Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Bilans urlopowy na przełomie roku
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Bilans urlopowy na przełomie roku

Gazeta Podatkowa nr 98 (1452) z dnia 7.12.2017
Agata Barczewska

Koniec roku kalendarzowego to w wielu firmach gorący okres rocznych sprawozdań, bilansów i podsumowań. Wpisuje się w tę tendencję również praktyka dokonywania rocznego przeglądu stanu wykorzystania urlopów wypoczynkowych. Wprawdzie pracodawca nie jest do tego wprost zobowiązany, jednak taki przegląd pozwala na ustalenie skali ewentualnych zaległości urlopowych i stworzenie planu ich zniwelowania.

Roczny przegląd urlopów

Prawo pracy przewiduje dwa graniczne terminy wykorzystania urlopu wypoczynkowego za dany rok. Pierwszy upływa z ostatnim dniem danego roku, drugi w dniu 30 września roku następnego (art. 161168 K.p.). Generalnie urlopy wypoczynkowe powinny być wykorzystywane na bieżąco, tj. w granicach tego roku kalendarzowego, za który przysługują. Kodeks pracy zostawia jednak furtkę tym pracodawcom, którzy nie zdołają dotrzymać pierwszego terminu na udzielenie urlopu. Drugi, ostateczny termin na dokonanie tej czynności przypada 30 września następnego roku, przy czym cztery dni urlopu na żądanie mogą zostać udzielone nawet po tym dniu.

Wrześniowy termin udzielenia zaległego urlopu, często w praktyce wykorzystywany, może czasami prowadzić do skumulowania zaległości urlopowych - w przypadku, gdy pracodawca straci motywację do czuwania nad bieżącym stanem urlopów w firmie. Tymczasem duże zaległości w zakresie urlopów wypoczynkowych są bardzo trudne do zniwelowania. Nie można ich zamienić na ekwiwalent pieniężny, jego wypłata jest bowiem możliwa tylko w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. W pozostałych przypadkach, bez względu na ilość zaległego urlopu, wypoczynku urlopowego należy udzielić w naturze. Żadnego rezultatu nie da też ewentualne zrzeczenie się przez pracownika prawa do niewykorzystanego na czas urlopu. Prawo pracy wyraźnie zabrania takich praktyk, wprost zakazując zrzeczenia się przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego czy przeniesienia tego prawa na inną osobę (art. 152 § 2 K.p.). Na gruncie art. 152 § 2 K.p. niedopuszczalne jest zarówno jednostronne zrzeczenie się przez pracownika prawa do urlopu jak i zawarcie z pracodawcą porozumienia w tej sprawie. Ewentualne oświadczenie pracownika o rezygnacji z prawa do urlopu lub zawarte w tej sprawie porozumienie z pracodawcą będzie nieważne z mocy prawa.

Urlopy w ramach planu

Generalnie urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, choć prawo pracy nie wprowadza bezwzględnego obowiązku ich tworzenia. Wymóg posiadania takiego planu zależy w pierwszej kolejności od tego, czy w danej firmie funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa. Jeżeli tak, odstąpienie od planu urlopów zależy od jej zgody. W zakładach, gdzie nie funkcjonują związki zawodowe, o tworzeniu planu urlopów decyduje wyłącznie pracodawca (art. 163 K.p.). Jeżeli nie jest nim zainteresowany, termin wykorzystania urlopu ustala po porozumieniu z pracownikiem, biorąc pod uwagę jego uwagi oraz potrzebę zapewnienia niezakłóconej pracy zakładu.

Ostatnie słowo co do terminu urlopu zasadniczo należy do pracodawcy, choć w nielicznych przypadkach nie ma on wpływu na to, kiedy pracownik skorzysta z wypoczynku. Taka sytuacja występuje w przypadku wniosku o wykorzystanie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, który jest wiążący dla pracodawcy. Strony stosunku pracy nie mają też wyboru w sprawie terminu udzielenia urlopu pracownikowi młodocianemu. Obligatoryjnie należy to uczynić w czasie ferii szkolnych (art. 205 § 3 K.p.).

Prawo pracy nie wskazuje na jakie okresy należy sporządzać plany urlopowe. Pracodawca może je przygotować np. na okresy roczne, półroczne czy kwartalne. Choć nie wynika to z przepisów, celowe jest przygotowanie ich na przełomie roku lub na początku danego roku kalendarzowego. W planie urlopów powinny być uwzględnione zarówno bieżące, jak i zaległe urlopy. Przy układaniu urlopowego grafiku trzeba pamiętać, że nie obejmuje on urlopu na żądanie, udzielanego w trybie art. 1672 K.p. W tym miejscu warto zasygnalizować stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy, który w piśmie z dnia 14 lipca 2017 r. (znak pisma GNP-364-4560-14-1/17/PE/RP) uznał za dopuszczalne podjęcie przez pracodawcę decyzji o nieudzielaniu urlopów wypoczynkowych w pewnych okresach roku. Zgodnie z tym stanowiskiem pracodawca tworząc plan urlopów może zastrzec, że we wskazanych przez niego okresach urlopy wypoczynkowe nie będą udzielane (np. w lipcu danego roku). Powinien jednak uważać, aby w konsekwencji takich ustaleń nie doszło do powstania zaległości urlopowych, za które ponosi on wyłączną odpowiedzialność.

Przedawnienie po trzech latach

Prawo do urlopu wypoczynkowego ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia wymagalności roszczenia o dany urlop (art. 291 § 1 K.p.). Termin przedawnienia liczy się zasadniczo od 31 grudnia danego roku (tj. od dnia, w którym najpóźniej powinien zostać udzielony urlop w podstawowym terminie). Jeżeli strony stosunku pracy postanowiły o przesunięciu wykorzystania urlopu na następny rok, datą wymagalności roszczenia o ten urlop jest najpóźniej 30 września tego roku. Upływ przedawnienia nie zamyka jednak definitywnie drogi do wystąpienia o urlop. Pracownik może to uczynić, ale udzielenie urlopu zależy w takiej sytuacji od dobrej woli pracodawcy. Jeżeli nie zamierza wywiązać się ze swego zobowiązania, może zasłonić się zarzutem przedawnienia.

Przykładowy plan urlopów wypoczynkowych
Lineus sp. z o.o.
ul. Zalewowa 3, Słubice
PLAN URLOPÓW
NA I KWARTAŁ 2018 r.
imię
i nazwisko
stanowisko dni urlopu   podpis pracownika
zaległego bieżącego II III
Agnieszka Gudzyńska księgowa 7 26 15-23 - 5-9 Agnieszka Gudzyńska
Mariola
Frycz
pracownik administracyjno-biurowy 4 26 - 1-9 - Mariola
Frycz
Monika Zawistowska pracownik gospodarczy - 20 - - - Monika Zawistowska
Grzegorz Ryciński konserwator 2 20 2-3 - - Grzegorz Ryciński

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.