Zgodnie z art. 19 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dyrektor oddziału ZUS wyznaczony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodnych od składek oraz nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ZUS, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń. Obecnie do egzekucji tych należności wskazanych jest 43 dyrektorów oddziałów ZUS, określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie siedzib i właściwości rzeczowej oraz miejscowej dyrektorów oddziałów ZUS wyznaczonych do działania jako organy egzekucyjne.
Już niedługo zadania w zakresie egzekwowania należności pieniężnych z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ZUS, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń, ma przejąć Dyrektor Oddziału ZUS w Legnicy, jako jedyny organ egzekucyjny uprawiony do stosowania środków egzekucyjnych na terenie całego kraju. Wyłącznie w sprawach należności pieniężnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodnych od składek nadal postępowania mają prowadzić dotychczasowe 43 oddziały ZUS.
Tak zakłada zamieszczony na RCL projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie siedzib i właściwości rzeczowej oraz miejscowej dyrektorów oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyznaczonych do działania jako organy egzekucyjne (projekt nr 797 z wykazu RCL), które miałoby wejść w życie z dniem 1 czerwca 2024 r.
Proponowana zmiana jest uzasadniana faktem, iż poza należnościami składkowymi aktualnie ZUS odzyskuje także kwoty nienależnie pobranych należności pieniężnych z tytułu 26 rodzajów świadczeń. Znaczne poszerzenie katalogu odzyskiwanych świadczeń w ostatnich latach, przede wszystkim innych niż z ubezpieczeń społecznych (np. związanych z realizacją polityki prorodzinnej, tarcz antykryzysowych), wymaga skoncentrowania zadań w ramach jednej wyspecjalizowanej jednostki organizacyjnej ZUS. Zaproponowane rozwiązanie wpisuje się w politykę uelastycznienia struktur administracji w kontekście jak najefektywniejszego wykorzystania potencjału osób o wysokich kwalifikacjach oraz wyposażenia ich w specjalistyczne narzędzia wspomagające proces egzekucji tego rodzaju należności. Umożliwi ono specjalizację organu egzekucyjnego działającego w strukturach ZUS oraz obsługę większego wolumenu spraw przy odpowiedniej optymalizacji zasobów ZUS, a ponadto pozwoli na zachowanie jednolitości działań i usprawni procesy kontrolne i nadzorcze.
Przejmowanie spraw z innych oddziałów ZUS ma jednak następować stopniowo, odpowiednio po dniu 1 listopada 2024 r., 1 marca, 1 czerwca i 1 września 2025 r., o ile do danego dnia w poszczególnych oddziałach nie zostaną zakończone, wszczęte przed wejściem w życie projektowanego rozporządzenia, postępowania egzekucyjne w sprawach omawianych należności pieniężnych.
Dotychczasowe organy egzekucyjne, przekazując Dyrektorowi Oddziału ZUS w Legnicy akta prowadzonych postępowań egzekucyjnych, będą zobowiązane zawiadomić o zmianie organu egzekucyjnego i numerze rachunku bankowego Dyrektora Oddziału ZUS w Legnicy:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
