Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów https://www.gov.pl/web/finanse w zakładce O ministerstwie/Rady, komisje, komitety, zespoły/Komitet Standardów Rachunkowości/Konsultacje opublikowano projekt stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie sprawozdania finansowego sporządzanego na dzień inny niż dzień kończący rok obrotowy oraz w sprawie pierwszego sporządzanego po nim rocznego sprawozdania finansowego. Jak wynika z pkt 5.1 i 5.2 tego projektu, w przypadku gdy rok obrotowy jednostki przed i po szczególnym dniu bilansowym jest taki sam, pierwsze roczne sprawozdanie finansowe sporządzone przez jednostkę prowadzącą działalność po wystąpieniu szczególnego dnia bilansowego obejmuje okres 12 miesięcy kończących się w dniu bilansowym określonym w statucie lub umowie jednostki. Jeżeli w danym roku obrotowym wystąpi zdarzenie wywołujące szczególny dzień bilansowy, na który zamknięto księgi rachunkowe zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 3-5 i 7 ustawy o rachunkowości, roczne sprawozdanie finansowe (za okres sprawozdawczy od początku roku obrotowego do dnia kończącego rok obrotowy) sporządza się na podstawie ksiąg rachunkowych za dwa krótsze (wchodzące w skład tego roku obrotowego) okresy sprawozdawcze obejmujące, odpowiednio, okres od początku roku obrotowego do szczególnego dnia bilansowego i okres od dnia następującego po szczególnym dniu bilansowym do dnia kończącego rok obrotowy. Obrazują to przykłady 4-7 zawarte w projekcie stanowiska.
Natomiast odpowiedzi Ministerstwa Finansów opublikowane na łamach naszego czasopisma, dotyczące kwestii rocznego sprawozdania finansowego sporządzanego po wystąpieniu szczególnego dnia bilansowego w trakcie roku (np. w związku z przekształceniem czy przejściem na estoński CIT), wskazują, że roczne sprawozdanie finansowe sporządza się w takim przypadku od dnia następującego po dniu bilansowym przypadającym w trakcie roku do końca tego roku obrotowego. Przepisy w omawianym zakresie nie zmieniły się w ostatnim czasie. W związku z tym zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów z prośbą o wyjaśnienie czy brzmienie pkt 5.1 i 5.2 projektu stanowiska oznacza, że zmieniło się stanowisko resoru finansów dotyczące omawianej kwestii.
W piśmie z 28 kwietnia 2025 r., będącym odpowiedzią na pytania naszego Wydawnictwa, Ministerstwo Finansów wyjaśniło:
"(...) w wyniku licznych zapytań jednostek do Ministerstwa Finansów spowodowanych rozbieżną praktyką dotyczącą sporządzania sprawozdania finansowego na dzień inny niż dzień kończący rok obrotowy, Komitet Standardów Rachunkowości (KSR) podjął się opracowania stanowiska w tym zakresie. W opracowanym projekcie dokumentu pt. »Stanowisko w sprawie sprawozdania finansowego sporządzanego na dzień inny niż dzień kończący rok obrotowy oraz w sprawie pierwszego sporządzanego po nim rocznego sprawozdania finansowego« KSR przyjął podejście, będące kompromisem funkcjonujących dotychczas rozwiązań, w tym stanowiska Ministerstwa Finansów, które jest zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości. Poddanie konsultacjom publicznym projektu ww. stanowiska KSR zostało opatrzone stosownym komentarzem wyjaśniającym (...).
Ministerstwo Finansów podziela stanowisko wyrażone w ww. projekcie dokumentu. Oznacza to, że szczególny dzień bilansowy (np. przy przekształceniu jednostki jest to dzień poprzedzający to przekształcenie) nie przerywa roku obrotowego jednostki, jakkolwiek wówczas jednostka zamyka księgi rachunkowe i sporządza sprawozdanie finansowe. W rezultacie roczne sprawozdanie finansowe w przypadku wystąpienia w trakcie roku obrotowego szczególnego dnia bilansowego obejmuje okres pełnego roku obrotowego przyjętego przez jednostkę. Konsekwencją takiego podejścia jest w szczególności: badanie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok obrotowy trwający co do zasady 12 miesięcy, zachowanie porównywalności danych sprawozdawczych oraz ciągłości informacyjnej w KRS".
Poniżej prezentujemy dotychczasowe stanowisko Ministerstwa Finansów w sprawie rocznych sprawozdań finansowych sporządzanych po wystąpieniu szczególnego dnia bilansowego w trakcie roku. Przykładowo w piśmie z 23 kwietnia 2021 r., będącym odpowiedzią na pytanie naszego Wydawnictwa, resort finansów wskazał:
"(...) rozpatrując kwestię pojęcia rocznego sprawozdania finansowego, definicja roku obrotowego, określona w art. 3 ust. 1 pkt 9 uor stanowi, że przez rok obrotowy rozumie się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
A zatem - co do zasady - roczne sprawozdanie finansowe jest to sprawozdanie finansowe sporządzone za okres 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, z wyjątkiem m.in. okresu od rozpoczęcia działalności do końca przyjętego roku obrotowego (pierwszego roku obrotowego, w tym pierwszego roku obrotowego po zmianie formy prawnej). Pierwszy rok obrotowy powinien zostać określony w umowie spółki.
(...) Biorąc pod uwagę informacje przedstawione w zapytaniu oraz ww. regulacje ustawy o rachunkowości, w opinii MF, ustawowemu badaniu podlegać będzie pierwsze roczne sprawozdanie finansowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, tj. od 27.02.2020 r. do 31.12.2020 r. (po spełnieniu w roku obrotowym 2019 kryteriów określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 uor). Natomiast sprawozdanie finansowe spółki jawnej sporządzone za okres od 1.01.2020 r. do 26.02.2020 r. nie jest rocznym sprawozdaniem finansowym i nie podlega obowiązkowi badania.
Dodatkowo wskazujemy, że zgodnie z art. 4 ust. 5 uor kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym dotyczących poddania badaniu sprawozdań finansowych (...)".
Podobnie wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w piśmie z 5 października 2022 r., udostępnionym naszemu Wydawnictwu, w którym czytamy:
"(...) w myśl art. 28j ust. 5 ustawy o CIT zawiadomienie, o wyborze opodatkowania ryczałtem, może zostać złożone również przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem podatnik zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. W przedstawionej sytuacji będzie to 1.07.2022 r.
Ustawa o rachunkowości posługuje się sformułowaniami »sprawozdanie finansowe« oraz »roczne sprawozdanie finansowe«. Roczne sprawozdanie finansowe to sprawozdanie sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych na dzień kończący rok obrotowy (art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości). Oznacza to, że rocznym sprawozdaniem finansowym podlegającym zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający oraz złożeniu do KRS, będzie sprawozdanie finansowe sporządzone za okres 1.07-31.12.2022 r.
Pomimo że zgodnie z ustawą o rachunkowości nie dokonuje się odrębnego zatwierdzenia sprawozdania finansowego i w konsekwencji odrębnego podziału wypracowanego zysku za okres 1.06-30.06.2022 r., to kwota zysku (straty) za ten okres będzie wykazana w sprawozdaniu za okres 1.07-31.12.2022 r. - w części »Zysk (strata) z lat ubiegłych«, która prezentuje niepodzielony wynik z poprzednich okresów sprawozdawczych. W rezultacie zatwierdzenie sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień 31.12.2022 r. obejmie również zatwierdzenie tej części wyniku finansowego, która została wypracowana w poprzednich okresach sprawozdawczych".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
