Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Późniejsze odpracowanie wyjścia prywatnego nie dla wszystkich
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Późniejsze odpracowanie wyjścia prywatnego nie dla wszystkich

Gazeta Podatkowa nr 94 (1448) z dnia 23.11.2017
Agata Barczewska

Czas pracy niektórych grup pracowników jest z założenia mniej elastyczny niż dla ogółu zatrudnionych. Pracownice w ciąży, pracownicy opiekujący się dzieckiem do lat 4 czy pracownicy niepełnosprawni nie mogą przekraczać określonej liczby godzin pracy na dobę. To ograniczenie ma istotne znaczenie przy wyznaczaniu terminu odpracowania przez wskazanych pracowników zwolnienia od pracy w celach prywatnych.

Dniówka bez przedłużenia

W niektórych systemach czasu pracy możliwe jest przedłużenie dnia roboczego powyżej 8 godzin, np. w systemie równoważnym, przedłużonego tygodnia pracy czy tzw. weekendowym. Pracodawca musi mieć jednak na uwadze, że nie wszyscy pracownicy mogą przekraczać 8 godzin pracy na dobę. Niektórzy z nich - ze względu na funkcje rodzicielskie, stan zdrowia czy warunki panujące na stanowisku pracy - mają "sztywną" dniówkę roboczą. Przewiduje ją m.in. art. 148 K.p. Zgodnie z nim w systemach czasu pracy, w których dopuszcza się przedłużenie wymiaru dobowego powyżej 8 godzin, czas pracy:

  • pracownic w ciąży,
     
  • pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
     
  • pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia, bez ich zgody

nie może przekraczać 8 godzin na dobę.

W przypadku pracownic w ciąży oraz pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 zakaz przekraczania 8-godzinnej dniówki roboczej jest dodatkowo wzmocniony zakazem pracy w nadgodzinach i w porze nocnej, z tym zastrzeżeniem, że w przypadku pracownika opiekującego się dzieckiem do lat 4 może on być uchylony za jego zgodą (art. 178 K.p.).

Podobne ograniczenia dotyczą pracownika niepełnosprawnego, który nie może pracować dłużej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień (a przy znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności odpowiednio 7 i 35 godzin). Nie może też pracować w nocy i w nadgodzinach, chyba że zachodzą wyjątki określone w art. 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.).

W kontekście przywołanych regulacji może się pojawić pytanie o dopuszczalność odpracowania przez wspomnianych pracowników zwolnienia od pracy w celach prywatnych w innym dniu niż dzień wykorzystania zwolnienia. Przekroczenie, z powodu odpracowania, dobowej normy czasu pracy lub przedłużonego wymiaru dobowego nie powoduje w takiej sytuacji powstania nadgodzin (art. 151 § 21 K.p.). Nie zmienia to jednak faktu, że w dniu odpracowania 8-godzinna dniówka na ogół zostaje przekroczona.

Odpracowanie tylko w dniu zwolnienia

Jak już wspomniano, czas odpracowania zwolnienia w celach prywatnych nie jest pracą nadliczbową (art. 151 § 21 K.p.). Niemniej odpracowanie mające miejsce w innym dniu niż dzień udzielenia zwolnienia skutkuje przekroczeniem normy dobowej lub przedłużonego wymiaru dobowego (zakładając, że pracownik w tym dniu wypracował tę normę/wymiar). Powstaje wówczas wątpliwość, czy pracownicy, których obowiązuje "sztywna" dniówka robocza bez możliwości jej przedłużenia, mogą odpracować wyjście prywatne w innym dniu niż dzień zwolnienia. Kwestia ta była przedmiotem analizy ze strony urzędów - Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Głównego Inspektoratu Pracy.

Resort pracy uznał, że odpracowanie zwolnienia w celach prywatnych przez pracownicę w ciąży w innym dniu niż jego wykorzystanie jest generalnie niedopuszczalne. Co do pracownika - opiekuna dziecka do lat 4, to zaakceptował takie odpracowanie, ale za zgodą pracownika (patrz stanowisko w ramce). W sprawie terminu odpracowania zwolnienia w celach prywatnych przez pracownika niepełnosprawnego wypowiedział się natomiast Główny Inspektorat Pracy. W stanowisku z dnia 28 października 2014 r. udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 10 sierpnia br. (znak GNP-152-0020-3-2/14) przyjął, że "(...) pracownicy niepełnosprawni mają prawo odpracowywać zwolnienie od pracy, o którym mowa w art. 151 § 21 Kodeksu pracy, na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy". GIP dopuścił więc odpracowanie prywatnego wyjścia z pracy przez pracownika niepełnosprawnego w innym dniu niż dzień udzielenia zwolnienia, nawet jeżeli zostanie przekroczona norma czasu pracy.

"(...) Czas odpracowywania udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych nie stanowi, zgodnie z art. 151 § 21 k.p., pracy w godzinach nadliczbowych. (...). Jednakże należy także mieć na uwadze okoliczność, że w odniesieniu do pracownic w ciąży przepisy przewidują nie tylko bezwzględny zakaz zatrudniania ich w godzinach nadliczbowych (art. 178 § 1 k.p.), ale również - w przypadku wykonywania przez nie pracy w systemach czasu pracy, które przewidują przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy ponad 8 godzin, określonych w art. 135-138, 143 i 144 k.p. - ograniczenie polegające na tym, że ich czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art. 148 pkt 2 k.p.).

(...) Zatem, jak wynika z powyższego, odpracowanie udzielonego pracownicy w ciąży (na jej wniosek) zwolnienia w celu załatwienia spraw osobistych jest, w opinii resortu, możliwe gdy czas odpracowania przypada w tym samym dniu, w którym nastąpiło zwolnienie, jak również wtedy gdy przypada on w innym dniu/dniach niż ten, w którym udzielono jej zwolnienia - jeżeli w tym innym dniu/dniach dobowy wymiar czasu pracy pracownicy wynikający z obowiązującego ją rozkładu czasu pracy jest krótszy niż 8 godzin (w takim przypadku odpracowanie może odbywać się maksymalnie w wymiarze dopełniającym do 8 godzin).

Z kolei w odniesieniu do pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia możliwość odpracowania udzielonego im tzw. zwolnienia prywatnego, z którym łączyłoby się przekroczenie 8-godzinnego wymiaru czasu pracy w danym dniu, wymagałoby uzyskania uprzedniej zgody pracownika".

Stanowisko MRPiPS z dnia 4 sierpnia 2017 r. udostępnione naszemu Wydawnictwu w dniu 25 września 2017 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.