HITY GOFINU

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (zwana dalej także ustawą nowelizującą) oczekuje na podpis Prezydenta (stan faktyczny na dzień oddania niniejszego numeru czasopisma do druku). Wejdzie ona w życie 1 stycznia 2018 r. i wprowadzi do ustaw o podatku dochodowym wiele istotnych zmian, które mają na celu m.in.:

1) uszczelnienie systemu podatkowego,

2) ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności przez małych i średnich przedsiębiorców,

3) poprawę konkurencyjności przedsiębiorstw niestosujących agresywnych optymalizacji.

Nowe przepisy generalnie mają obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

W niniejszym opracowaniu wymieniamy niektóre zmiany wprowadzone tą ustawą. Do tematu będziemy wracać na łamach naszego czasopisma.

W ustawie o CIT wyodrębniono źródło przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielono dochody uzyskiwane z tego źródła od pozostałych dochodów podatnika.

Przedmiotem opodatkowania CIT będzie suma dochodów, tj. dochodów z zysków kapitałowych oraz pozostałych dochodów podatnika (z wyjątkiem przychodów z art. 21, art. 22 i art. 24b updop). Jeżeli podatnik uzyska dochód tylko z jednego z tych źródeł, a w drugim z tych źródeł poniesie stratę, to wówczas opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie uzyskany z jednego źródła dochód, bez pomniejszania go o stratę poniesioną w drugim źródle przychodów.

O wysokość straty ze źródła przychodu, poniesionej w roku podatkowym, podatnik będzie mógł obniżyć dochód osiągnięty z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość takiego obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie będzie mogła przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Analogiczne odliczenie straty tylko w danym źródle dochodów, poprzez obniżenie dochodu uzyskanego z tego źródła w kolejnych pięciu latach podatkowych, będzie dotyczyć także sytuacji, w której podatnik poniesie stratę w obu źródłach, tj. stratę w źródle przychodów zdefiniowanym jako zyski kapitałowe i stratę ze źródła jakim będą przychody uzyskiwane z pozostałych źródeł przychodów.

Konsekwencją wyodrębnienia źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych jest określenie katalogu tych zysków. W katalogu wymieniono m.in. przychody:

a) z udziału w zysku osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b updop, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego tytułu (w katalogu tym mieszczą się przede wszystkim dywidendy oraz pozostałe przychody zawarte dotychczas w art. 10 ust. 1 updop),

b) ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,

c) ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych,

d) z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 updop (tj. autorskich lub pokrewnych praw majątkowych, licencji, praw określonych w ustawie Prawo własności przemysłowej, know-how).

Właściciele nieruchomości (zarówno podatnicy PIT, jak i CIT) będą obciążeni podatkiem od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terenie RP, którego wartość początkowa przekracza 10.000.000 zł. Do nieruchomości objętych minimalnym podatkiem dochodowym, należą:

1) budynki handlowo-usługowe sklasyfikowane w KŚT jako:

• centra handlowe,
   
• domy towarowe,
   
• samodzielne sklepy i butiki,
   
• pozostałe budynki handlowo-usługowe,

2) budynki biurowe sklasyfikowane w KŚT jako budynki biurowe.

Nowym podatkiem nie będą objęte:

• nieruchomości, o których mowa w pkt 1 i 2, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych,
   
• nieruchomości, o których mowa w pkt 2, wykorzystywane wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika.

Podstawę opodatkowania stanowić będzie przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę 10.000.000 zł. Podatek będzie wynosił 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. Podatek ten będzie mógł być odliczany od zaliczki na podatek obliczanej na zasadach określonych w ustawie o PIT lub ustawie o CIT. Kwotę uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku podatnik odliczy w zeznaniu.

W obu ustawach o podatku dochodowym będzie podwyższony z obecnych 3.500 zł do 10.000 zł limit wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych umożliwiający jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych składników majątku do kosztów uzyskania przychodów. W efekcie podatnicy będą mogli wydatek na nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej o wartości początkowej nieprzekraczającej 10.000 zł odnieść bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do używania.

Składnik majątku o wartości początkowej nieprzekraczającej 10.000 zł będzie mógł również zostać zakwalifikowany do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. W takim przypadku dopuszczalna będzie jego jednorazowa amortyzacja w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym. Ponadto będzie mógł być on amortyzowany na zasadach ogólnych. Należało będzie w takim przypadku generalnie stosować stawki wynikające z Wykazu stawek amortyzacyjnych (stanowiącego załącznik nr 1 do ustaw o podatku dochodowym).

Poza tym podatnicy będą mogli rozliczyć jednorazowo w kosztach wydatek na nabycie części składowej lub peryferyjnej do środka trwałego, o ile jednostkowa cena nabycia tej części nie przekroczy 10.000 zł.

Podatnicy CIT będą obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty:

1) usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,

2) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 updop,

3) przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze

- poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych, o których mowa w art. 11 updop, lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekroczą 5% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m updop, i odsetek.

Kwotę omawianych kosztów wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów będzie uwzględniać się w danym źródle przychodów proporcjonalnie do wysokości kosztów poniesionych w ramach danego źródła przychodów.

Ograniczenie nie będzie miało zastosowania m.in. do kosztów usług, opłat i należności zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z wytworzeniem lub nabyciem przez podatnika towaru lub świadczeniem usługi.

Limit kosztowy stosuje się do nadwyżki wartości kosztów wskazanych na wstępie, z wyłączeniem kosztów, do których ograniczenie nie ma zastosowania, przekraczającej w roku podatkowym łącznie kwotę 3.000.000 zł. Jeżeli rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu oblicza się, mnożąc kwotę 250.000 zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika.

Kwota kosztów nieodliczona w danym roku podatkowym będzie podlegać odliczeniu w kolejnych 5 latach podatkowych (w ramach obowiązujących w danym roku limitów).

Od przyszłego roku mają obowiązywać nowe zasady rozliczania w kosztach odsetek i innych wydatków związanych z korzystaniem przez podatników z finansowania dłużnego.

Podatnicy CIT będą obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m updop, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Limitu kosztowego nie będzie stosować się do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego w części nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3.000.000 zł. Jeżeli rok podatkowy podatnika będzie dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu będzie obliczać się, mnożąc kwotę 250.000 zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika. Ponadto limitu tego nie będzie stosować się do przedsiębiorstw finansowych.

Nadwyżką kosztów finansowania dłużnego będzie kwota, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższą uzyskane przez podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym.

Kosztami finansowania dłużnego będą wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkowa raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostaną one poniesione.

Przez przychody o charakterze odsetkowym będzie rozumieć się przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, oraz inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego.

Koszty finansowania dłużnego wyłączone w danym roku podatkowym z kosztów uzyskania przychodów będą podlegały zaliczeniu do takich kosztów w następnych 5 latach podatkowych, zgodnie z zasadami i w ramach limitów wynikających z przepisów o CIT. Regulacje te nie będą jednak stosowane wobec:

• podmiotów, które w związku z przekształceniem, łączeniem lub podziałem danych podmiotów wstępują w prawa podatników przekształconych, łączonych lub dzielonych, z wyjątkiem spółek powstałych z przekształcenia spółek, a także
   
• spółek wchodzących uprzednio w skład podatkowej grupy kapitałowej - w odniesieniu do kosztów finansowania dłużnego wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów w czasie funkcjonowania tej podatkowej grupy kapitałowej.

W ustawie o CIT uchylone zostaną przepisy dotyczące cienkiej kapitalizacji (tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7b, 7g i 7h).

Od 2018 r. koszty autorskie w wysokości 50% będą mogły być stosowane do wysokości 85.528 zł, a nie jak do tej pory 42.764 zł. Przy czym koszty te stosowane będą wyłącznie do określonych rodzajów działalności.

50% koszty będą miały zastosowanie do działalności:

• twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa,
   
• badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej,
   
• artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii,
   
• w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów,
   
• publicystycznej.

Wymienioną ustawą nowelizującą wyłączono możliwość uznania za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeśli nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Zmiana ta wejdzie w życie 1 stycznia 2018 r.

Uwaga: W komunikacie z 7 listopada 2017 r. pt. "Projekt zmian w PIT i CIT - amortyzacja dziedziczonego majątku na dotychczasowych zasadach" zamieszczonym na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl) poinformowano, że rozwiązanie obecnie obowiązujące pozwalające na amortyzację nabytego majątku od wartości początkowej powinno jednak zostać przywrócone dla dziedziczonego majątku. Jest to uzasadnione potrzebą kształtowania dobrych warunków do zmian pokoleniowych w firmach jednoosobowych, wśród których większość to firmy rodzinne. Ułatwi to ustawa o zarządzie sukcesyjnym, nad którą pracuje Ministerstwo Rozwoju. Najpóźniej wraz z uchwaleniem tej ustawy planowane jest przywrócenie dotychczasowych zasad amortyzacji dla spadkobierców, ze skutkiem od 1 stycznia 2018 r. W odniesieniu do darowizn zaproponowane zostanie natomiast rozwiązanie, które umożliwi kontynuację amortyzacji przez obdarowanego.

Podatnikom PIT od 1 stycznia 2018 r. podwyższono kwotę wolną od podatku - z 6.600 zł do 8.000 zł. Jednocześnie utrzymana została degresywna kwota wolna od podatku dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8.000 zł i nieprzekraczającej 13.000 zł oraz wyższej od 85.528 zł i nieprzekraczającej 127.000 zł.

Ponadto podwyższone zostały limity zwolnień dotyczące m.in.:

• zapomóg otrzymanych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci; jeżeli te zapomogi będą finansowane:

• z określonych źródeł, np. z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych - będą wolne od podatku bez limitu,
   
• z innych źródeł - będą wolne od podatku do wysokości 6.000 zł (z 2.280 zł),

• świadczeń otrzymywanych przez emerytów lub rencistów od byłych pracodawców lub związków zawodowych - do 3.000 zł (z 2.280 zł),
   
• świadczeń otrzymanych przez pracownika z ZFŚS lub funduszy związków zawodowych - do 1.000 zł (z 380 zł),
   
• świadczeń otrzymanych z tytułu objęcia dziecka opieką przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka do żłobka, przedszkola lub klubu dziecięcego do 1.000 zł miesięcznie na każde dziecko (z 200 zł i 400 zł),
    
• wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - do 2.000 zł (z 760 zł), 
   
• dopłat do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do lat 18:

a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - niezależnie od ich wysokości,

b) z innych źródeł - do 2.000 zł (z 760 zł).

Ustawą nowelizującą rozszerzono katalog zwolnień przedmiotowych. Przykładowo wolne od podatku dochodowego będą świadczenia uzyskane z tytułu uczestnictwa w nieodpłatnych szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej. To zwolnienie znajdzie zastosowanie do świadczeń uzyskanych z tego tytułu od dnia 1 stycznia 2017 r.

W ramach ulgi rehabilitacyjnej będzie można odliczyć wydatki na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Przy korzystaniu z ulgi nie będzie już miała znaczenia grupa inwalidztwa oraz zlikwidowane zostanie ograniczenie wykorzystywania takiego samochodu wyłącznie do przejazdów na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Rozszerzeniu ulegnie krąg osób, które będą mogły w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć wydatki na utrzymanie psa asystującego w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Prawo do skorzystania z tego odliczenia będą miały wszystkie osoby niepełnosprawne korzystające z tego typu pomocy. Dotychczas z odliczenia mogły korzystać wyłącznie osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I i II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa.

Wspomniane zmiany w zakresie ulgi rehabilitacyjnej będą miały zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r.