Dokumentowanie prawa do zasiłku za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński przysługuje osobom uprawnionym do tego świadczenia przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego, a od 19 marca 2025 r. należny będzie także za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, wprowadzonego do obiegu prawnego ustawą o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1871). Ustawa zmieniająca w art. 27 zastrzega, iż ubezpieczeni, którzy w dniu wejścia w życie tej ustawy (tj. w dniu 19 marca 2025 r.) będą uprawnieni do korzystania lub korzystali z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, będą mieli prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, przyznawanego jednorazowo na wniosek złożony najpóźniej w ostatnim dniu korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Przypomnijmy, iż uzupełniający urlop macierzyński to nowe uprawnienie dla rodziców wcześniaków lub noworodków wymagających hospitalizacji, określone w art. 180² Kodeksu pracy, w brzmieniu obowiązującym od 19 marca 2025 r.

Wobec wskazanych zmian zasadne okazało się określenie dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Przedstawiony przez resort rodziny projekt rozporządzenia MRPiPS zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków... (druk nr 42 z wykazu RCL) zakłada dodanie § 19b i § 19c oraz zmiany w pkt 13 załącznika nr 1 do rozporządzenia. Wynika z nich m.in., iż dokumentami niezbędnymi do ustalenia prawa i wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres wprowadzanego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, w przypadku gdy zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego poprzedzający okres objęty wnioskiem był pobierany przez tego ubezpieczonego, będzie:

• oświadczenie ubezpieczonej matki dziecka albo ubezpieczonego ojca dziecka o braku zamiaru korzystania z zasiłku przez drugiego rodzica dziecka,
• zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego - w przypadku pracownika, któremu zasiłek macierzyński jest wypłacany przez ZUS,
• wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed zakończeniem okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego - w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, oraz
• zaświadczenie wydane przez szpital, zawierające: informacje o tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko, lub masę urodzeniową dziecka oraz informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu - w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem.

Dla pracowników zasiłek macierzyński będzie wypłacany za okres udzielonego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w oparciu o wydane przez szpital zaświadczenie, o którym mowa w art. 180² § 5 Kodeksu pracy, w brzmieniu obowiązującym od 19 marca 2025 r.

W przypadku gdy zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego poprzedzający okres objęty wnioskiem będzie pobierany przez drugiego z rodziców dziecka, dodatkowo ma być wymagane zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie, za który zasiłek macierzyński wypłacono drugiemu z rodziców dziecka oraz odpowiednio oryginały lub kopie:

• odpisu skróconego aktu urodzenia albo
• oświadczenia ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia lub zaświadczenia sądu opiekuńczego o wystąpieniu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka lub też
• prawomocnego orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo umowy cywilnoprawnej zawartej między rodziną zastępczą a starostą wraz z dokumentem potwierdzającym wiek dziecka.