Facebook
Bilans 2023

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  BILANS 2022  »  Koszty i przychody na przełomie roku  »   Zasady kwalifikowania kosztów bilansowych do danego okresu sprawozdawczego
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zasady kwalifikowania kosztów bilansowych do danego okresu sprawozdawczego

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości

W myśl przepisów bilansowych, do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Przez okres sprawozdawczy rozumie się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Przy czym, w odniesieniu do art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o rachunkowości, można wysnuć wniosek, że okres sprawozdawczy dotyczy również okresu, za który jednostka jest zobowiązana w świetle przepisów prawa sporządzić deklaracje, inne sprawozdania, czy też naliczyć podatek dochodowy. Okresem sprawozdawczym może być również miesiąc bądź kwartał.

Określenie dnia, na który jednostka zamyka miesiąc

Dzień, na który jednostka zamyka miesiąc, powinna określić samodzielnie i ująć przyjętą datę w dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości. Często jednostki przyjmują za ten dzień 20. dzień następnego miesiąca, ponieważ jest to dzień ustalenia zaliczki na podatek dochodowy. Może to być również inny dzień.

Wprawdzie przepisy ustawy o rachunkowości nie zawierają definicji zamknięcia miesiąca, ale odnoszą się do tego pojęcia pośrednio w przepisie art. 25 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - wykluczającym możliwość dokonywania poprawek w księgach rachunkowych po zamknięciu miesiąca oraz w przepisie art. 25 ust. 2 ww. ustawy - nakazującym w razie ujawnienia błędów po zamknięciu miesiąca lub w przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera dokonania korekty poprzez wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu zawierającego korektę błędnych zapisów (tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi).

Kwalifikowanie kosztów na przełomie roku obrotowego

Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych obowiązuje zasada memoriału, zdefiniowana w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zasada ta wymaga ujęcia w księgach rachunkowych jednostki wszystkich osiągniętych, przypadających na jej rzecz przychodów i obciążających ją kosztów związanych z tymi przychodami dotyczących danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Chodzi tutaj o ujęcie w księgach, np.:

  • należnych pracownikom wynagrodzeń za grudzień, mimo iż mają być wypłacone w następnym roku (w styczniu),
     
  • wartości wykonanych na rzecz jednostki usług obcych, zafakturowanych na początku następnego roku obrotowego,
     
  • niezapłaconych odsetek, których termin zapłaty jeszcze nie zapadł, dotyczących danego roku obrotowego.

W praktyce stosowane są dwa sposoby ewidencji księgowej kosztów wynikających z faktur wystawionych w roku następnym.

Ewidencja kosztów dotyczących danego roku obrotowego wynikających z faktur (rachunków)
otrzymanych w następnym roku obrotowym

Sposób I 
- na podstawie dowodu księgowego "PK - Polecenie księgowania"

Wynikające z faktury koszty w kwocie netto zarachowuje się w ciężar kosztów działalności operacyjnej roku obrotowego, którego koszty te dotyczą, na podstawie dowodu księgowego "PK - Polecenie księgowania", zapisem:
     - Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
     - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Następnie fakturę otrzymaną w następnym roku obrotowym ujmuje się w księgach, zapisem:
a) łączna kwota zobowiązania:
  - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
  - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:
  - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
  - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Sposób II
- na podstawie otrzymanej faktury
Koszty ujmuje się w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego koszty te dotyczą, na podstawie otrzymanej faktury (jeżeli wpłynęła ona w terminie umożliwiającym jej ujęcie w ostatnim miesiącu tego roku obrotowego), zapisem:
a) łączna kwota zobowiązania:
  - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
  - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:
  - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" (w analityce: VAT do odliczenia w następnych miesiącach),
  - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",
c) zarachowanie wartości w cenie nabycia w ciężar kosztów:
  - Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
  - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Zarówno zaksięgowanie kosztów na podstawie faktury, jak również dowodu "PK - Polecenie księgowania", a następnie zaksięgowanie faktury w księgach następnego roku, jest zgodne z zasadą memoriału, ponieważ daje możliwość ujęcia kosztu w roku obrotowym, w którym go poniesiono.

W przypadku ewidencji kosztów na przełomie roku na podstawie otrzymanej faktury, do ksiąg rachunkowych wprowadzona zostanie kwota VAT naliczonego, która stanowi przyszłą, niewymagalną należność, gdyż na dzień bilansowy nie podlega ona potrąceniu od podatku należnego. Kwotę tego podatku wykazuje się w bilansie sporządzonym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości w aktywach w pozycji B.IV. "Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe". Jeżeli jednak w ocenie jednostki kwota tego podatku nie jest znacząca i nie zniekształci obrazu jednostki, to można ją wykazać w pozycji B.II.3 lit. b) "Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych".

Kwalifikowanie kosztów dotyczących dwóch okresów sprawozdawczych

W sytuacji gdy jednostka otrzyma fakturę dokumentującą koszty dotyczące dwóch okresów sprawozdawczych, to generalnie koszty te powinna odnieść - w myśl zasady memoriału - w ciężar okresów sprawozdawczych, których te koszty dotyczą.

Należy podkreślić, że gdy w ocenie jednostki koszty dotyczące dwóch okresów sprawozdawczych nie wywierają istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz jej wyniku finansowego, to jednostka może - na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości - skorzystać z możliwości uproszczeń i zaksięgować koszty tylko do jednego okresu sprawozdawczego (np. miesiąca). Tak często jest w przypadku faktur za usługi telekomunikacyjne (koszty rozmów za dany miesiąc i abonament za miesiąc następny). Przy czym tego rodzaju postępowanie powinno wynikać z przyjętych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości oraz być stosowane przez jednostkę w sposób ciągły.

Dowody księgowe dokumentujące koszty poniesione na przełomie roku

Co do zasady, dowodem źródłowym potwierdzającym poniesienie kosztu jest faktura otrzymana od kontrahenta. Jednak często na przełomie dwóch lat obrotowych, faktury dotyczące kosztów, wpływają do jednostki z opóźnieniem, w następnym roku obrotowym. W praktyce, ewidencja księgowa kosztów dotyczących danego roku obrotowego, wynikających z faktur otrzymanych w następnym roku obrotowym, może odbywać się dwoma sposobami - na podstawie dowodu "PK - Polecenie księgowania" lub na podstawie otrzymanej faktury.

Księgując wynikające z faktury koszty w oparciu o dowód PK, odnosi się ich wartość netto w ciężar kosztów działalności operacyjnej roku obrotowego, którego one dotyczą, zapisem: Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5, Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu". Następnie na podstawie faktury otrzymanej w kolejnym roku obrotowym ujmuje się w księgach łączną kwotę zobowiązania oraz VAT naliczony podlegający odliczeniu.

Z kolei ujmowanie kosztów bezpośrednio na podstawie otrzymanej faktury odbywa się wówczas, gdy wpłynęła ona w terminie umożliwiającym jej ujęcie w ostatnim miesiącu tego roku obrotowego.

Ewidencja księgowa kosztów na podstawie otrzymanej faktury

1. FZ - faktura dokumentująca poniesienie danego kosztu:
   a) łączna kwota zobowiązania:
      - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
      - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:
      - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie"
         (w analityce: VAT do odliczenia w następnych okresach),
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",
   c) zarachowanie wartości netto faktury w ciężar kosztów:
      - Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Księgowanie kosztów w oparciu o te dwa sposoby (PK lub faktura) jest zgodne z zasadą memoriału, bowiem umożliwia ujęcie kosztu w roku obrotowym, w którym go poniesiono.

Przykład

W styczniu 200X+1 r. jednostka otrzymała fakturę za energię elektryczną na kwotę: 2.500 zł (plus VAT: 575 zł). Fakturę wystawiono w styczniu 200X+1 r., a dotyczyła ona energii zużytej w grudniu 200X r. Jednostka ujęła w księgach grudnia 200X r. koszt zużycia energii elektrycznej, w wartości netto, na podstawie dowodu "PK - Polecenie księgowania", natomiast wartość brutto i VAT zaewidencjonowała w księgach stycznia 200X+1 r., na podstawie otrzymanej faktury. Ewidencję kosztów działalności podstawowej jednostka prowadzi wyłącznie na kontach zespołu 4.

W księgach grudnia 200X r. jednostka dokonała następujących zapisów:

1. PK - koszt energii elektrycznej zużytej w grudniu 200X r.: 2.500 zł
      - Wn konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Natomiast w księgach stycznia 200X+1 r. jednostka dokonała zapisów:

1. FZ - faktura dokumentująca zakup energii elektrycznej:
   a) wartość brutto faktury: 3.075 zł
      - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
      - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu: 575 zł
      - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.