 100.000 euro (przykłady 1 i 2).

Obowiązki polskiego podatnika

W art. 113b ustawy o VAT wskazano czynności, jakie polski podatnik powinien wykonać, aby korzystać ze zwolnienia podmiotowego SME na terytorium innego niż Polska kraju UE. Z ust. 1 tego przepisu wynika, że podatnik, który posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i którego roczny obrót na terytorium UE nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100.000 euro, może skorzystać ze zwolnienia dla dostaw towarów i świadczenia usług w państwie UE innym niż Polska, na warunkach określonych przez to państwo UE, jeżeli to państwo wprowadziło zwolnienie na zasadach odpowiadających regulacjom zwolnienia, o których mowa w art. 113a ustawy o VAT.

W celu skorzystania ze zwolnienia podatnik musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego tzw. uprzednie powiadomienie, które zawiera dane podatnika, informację o państwie (państwach) UE, w których zamierza on korzystać ze zwolnienia, a także dane dotyczące jego rocznego obrotu na terytorium UE w poprzednim i bieżącym roku podatkowym. Organ, uwzględniając informacje przekazane przez właściwe organy podatkowe państw UE, w terminie 35 dni roboczych po dniu otrzymania uprzedniego powiadomienia m.in informuje podatnika o nadaniu polskiego numeru identyfikacyjnego EX, na potrzeby korzystania ze zwolnienia, jeżeli:

a) państwo UE, w którym podatnik zamierza korzystać ze zwolnienia, potwierdziło jego prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie,

b) co najmniej jedno z państw UE, w którym podatnik zamierza korzystać ze zwolnienia, potwierdziło jego prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie - w przypadku gdy podatnik w uprzednim powiadomieniu wskazał więcej niż jedno państwo UE, w którym zamierza korzystać ze zwolnienia

- przy czym, jeżeli warunki uprawniające do nadania polskiego numeru identyfikacyjnego EX wymagają dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia tej weryfikacji.

Jeśli podatnik nie spełnia warunków korzystania ze zwolnienia określonych przez państwo UE, które wskazał w uprzednim powiadomieniu, naczelnik urzędu skarbowego poinformuje podatnika o odmowie skorzystania ze zwolnienia w tym państwie UE, przy czym, jeżeli podatnik nie spełnia warunków korzystania ze zwolnienia we wszystkich państwach UE, które wskazał w uprzednim powiadomieniu, właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje również postanowienie o odmowie nadania polskiego numeru identyfikacyjnego EX, na które służy zażalenie.

Ponadto polski podatnik ma obowiązek składania właściwemu naczelnikowi US informacji kwartalnych zawierających dane podatnika, w tym informacje o polskim numerze identyfikacyjnym EX, oraz dane o wysokości obrotów osiągniętych w każdym z państw UE zwolnienia SME za dany kwartał, w tym o wartości sprzedaży na terytorium kraju. Informacja ta składana jest w terminie miesiąca od końca kwartału, przy czym termin ten upływa również, gdy ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)

Ustawa z dnia 8.11.2024 r. zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1721)