Podjęcie decyzji przez organ zatwierdzający jako jeden z warunków skorzystania z uproszczeń dla jednostek małych

Jednostka spełniająca kryteria jednostki małej, określone w ustawie o rachunkowości, jest zobowiązana na mocy wspomnianej ustawy do sporządzania sprawozdania finansowego według załącznika nr 5 do ustawy o rachunkowości. W publikacjach pojawia się teza, że dodatkowym wymogiem jest uzyskanie na to zgody organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe jednostki. Z jakich przepisów wynika taki obowiązek?

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1c ustawy o rachunkowości: "Jednostkami małymi w rozumieniu ustawy są:

1) spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

a) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

b) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,

2) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2

- w stosunku do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego (podkreśl. red.) z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5."

Z treści cytowanego przepisu wynika, że status jednostek małych mogą uzyskać jednostki wymienione w poniższej tabeli.

Uwaga: Jeśli organ zatwierdzający jednostki nie podejmie decyzji w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem uproszczeń, to pomimo spełnienia pozostałych warunków określonych dla jednostek małych, będzie ona zobowiązana sporządzić sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości, to znaczy w pełnym zakresie.

Co istotne, stosowanie uproszczeń nie jest obowiązkowe, dlatego też mogą one dotyczyć tylko wybranych tytułów. W art. 3 ust. 1c ustawy o rachunkowości wymieniono generalnie wszystkie przepisy wprowadzające uproszczenia dla jednostek małych, tj. art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5. Tym samym umożliwiono organowi zatwierdzającemu przyjęcie wszystkich ww. uproszczeń lub wyboru tylko niektórych z nich do stosowania przez jednostkę. Jednostka mała może więc zastosować następujące uproszczenia:

• sporządzać bilans lub/i rachunek zysków i strat lub/i informację dodatkową według wzoru określonego w załączniku nr 5 (por. art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4 ustawy o rachunkowości), lub/i
   
• zrezygnować ze sporządzania sprawozdania z działalności - jeśli jest osobą prawną (por. art. 49 ust. 5 ustawy o rachunkowości), lub/i
   
• zadecydować, że odstępuje od sporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych - mimo iż podlega corocznemu badaniu (por. art. 48a ust. 4 oraz art. 48b ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Uwzględniając obowiązujące przepisy ustawy o rachunkowości organy zatwierdzające jednostek małych mogą podjąć decyzję o sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego według załącznika nr 5 lub załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości. Mogą również zadecydować o sporządzeniu poszczególnych elementów sprawozdania finansowego według różnych załączników, np. bilansu według załącznika nr 1, a rachunku zysków i strat według załącznika nr 5.

Sprawozdania finansowe, w tym dla jednostek małych, dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl

Naszym jednak zdaniem - mimo że ustawa o rachunkowości daje możliwości wybiórczego stosowania uproszczeń - wskazane jest sporządzanie wszystkich elementów sprawozdania finansowego według jednego załącznika.

Jesteśmy spółką z o.o. i spełniamy warunki określone w ustawie o rachunkowości do uznania nas za jednostkę małą. Chcielibyśmy sporządzać sprawozdanie uproszczone zgodnie z załącznikiem nr 5 do ww. ustawy. Zwyczajne zgromadzenie wspólników podejmie uchwałę zatwierdzającą status jednostki małej w czerwcu 2018 r. Czy taką zmianę należy zgłaszać do urzędu skarbowego? Za który rok możemy sporządzić sprawozdanie finansowe w uproszczonej wersji?

Przepisy ustawy o rachunkowości nie precyzują terminu podjęcia uchwały w sprawie sporządzania przez jednostkę małą sprawozdania finansowego z zastosowaniem przewidzianych dla niej uproszczeń. Niemniej jednak, ze względu na to, że uproszczenia te odnoszą się do sporządzenia sprawozdania finansowego, tj. jego formy, to za ostateczny termin podjęcia tej decyzji można przyjąć dzień sporządzenia sprawozdania finansowego. Według art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości, sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego powinno nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. Oznacza to, że sprawozdanie finansowe jednostki, której dniem bilansowym jest 31 grudnia, należy sporządzić najpóźniej do końca marca następnego roku obrotowego. Przy czym, wspomniana uchwała powinna być podjęta nieco wcześniej, tak by w dacie faktycznego sporządzania rocznego sprawozdania jednostka miała możliwość zastosowania w sprawozdaniu określonych uproszczeń. Najdogodniejszym terminem na podjęcie uchwały w sprawie uproszczeń jest zazwyczaj czas po zakończeniu roku obrotowego, za który będzie sporządzane sprawozdanie finansowe, gdy dane o sumie bilansowej, wielkości przychodów i poziomie zatrudnienia za ten rok są już dostępne, a jeszcze przed samym sporządzeniem tego sprawozdania. Czyli najlepiej co roku, w odniesieniu do zakończonego roku obrotowego.

Należy podkreślić, iż zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego odbywa się nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego (zob. art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości). To znaczy, że roczne sprawozdanie finansowe za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2017 r. zatwierdza się do 30 czerwca 2018 r.