Korzystamy z usług rzecznika patentowego z państwa trzeciego. Otrzymaliśmy od niego fakturę, w której wyszczególniono opłaty urzędowe i pocztowe oraz honorarium. Czy wszystkie te pozycje z faktury będą stanowiły podstawę opodatkowania importu usług?
Rzecznik patentowy świadczy pomoc prawną i techniczną w sprawach własności przemysłowej. Usługi świadczone przez rzeczników patentowych zaliczamy do działalności prawniczej.
Miejsce świadczenia usług m.in. doradczych, inżynierskich, prawniczych, księgowych oraz usług podobnych do tych usług, zostało uregulowane w sposób szczególny, ale tylko w przypadku gdy ich nabywcami są podmioty niebędące podatnikami, których siedziba, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu znajduje się poza terytorium UE (art. 28l ustawy o VAT).
Jeśli usługobiorcą będzie podatnik, wówczas zastosowanie znajdzie art. 28b ustawy, czyli opodatkowanie w miejscu gdzie ma siedzibę usługobiorca.
Zatem polski nabywca będący zarejestrowanym podatnikiem z siedzibą w Polsce, nabywając od zagranicznego podatnika usługę reprezentowania go przed urzędem patentowym, ma obowiązek dokonać rozliczenia podatku z tego tytułu.
Świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, jest importem usług. Podstawę opodatkowania importu usług oraz podatek należny od tej transakcji należy uwzględnić w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu.
Z treści pytania wynika jednak, że na fakturze, którą otrzymał Czytelnik, oprócz wynagrodzenia rzecznika patentowego, znajdują się również opłaty pocztowe oraz urzędowe.
Naszym zdaniem, w obu tych przypadkach mamy do czynienia ze zwrotem poniesionych przez rzecznika kosztów i w związku z tym nie będą one stanowiły zapłaty za usługę i nie będą podlegały opodatkowaniu.
Potwierdzeniem słuszności tego stanowiska jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 września 2015 r., nr IPPP3/4512-658/15-2/ISZ, w której wyjaśnił, iż:
"(...) co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego. Przepis art. 29a ust. 6 i ust. 7 ustawy o VAT wymienia elementy, które powinny być wliczane bądź nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania. Do elementów, które nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania należą m.in. kwoty otrzymane przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków, poniesionych w imieniu i na rachunek tego ostatniego i które są ujmowane przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
Przepisy ustawy (...) nie precyzują i nie wskazują, jak należy rozumieć pojęcie «w imieniu i na rzecz». (...)
Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN, określenie «w imieniu» oznacza działanie «ze względu na kogoś, dla czyjegoś dobra, odwołując się do kogoś». Natomiast określenie na rzecz oznacza tyle, co działanie «na czyjąś korzyść, dla kogoś, dla czyjegoś dobra». (...) Określonych wskazówek odnośnie interpretacji ww. zwrotów dostarcza również (...) Kodeks cywilny (...). Przepisy ww. Kodeksu odnoszą się zarówno do kwestii działania w czyimś imieniu, jak i na czyjąś rzecz. W art. 95 ust. 1 i 2 Kodeksu cywilnego wskazano, że czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela działającego w imieniu osoby, którą reprezentuje, a czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Tym samym, przedstawiciel, (...) działa w imieniu i na rzecz swojego mocodawcy, przez co rozumieć należy, że wszelkie skutki faktyczne i prawne jego działania dotyczą bezpośrednio jego mocodawcy. (...)
Mając na uwadze powyższe (...) opłaty urzędowe ponoszone przez zagraniczne podmioty w imieniu i na rzecz Spółki nie zwiększają podstawy opodatkowania w imporcie usług. (...)"
Ten sam Dyrektor IS w interpretacji indywidualnej z 3 kwietnia 2014 r., nr IPPP2/443-49/14-4/BH udzielił obszernego wyjaśnienia na temat charakteru i sposobu opodatkowania usługi wykonanej przez rzecznika patentowego, wskazując że:
"(...) zawód rzecznika patentowego polega na świadczeniu pomocy w sprawach własności przemysłowej (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (...). Wykonywanie tego zawodu dopuszczone jest: w kancelarii patentowej, na rzecz pracodawcy lub na podstawie umów cywilnoprawnych, ale w każdym wypadku na warunkach określonych w tej ustawie (art. 4 ust. 2 i 3). Zgodnie z art. 8 ww. ustawy, przedmiotem działalności kancelarii patentowej jest świadczenie pomocy w sprawach własności przemysłowej. Pomoc ta ma charakter prawno-techniczny. Pomoc prawna polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, badaniu stanu prawnego przedmiotów własności przemysłowej, zastępstwie prawnymi procesowym. Pomoc techniczna z kolei polega w szczególności na opracowywaniu opisów technicznych zgłoszeń do ochrony przedmiotów działalności twórczej przeznaczonych do przemysłowego wykorzystywania, badaniu zakresu ich ochrony, prowadzeniu poszukiwań dotyczących stanu techniki. Ponadto, w myśl art. 9 ww. ustawy, rzecznik patentowy występuje w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej, z wyjątkiem występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu karnym i postępowaniu karnym skarbowym.
Zdaniem tut. Organu usługa, wykonywana przez Wnioskodawcę jako rzecznika patentowego, polegająca na przygotowaniu dokumentacji pozwalającej na dokonanie zgłoszenia do Urzędu Patentowego jest niezależna od dokonania przez Wnioskodawcę opłaty urzędowej. Wprawdzie opłata urzędowa jest czynnością niezbędną, bez której zgłoszenie nie zostanie przyjęte, jednakże ma ona charakter administracyjny a nie charakter wynagrodzenia za wykonywaną usługę. Wnioskodawca nie ma interesu prawnego w uiszczeniu tej opłaty a dokonuje jej jedynie na rzecz podmiotu trzeciego. Opłata urzędowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i potraktowanie jej jako elementu podstawy opodatkowania na wystawianej fakturze bezpodstawnie zwiększyłoby cenę świadczonej przez Wnioskodawcę usługi. (...)"
W kwestii zwrotu poniesionych opłat pocztowych wypowiedział się natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 3 kwietnia 2014 r., nr IPTPP4/443-54/14-2/MK. W stanie faktycznym będącym przedmiotem wydanej interpretacji, podatnik dokonywał sprzedaży swoich produktów za pośrednictwem internetu. Kupujący wraz z zapłatą za towar przekazywał na konto sprzedawcy kwotę równą opłacie pocztowej za wysyłkę. Sprzedający zawarł bowiem indywidualne umowy o świadczenie usług pocztowych w imieniu i na rzecz kupującego, na podstawie udzielonego przez niego pełnomocnictwa.
Dyrektor IS w wydanej interpretacji stwierdził, iż:
"(...) w przypadku, gdy Wnioskodawca będzie posiadał upoważnienie (pełnomocnictwo) do zawarcia umowy o usługi w imieniu i na rachunek kupującego - mamy do czynienia ze zwrotem kosztów i kwota ta nie wchodzi do podstawy opodatkowania, gdyż w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r. nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy obrotu, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy. Natomiast w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. kwota ta nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ustawy. W takim przypadku Wnioskodawca nie będzie świadczył usługi związanej z przesyłką towarów, a będzie nabywać ją od Poczty bezpośrednio kupujący. W przedmiotowej sprawie nastąpi jedynie zwrot kosztów, który nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub klienta jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rachunek tego nabywcy lub klienta.
Zaznaczyć jednak należy, że w opisanej sytuacji nie będzie podlegać opodatkowaniu jedynie kwota stanowiąca zwrot kosztów przesyłki, natomiast opodatkowaniu podlegać będzie ewentualne dodatkowe wynagrodzenie Wnioskodawcy za zawarcie w ramach pełnomocnictwa umowy z Pocztą.
Mając na uwadze opis sprawy i przywołane powyżej przepisy stwierdzić należy, że środki pieniężne przekazywane Wnioskodawczyni na pokrycie zobowiązań kupującego względem operatora pocztowego, nie będą stanowić dla Wnioskodawczyni podstawy opodatkowania i w konsekwencji nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...)"
Reasumując
W opisanej przez Czytelnika sytuacji, podstawa opodatkowania importu usług będzie obejmowała wyłącznie wynagrodzenie rzecznika patentowego. Pozostałe czynności, tj. wyszczególnione na fakturze opłaty urzędowe i pocztowe, będą stanowiły zwrot kosztów i nie będą podlegały opodatkowaniu. |
|