Jeśli studiujący zleceniobiorca utracił status studenta w trakcie miesiąca, to od wypłaty należnej za taki miesiąc, ale dokonanej już po utracie statusu studenta, zleceniodawca powinien naliczyć mu składki ubezpieczeniowe tylko za okres, kiedy podlegał już tym ubezpieczeniom. Tak uznał Oddział ZUS w Gdańsku w interpretacji z dnia 18 stycznia 2024 r., znak DI/100000/43/1263/2023.
Przedsiębiorca, który wystąpił o wydanie interpretacji, zatrudnia na podstawie umowy zlecenia m.in. osoby, które nie ukończyły 26 lat oraz posiadają status studenta. Jako zleceniobiorcy nie podlegają one w ZUS obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jednak niektórzy z nich w trakcie trwania umowy zlecenia tracą status studenta lub kończą 26 lat. Od następnego dnia po utracie statusu studenta przedsiębiorca zgłasza taką osobę do ubezpieczeń społecznych (nawet, jeśli dowiedział się o tym po fakcie). Przedsiębiorca uważa, że jeżeli student utraci status studenta w trakcie miesiąca, a wynagrodzenie należne za cały ten miesiąc zostanie mu wypłacone dopiero w następnym miesiącu, to wówczas do oskładkowania należy przyjąć jedynie wynagrodzenie uzyskane za okres wykonywania zlecenia po dniu utraty statusu studenta.
ZUS zgodził się ze stanowiskiem przedsiębiorcy. Wskazał, że wśród tytułów powodujących obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym wymienia się w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych m.in. osoby fizyczne, które na terenie Polski są zleceniobiorcami. Zgodnie jednak z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, osoby, które posiadają status studenta i nie mają ukończonych 26 lat, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym (obowiązkowo ani dobrowolnie) z tytułu wykonywanej umowy zlecenia. Tym samym nie istnieje również u nich obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia.
Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym cechuje nadrzędność względem obowiązku zapłaty składek na te ubezpieczenia, zaś obowiązek składkowy ma charakter pochodny wobec obowiązku podlegania ubezpieczeniom. Innymi słowy, obowiązek opłacania składek społecznych istnieje tylko wtedy, gdy istnieje obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. O obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne decyduje więc to, za jaki okres przysługuje wynagrodzenie z tytułu wykonywanej umowy zlecenia, a nie to, kiedy zostało ono wypłacone. Skoro więc obowiązek opłacania składek stanowi kwestię pochodną względem obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, to w analizowanej sytuacji nie ma uzasadnienia dla opłacania składek za okres, w którym dana osoba (tu: zleceniobiorca posiadający status studenta) w ogóle nie była objęta obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.
|