Po zakończeniu roku składkowego/kalendarzowego osoby prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Dotyczy to przedsiębiorców opłacających podatek na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej lub podatek liniowy) oraz ewentualnie IP Box oraz ryczałtowców. Rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 r. należy dokonać według przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2024 r.
Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej za 2024 r. stanowi iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w 2024 r. i kwoty odpowiadającej:
W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przedsiębiorca nie uwzględnia miesięcy, w których korzystał ze zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8-9b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej... (Dz. U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.), zwanej ustawą zdrowotną, np. jako emeryt/rencista, osoba niepełnosprawna (przykład).
Dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej za 2024 r. stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za 2024 r. jako różnica między osiągniętymi przychodami (z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, pkt 63b, pkt 152-154 ustawy o pdof - Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy o pdof. Ustalony w taki sposób dochód pomniejsza się o kwotę opłaconych w tym roku (tu: w 2024 r.) składek: emerytalnej, rentowej, chorobowej i wypadkowej, o ile nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych.
Tak ustalona podstawa wymiaru nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w 2024 r. i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego trwającego od 1 lutego 2024 r. do 31 stycznia 2025 r. (czyli kwoty 4.242 zł). Przykładowo - jeśli z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej przedsiębiorca w 2024 r. podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu np. przez 8 miesięcy, to w jego przypadku podstawa wymiaru składki zdrowotnej za 2024 r. nie może być niższa niż 33.936 zł (4.242 zł × 8 m-cy).
Również w tym przypadku w liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględnia się miesięcy, w których przedsiębiorca korzystał ze zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej.
Rocznego rozliczenia składki zdrowotnej przedsiębiorca dokonuje w dokumencie rozliczeniowym składanym za miesiąc, w którym upływa termin złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o pdof. Termin złożenia tego zeznania za dany rok upływa 30 kwietnia roku następnego. W 2025 r. przedsiębiorcy powinni dokonać rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r. w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za kwiecień 2025 r., które należy przekazać do ZUS najpóźniej do 20 maja 2025 r.
Jeżeli z rocznego rozliczenia będzie wynikało, że suma wpłaconych miesięcznych składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa niż roczna kwota składki zdrowotnej ustalona od rocznej podstawy, przedsiębiorca powinien dopłacić różnicę. Dopłaty rocznej składki za 2024 r. trzeba będzie dokonać w terminie płatności składek za kwiecień 2025 r., czyli do 20 maja 2025 r., łącznie ze składką zdrowotną należną za kwiecień 2025 r.
Natomiast gdy w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że suma miesięcznych składek na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa niż roczna kwota składki zdrowotnej ustalona od rocznej podstawy, to wówczas przedsiębiorca ma prawo do zwrotu nadpłaty (o ile nie posiada w ZUS żadnych zaległości). Wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej w danym roku może być złożony do ZUS, w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o pdof, za rok poprzedni wyłącznie w formie elektronicznej poprzez PUE ZUS, czyli w przypadku nadpłaty składki zdrowotnej za 2024 r. - do 2 czerwca 2025 r. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty za 2024 r. w określonym terminie i nie będzie posiadał zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika składek do końca 2025 r., o ile KAS nie przekaże informacji o rozbieżnościach pomiędzy formą opodatkowania i wysokością przychodów/dochodów wykazanych w dokumentach przekazanych do ZUS a formą opodatkowania i wysokością przychodów/dochodów wykazanych dla celów podatkowych. Do rozliczonej na koncie płatnika kwoty nadpłaty składki zdrowotnej stosuje się zasady określone w art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
|
Przykład Pan Jan posiada ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem. Przychód z tej działalności uzyskany w 2024 r. nie przekroczył 60.000 zł. Przez 3 miesiące korzystał ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 9 ustawy zdrowotnej (tj. jako przedsiębiorca posiadający orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, którego firmowy miesięczny przychód nie przekroczył 50% kwoty najniższej emerytury). W jego przypadku roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej za 2024 r. wyniosła 41.946,39 zł (4.660,71 zł × 9 m-cy), a roczna kwota składki - 3.775,18 zł (41.946,39 zł × 9%). |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
