W okresie zatrudnienia mogą wystąpić różne nieobecności, takie jak urlop wychowawczy, bezpłatny czy inne okresy niewykonywania pracy. Niektóre z tych nieobecności mogą spowodować redukcję wymiaru urlopu wypoczynkowego za dany rok. Sposób ustalenia proporcjonalnego wymiaru urlopu zależy od tego, w jakim momencie roku kalendarzowego wystąpiła absencja.
Pracownik zatrudniony w ramach stosunku pracy z dniem 1 stycznia danego roku nabywa prawo do urlopu kolejnego. Urlop ten jest nabywany z góry, tj. w pełnym przysługującym pracownikowi wymiarze. Może on jednak ulec redukcji, jeżeli wystąpią okoliczności wskazane w art. 1551 lub 1552 K.p. Zgodnie z art. 1551 § 1 pkt 2 K.p. w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi u kolejnego pracodawcy przysługuje urlop w wymiarze:
Przepis ten stosowany jest odpowiednio w sytuacji określonej w art. 1552 § 1 K.p., który dotyczy pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:
Katalog nieobecności, które zgodnie z art. 1552 § 1 K.p. skutkują proporcjonalnym ustaleniem wymiaru urlopu, ma charakter zamknięty. Żadne inne okoliczności nie powodują redukcji urlopu. Dlatego pracownik, który był nieobecny w pracy np. z powodu choroby (w co wchodzi również okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego) lub korzystania z urlopów z tytułu rodzicielstwa, zachowuje prawo do pełnej puli urlopu.
Wymiar urlopu pracownika, który przez co najmniej miesiąc był nieobecny w pracy z powodów wskazanych w art. 1552 § 1 K.p. i powraca do pracy w danym roku kalendarzowym, jest ustalany w sposób proporcjonalny. Przepis art. 1552 K.p. wyróżnia w tym zakresie dwie sytuacje - proporcjonalnego ustalenia wymiaru urlopu lub obniżenia tego wymiaru.
Proporcjonalne ustalenie wymiaru urlopu - w odniesieniu do okresu zatrudnienia pozostałego do końca danego roku lub do okresu zatrudnienia w danym roku po powrocie do pracy - dotyczy przypadku, gdy pracownik w dniu 1 stycznia danego roku jest nieobecny w pracy z powodów wskazanych w art. 1552 § 1 K.p. Drugi przypadek (proporcjonalnego obniżenia urlopu o okres nieobecności) odnosi się natomiast do sytuacji, gdy pracownik przed rozpoczęciem nieobecności, o których mowa w art. 1552 § 1 K.p., nabył prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego, tj. w dniu 1 stycznia danego roku pozostawał w zatrudnieniu i na ten dzień nie przypadła żadna ze wspomnianych nieobecności (przykład).
W obu wskazanych sytuacjach proporcjonalne ustalenie wymiaru urlopu następuje w odniesieniu do tego roku kalendarzowego, w którym pracownik powraca do pracy. Przy czym od tej zasady istnieje jeden wyjątek, dotyczący pracownika, który nabył prawo do urlopu wypoczynkowego za dany rok, następnie rozpoczął urlop wychowawczy trwający co najmniej miesiąc i w tym samym roku powrócił do pracy. Wymiar urlopu takiego pracownika za dany rok pozostaje bez zmian.
Jak już wspomniano, w razie niewykonywania pracy z przyczyn wymienionych w art. 1552 § 1 K.p. urlop wypoczynkowy ulega proporcjonalnej redukcji, ale tylko wtedy, gdy pracownik powraca w danym roku kalendarzowym do pracy. Zdarzają się jednak sytuacje, że pracownik nie wraca już do pracy, ponieważ umowa o pracę rozwiązuje się w trakcie nieobecności lub bezpośrednio po niej.
Z zapytaniem, w jaki sposób ustalić w takiej sytuacji wymiar urlopu, nasze Wydawnictwo zwróciło się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W odpowiedzi z dnia 6 lipca 2017 r. resort pracy wyjaśnił, że "(...) w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w czasie nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, o której mowa w treści art. 1552 § 1 K.p., pracownikowi niewykonującemu pracy od dnia 1 stycznia z powodu tego rodzaju nieobecności nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy, w którym ustało zatrudnienie, a zatem i prawo do ekwiwalentu za ten urlop (...). Natomiast w przypadku, gdy nieobecność o której mowa w art.1552 § 1 K.p. wystąpiła po 1 stycznia danego roku i pracownik nie powrócił już do pracy (...) wymiar urlopu wypoczynkowego ulega proporcjonalnej redukcji stosownie do liczby miesięcy nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy także w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w czasie tej nieobecności. (...)".
Przykład Pracownik pełnoetatowy, zatrudniony na czas nieokreślony i posiadający 15-letni staż pracy, od 15 grudnia 2017 r. do 19 marca 2018 r. korzysta z urlopu bezpłatnego. Pracownik 1 stycznia 2018 r. przebywał na urlopie bezpłatnym trwającym co najmniej 1 miesiąc, dlatego w tym dniu nie nabył prawa do urlopu za ten rok. Prawo to uzyska dopiero po powrocie do pracy, w dniu 20 marca 2018 r. Urlop wypoczynkowy tego pracownika należy ustalić proporcjonalnie do okresu zatrudnienia pozostałego do końca 2018 r. Pracownikowi przysługują 22 dni urlopu, tj. 26 dni urlopu × 10/12 (marzec br. podlega zaokrągleniu do pełnego miesiąca) = 21,66, po zaokrągleniu 22 dni (176 godz.) urlopu. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)
|