Z art. 106ga ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2024 r., będzie wynikało, że obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych nie będzie dotyczył m.in. sporządzania faktur na rzecz nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Można by więc uznać, że w przypadkach wymienionych w tym przepisie nie ma obowiązku wystawiania faktur w KSeF, natomiast nie wyklucza to prawa do ich wystawiania. W ust. 3 tego przepisu wskazano, że w przypadku, o którym mowa w ust. 2, wystawia się faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej. Zatem można dojść do wniosku, że w przypadkach określonych w art. 106ga ust. 2 można wystawić fakturę: w KSeF, elektroniczną lub papierową. Ponadto z ust. 4 powyższego artykułu wynika, że w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i pkt 2, podatnicy mogą wystawiać faktury ustrukturyzowane. Taka konstrukcja przepisu sugeruje, że tylko w przypadkach wskazanych w art. 106ga ust. 2 pkt 1 i pkt 2 można wystawiać faktury w KSeF, a w pozostałych (w tym m.in. w pkt 4) nie jest to w ogóle możliwe.
Ponadto z art. 106gb ust. 5 ustawy o VAT będzie wynikało, że podatnik jest obowiązany do oznaczenia faktury ustrukturyzowanej kodem umożliwiającym dostęp do tej faktury w KSeF oraz umożliwiającym weryfikację danych zawartych na tej fakturze, w przypadku udostępnienia jej nabywcy, o którym mowa w ust. 4, w sposób inny niż przy użyciu KSeF, lub użycia tej faktury poza KSeF. Oprócz tego ust. 6 tego artykułu stanowi, że jeśli nabywca nie jest podatnikiem VAT czynnym, to podatnik jest obowiązany zapewnić mu dostęp do faktury ustrukturyzowanej, jeżeli nabywca nie zwolni go z tego obowiązku, poprzez podanie kodu QR oraz danych umożliwiających zidentyfikowanie tej faktury albo oznaczenie kodem QR umożliwiającym dostęp do tej faktury w KSeF, gdy faktura jest użyta poza tym systemem.
Zatem pojawiła się wątpliwość, czy użycie w art. 106gb ust. 6 ustawy o VAT sformułowania: "gdy nabywca nie jest podatnikiem VAT czynnym", oznacza, że obowiązek podawania lub oznaczania faktur kodem QR dotyczy tylko faktur wystawianych na rzecz podatników zwolnionych z VAT, czy również na rzecz osób prywatnych, oraz czy podawanie kodów QR w odniesieniu do faktur wystawianych dla podatników zwolnionych z VAT będzie obowiązkowe również od 1 stycznia 2025 r., kiedy KSeF będzie obowiązkowy również dla tych podmiotów.
O wyjaśnienie tej sprawy nasze Wydawnictwo zwróciło się z pytaniem do Ministerstwa Finansów. W odpowiedzi udzielonej w dniu 18 grudnia 2023 r. resort podał, że obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych nie dotyczy dokumentowania czynności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (tzw. faktur konsumenckich). To oznacza, że faktury wystawiane na rzecz konsumentów będą wystawiane poza KSeF.
Zaznaczono również, że art. 106gb ust. 6 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2024 r., stanowi zapis doprecyzowujący obowiązek dostępu do faktury w KSeF nabywcy, który może mieć utrudniony dostęp (przykładowo podatnicy zwolnieni z VAT rzadko wystawiający faktury). Regulacja ta zapewnia dostęp odbiorcy do faktury ustrukturyzowanej w KSeF poprzez tzw. dostęp anonimowy do systemu.
MF wyjaśniło, że zgodnie z tym przepisem, gdy nabywca nie jest podatnikiem VAT czynnym, to podatnik jest obowiązany zapewnić mu dostęp do faktur ustrukturyzowanych, jeżeli nabywca nie zwolni go z tego obowiązku, poprzez:
W związku z tym, że faktury konsumenckie są wystawiane poza KSeF, także ta regulacja - skoro odnosi się do zapewnienia dostępu anonimowego do faktury w KSeF - nie będzie miała zastosowania do tych faktur. Nabywca będący osobą prywatną będzie otrzymywał faktury wystawiane w postaci papierowej lub elektronicznie, sporządzone poza KSeF.
Zgodnie z regulacjami ustawy o VAT w każdym przypadku użycia poza KSeF faktury ustrukturyzowanej konieczne jest jej oznaczenie kodem QR. Obowiązek oznaczania faktur ustrukturyzowanych kodem QR w przypadku ich użycia poza KSeF jest więc obowiązkiem o znaczeniu generalnym. Kod QR stanowi potwierdzenie, że dana faktura została wystawiona w KSeF.
W przypadku dostępu anonimowego do faktury w KSeF kod ten stanowi jeden z warunków tego dostępu. Szczegóły określa projekt rozporządzenia w sprawie korzystania z KSeF (druk nr 827 z wykazu RCL).
|