Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Gdy spółka nie płaci należności w terminie
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Gdy spółka nie płaci należności w terminie

Gazeta Podatkowa nr 42 (1499) z dnia 24.05.2018
Łukasz Wilmiński

Z uwagi na popularność prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółek, bardzo często dochodzi do zawierania umów pomiędzy przedsiębiorcami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą a spółką. Rodzaj spółki kontrahenta może mieć znaczący wpływ na skuteczne dochodzenie przez przedsiębiorcę zaległej należności.

W Kodeksie spółek handlowych uregulowanych jest 6 rodzajów spółek, w tym 4 spółki osobowe i 2 kapitałowe. Do najczęściej występujących należą spółki jawne oraz spółki z o.o. Oprócz występowania na rynku spółek prawa handlowego popularną formą prowadzenia działalności jest spółka cywilna, która pomimo nazwy w istocie jest umową wspólników w przedmiocie łącznego prowadzenia działalności gospodarczej. Z uwagi na fakt, że dochodzenie należności od poszczególnych spółek może być skomplikowane, w przypadku zawierania znaczących kontraktów, warto w miarę możliwości zorientować się jaka jest kondycja finansowa spółki jeszcze przed zawarciem z nią umowy.

Istotne różnice

Rodzaj spółki ma znaczenie nie tylko z punktu prowadzenia działalności gospodarczej, ale jest istotny także dla jej kontrahentów. Spółki prawa handlowego mają zdolność prawną i osobowość prawną, co oznacza, że są odrębnym podmiotem. Umowa zawierana jest ze spółką (a nie wspólnikami) i to spółka zobowiązana jest do zapłaty. Generalnie nie ma więc znaczenia, że spółkę na etapie zawarcia umowy reprezentował wspólnik, w przypadku braku zapłaty należy dochodzić roszczeń od spółki.

Inaczej jest w przypadku umów zawieranych ze spółką cywilną. Podstawą jej funkcjonowania jest umowa, a jak wynika z art. 860 Kodeksu cywilnego, przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka cywilna nie jest zatem osobą prawną, w tej formie działają wspólnicy.

Brak zapłaty

Niezależnie od formy prawnej w jakiej działa kontrahent, który nie płaci należności, w przypadku upływu terminu płatności w pierwszej kolejności warto skierować do niego wezwanie do zapłaty. W jego treści warto wskazać jakich należności (faktur) dotyczy wezwanie, poinformować o naliczanych odsetkach i zażądać zapłaty wskazując dodatkowy np. 7 dniowy termin. Takie wezwanie przypomina kontrahentowi o upływie terminu płatności należności i powinno zmobilizować go do zapłaty. Można w nim także zawrzeć informację o zamiarze skierowania sprawy do sądu. Dodatkowo, jeżeli umowa, w wyniku której kontrahent zalega z zapłatą dotyczy stosunków między przedsiębiorcami, wierzyciel może obciążyć kontrahenta zryczałtowaną opłatą za koszty dochodzenia należności w wysokości równowartości 40 euro. Podstawą jej naliczenia są przepisy ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Jeżeli pomimo otrzymania wezwania należność nie zostanie zapłacona, wierzyciel powinien, co do zasady, bez zbędnej zwłoki dochodzić swojej należności na drodze sądowej.

Należy pamiętać, aby zarówno kierując wezwania do zapłaty, jak i inne pisma dotyczące wykonania umowy, wysyłać je do spółki niezależnie od jej formy prawnej, ewentualnie do osoby uprawnionej do jej reprezentacji. O ile bowiem do reprezentacji spółki uprawnione są określone osoby zgodnie z danymi wskazanymi w Krajowym Rejestrze Sądowym, to oświadczenia powinny być kierowane do spółki, a nie do osób fizycznych np. udziałowców w spółce z o.o. W spółce cywilnej należy je kierować do wspólników.

Pozew do sądu

Brak dobrowolnej zapłaty należności i podjęcie decyzji o skierowaniu pozwu do sądu wymaga prawidłowego określenia nazwy spółki i jej formy prawnej w pozwie. W przypadku spółek prawa handlowego należy podać ich nazwę oraz formę prawną spółki w jakiej działają (np. XYZ Sp. z o.o.). Natomiast w przypadku spółki cywilnej wierzyciel powinien podać dane wszystkich wspólników działających w tej formie (przykład). Jak bowiem wynika z art. 864 K.c. za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Co ważne, wspólnicy spółki cywilnej za swoje zobowiązania odpowiadają nie tylko majątkiem spółki, ale też całym swoim osobistym majątkiem. Natomiast do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom (art. 778 K.p.c.). Po uzyskaniu tytułu wykonawczego na wszystkich wspólników spółki cywilnej, wierzyciel może w egzekucji dochodzić zaspokojenia ze wspólnego majątku wspólników, jak i majątku osobistego każdego z nich.

Zasady odpowiedzialności

Dochodząc należności od spółki jawnej lub innych handlowych spółek osobowych, wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z majątku spółki, zatem zarówno pozew, jak i wniosek egzekucyjny należy składać przeciwko spółce. Dopiero gdy egzekucja prowadzona przez komornika będzie bezskuteczna z uwagi na niewypłacalność spółki, można wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom tej spółki odpowiadającym za zobowiązania swoim majątkiem osobistym. Jak wynika z art. 7781 K.s.h. o klauzulę na wspólników spółek osobowych można wystąpić bez kierowania egzekucji do majątku spółki tylko w sytuacji, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna. Rozwiązanie to ma wyjątkowy charakter i może dotyczyć np. sytuacji gdy inna egzekucja prowadzona przez tego samego wierzyciela wobec spółki okazała się bezskuteczna. Wierzyciel powinien zatem generalnie kierować egzekucję przeciwko spółce osobowej, a dopiero gdy okaże się ona nieskuteczna, wnosić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na wspólników w celu dochodzenia należności z ich majątku.

Ryzykowna sp. z o.o.

Najbardziej ryzykowne z punktu widzenia dochodzenia należności przez wierzyciela są spółki kapitałowe, a więc spółka z o.o. i spółka akcyjna. Podstawowym założeniem funkcjonowania spółki z o.o. jest bowiem brak odpowiedzialności wspólników całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Tego rodzaju spółki mogą być stronami umowy i posiadać swój majątek, a zarówno postępowanie sądowe, jak i egzekucyjne prowadzone jest przeciwko spółce, a nie wspólnikom. Dochodzenie należności od sp. z o.o. na etapie sądowym przebiega w typowy sposób. Problem pojawia się jednak, gdy pomimo uzyskania przeciwko spółce tytułu wykonawczego i skierowania sprawy do komornika, nie jest on w stanie ustalić żadnego majątku spółki i egzekucja zostaje umorzona z uwagi na jej bezskuteczność. Za zobowiązania spółki nie odpowiadają bowiem jej wspólnicy, a wierzyciel może oczekiwać na poprawę kondycji finansowej spółki w przyszłości lub dochodzić odpowiedzialności jej członków zarządu za zobowiązania spółki. Podstawą w tym przypadku jest art. 299 K.s.h., który daje jednak członkom zarządu możliwość uniknięcia odpowiedzialności, dlatego już na etapie zawarcia umowy ze spółką z o.o. warto zadbać o dodatkowe zabezpieczenie np. poręczenie zapłaty przez wspólnika lub prezesa spółki.

Przykład

Przedsiębiorca zawarł umowę zlecenia z firmą J. Nowak, Z. Pawlak s.c. Strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 5.000 zł. Przedsiębiorca wykonał swoje zobowiązanie i wystawił fakturę, ale nie otrzymał zapłaty w terminie. Składając pozew do sądu przedsiębiorca powinien skierować go przeciwko pozwanym: Janowi Nowakowi i Zbigniewowi Pawlakowi domagając się zasądzenia od nich solidarnie zapłaty kwoty 5.000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1577)

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.)

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.