Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  PIT 2023  »  Dochody zagraniczne  »   Świadczenie usług budowlanych w Niemczech a rozliczenie podatku dochodowego w Polsce
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Świadczenie usług budowlanych w Niemczech a rozliczenie podatku dochodowego w Polsce

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 32 (1183) z dnia 10.11.2023

Osoba fizyczna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych i remontowych na nieruchomościach, opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przedsiębiorca ten świadczy usługi w Polsce i na terytorium Niemiec (w ramach współpracy z niemieckim kontrahentem). W Polsce przebywa on powyżej 183 dni w roku i tu znajduje się ośrodek jego interesów życiowych. Czy przedsiębiorca powinien płacić podatek dochodowy tylko w Polsce?

Jeżeli faktyczne warunki, w jakich polski rezydent wykonuje w Niemczech działalność gospodarczą nie spełniają przesłanek do uznania, że jest ona prowadzona w formie zakładu, to przychody (dochody) z tej działalności podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Natomiast, jeżeli wykonuje on działalność gospodarczą na terytorium Niemiec poprzez położony tam zakład, to uzyskane przez niego przychody (dochody) mogą być opodatkowane w Niemczech.

Kiedy dochody polskiego przedsiębiorcy podlegają opodatkowaniu w Niemczech?

Z pytania wynika, że miejscem zamieszkania przedsiębiorcy jest Polska (tu znajduje się ośrodek jego interesów życiowych), a zatem jako polski rezydent podatkowy podlega on w naszym kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Zasadę tę stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. W przedstawionej sytuacji ma zastosowanie polsko-niemiecka umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 12 poz. 90), zwana dalej: umową. Stosownie do art. 7 ust. 1 oraz art. 3 ust. 1 lit. d) umowy, dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Niemczech tylko wtedy, gdy działalność ta jest wykonywana poprzez położony w tym państwie zakład. W takim przypadku dochody polskiego rezydenta są opodatkowane w Niemczech - jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Pojęcie zakładu

Pojęcie zakładu zostało zdefiniowane w art. 5 umowy i generalnie oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo wykonuje się działalność przedsiębiorstwa.

Określenie "zakład" obejmuje w szczególności: miejsce zarządu, filię, biuro, fabrykę, warsztat i kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych. Zakładem w rozumieniu umowy jest również plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne, jeżeli trwają one dłużej niż 12 miesięcy. Ponadto szczególną formą istnienia zagranicznego zakładu jest działalność tzw. przedstawiciela zależnego, który posiadając pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu przedsiębiorstwa, działa w drugim umawiającym się państwie. Pojęcie zakładu nie obejmuje natomiast czynności wymienionych w art. 5 ust. 4 umowy, których wspólną cechą jest ich przygotowawczy i pomocniczy charakter.

Rozstrzygnięcie kwestii, czy podatnik prowadzi w Niemczech działalność gospodarczą za pomocą zakładu wymaga indywidualnej oceny konkretnego stanu faktycznego. Konieczna jest zatem bardzo dokładna znajomość okoliczności, w jakich działalność ta jest realizowana.

Budowa jako zagraniczny zakład

Plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, gdy trwają one dłużej niż 12 miesięcy (art. 5 ust. 3 umowy). Należy zauważyć, że również podwykonawca posiada zakład na placu budowy, jeżeli prace trwają dłużej niż 12 miesięcy.

Jak wynika z Komentarza do art. 5 Modelowej Konwencji OECD, na który powołują się organy podatkowe, określenie plac budowy, budowa lub prace instalacyjne i montażowe obejmuje nie tylko budowę budynków, lecz również budowę dróg, mostów lub kanałów, renowację (obejmującą ważne prace budowlane, a nie tylko prace związane z utrzymaniem i dekoracją) takich budynków, dróg, mostów lub kanałów, układanie rurociągów i prowadzenie prac ziemnych. Również określenie prace montażowe nie ogranicza się do prac instalacyjnych związanych z placem budowy. Obejmuje ono również instalowanie nowych urządzeń w wybudowanych już budynkach oraz poza nimi. Do określenia "budowa" lub "montaż" zaliczają się również prace remontowe związane z powyższymi działaniami.

Budowa istnieje od dnia, w którym przedsiębiorca rozpoczyna swoją działalność, co obejmuje wszelkie prace przygotowawcze wykonane w państwie, w którym ma być wzniesiona budowa. Istnieje ona do czasu zakończenia budowy lub całkowitego jej zaniechania. Ukończenie prac budowlanych, montażowych lub instalacyjnych następuje wraz z formalnym przyjęciem prac przez zamawiającego. Jako moment zakończenia można więc przyjąć zasadniczo dzień podpisania protokołu ostatecznego odbioru robót budowlanych, montażowych lub instalacyjnych. Nie kończy budowy sytuacja, gdy prace są przerwane czasowo. Sezonowe lub inne czasowe przerwy wchodzą w okres liczony jako trwanie budowy.

Co istotne, kryterium 12 miesięcy ma zastosowanie do każdego oddzielnego placu budowy lub projektu. Przy ustalaniu, jak długo istnieje dany plac budowy lub projekt, nie należy brać pod uwagę okresu spędzonego poprzednio przez przedsiębiorcę na innych placach budów lub projektach, które nie mają z obecnym żadnego związku.

Według Komentarza OECD plac budowy, montaż lub instalację należy traktować jako jednolitą placówkę, nawet jeżeli podstawą przedsięwzięcia jest kilka kontraktów zawartych przez szereg osób, pod warunkiem że stanowi całość w sensie ekonomicznym i geograficznym. Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 2 października 2020 r., nr 0115-KDIT3.4011.429.2020.2.PS:

"(...) dla potrzeb oceny długości czasu trwania prac montażowych nie można traktować osobno prac, które wykonywane są w tym samym miejscu, mimo że na podstawie kilku zleceń.

Kluczowe znaczenie (...) ma związek gospodarczy i organizacyjny pomiędzy wykonywanymi pracami. Aby budowa, montaż lub instalacja mogły zostać uznane za jednolitą placówkę, czyli jeden zakład, musi pomiędzy nimi istnieć spójność ekonomiczna i geograficzna. (...)"

Przekroczenie okresu 12 miesięcy oznacza, że zakład istniał od samego początku (tj. od dnia rozpoczęcia budowy), a nie od momentu przekroczenia 12 miesięcy. Obowiązki podatkowe związane z zakładem powstają zatem również począwszy od pierwszego dnia istnienia zakładu (budowy).

Rozliczenie podatku dochodowego w Polsce

Jeżeli faktyczne warunki, w jakich polski przedsiębiorca świadczy usługi na terytorium Niemiec nie spełniają przesłanek do uznania, że działalność ta jest prowadzona w formie zakładu w rozumieniu art. 5 umowy - to przychody (dochody) z tej działalności podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, zgodnie z wybraną przez podatnika formą opodatkowania (tu: w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

Natomiast jeżeli polski przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na terytorium Niemiec poprzez położony tam zakład, to uzyskane przychody (dochody) mogą być opodatkowane w tym państwie. W takim przypadku, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, przy rozliczeniu podatku dochodowego w Polsce ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, o której mowa w art. 24 ust. 2 lit. a) umowy oraz w art. 27 ust. 8 ustawy o PDOF. Metoda ta oznacza, że dochód osiągnięty w Niemczech jest w Polsce zwolniony od podatku dochodowego. Trzeba go jednak uwzględnić przy obliczaniu stopy procentowej podatku należnego od dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej.

W rozpatrywanej sytuacji należy zauważyć, że zgodnie z art. 12 ust. 12 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.), do ustalania podstawy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stosuje się odpowiednio przepisy art. 27 ust. 8 ustawy o PDOF.

Zastosowanie metody wyłączenia z progresją w przypadku przedsiębiorcy, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, nie ma wpływu na wysokość stawki zryczałtowanego podatku dochodowego, którą opodatkowane są przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. Jednakże przychody uzyskane przez przedsiębiorcę za pośrednictwem położonego w Niemczech zakładu są w Polsce zwolnione z opodatkowania. W konsekwencji przychodów uzyskanych na terytorium Niemiec, do których ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, podatnik ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie powinien łączyć z przychodami uzyskanymi w Polsce (nie podlegają one wykazaniu w zeznaniu PIT-28). Taki pogląd prezentują również organy podatkowe (m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 29 sierpnia 2023 r., nr 0115-KDWT.4011.30.2023.2.DS).

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.