Spółka z o.o. zakupiła maszynę produkcyjną. Wartość tej maszyny została w 60% sfinansowana z bezzwrotnej dotacji. Dla celów bilansowych spółka przyjęła 25% stopę amortyzacji, a dla celów podatkowych 14%. Jak ustalić kwotę odroczonego podatku dochodowego?
Dotację otrzymaną na zakup środka trwałego zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększa kapitałów (funduszy) własnych. Następnie kwota dotacji zakwalifikowana do rozliczeń międzyokresowych przychodów zwiększa stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego sfinansowanego tą dotacją. |
Środki pieniężne otrzymane na dofinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, podlegają szczególnym zasadom ewidencji. W myśl art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, środki te zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Oznacza to, że w większości jednostek (w tym m.in. w spółkach kapitałowych) dotacja otrzymana na sfinansowanie zakupu lub wytworzenia środków trwałych, w momencie wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy jednostki powinna zostać ujęta na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". Następnie kwota zaliczona do rozliczeń międzyokresowych przychodów zwiększa stopniowo - równolegle do odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł - pozostałe przychody operacyjne.
Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Ewidencja księgowa dotacji otrzymanej na zakup środka trwałego 1. WB - wpływ dotacji na rachunek bankowy: - Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący", 2. PK - rozliczenie otrzymanej dotacji: - Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", |
W sytuacji gdy przyjęty do używania i amortyzowany środek trwały został w całości sfinansowany środkami pochodzącymi z dotacji, wysokość kwoty dotacji podlegającej przeksięgowaniu na pozostałe przychody operacyjne jest równa wysokości odpisu amortyzacyjnego w danym okresie sprawozdawczym (miesiącu). Jeżeli natomiast dotacja tylko częściowo finansuje zakup środka trwałego, to na pozostałe przychody operacyjne odnosi się kwotę dotacji równą takiemu procentowi odpisu amortyzacyjnego, w jakim dotacja pozostaje do wartości początkowej amortyzowanego środka trwałego.
Środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie zakupu środka trwałego stanowią przychód, który podlega zwolnieniu od podatku dochodowego. Natomiast odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej środka trwałego, którego zakup sfinansowano dotacją, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. |
Otrzymywane przez podatników dofinansowania, co do zasady, stanowią przychód podatkowy. Przy czym - w myśl art. 17 ust. 1 pkt 21 updop - wolne od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Jednocześnie, jak wynika z art. 16 ust. 1 pkt 48 updop, z kosztów uzyskania przychodów wyłącza się odpisy z tytułu zużycia środków trwałych dokonywane od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Zatem w przypadku amortyzacji środka trwałego sfinansowanego częściowo dotacją należy wydzielić taką część odpisu, która w proporcji odpowiada stopie dofinansowania i wyłączać ją z kosztów uzyskania przychodu.
Z treści pytania wynika, iż jednostka nabyła maszynę produkcyjną, którą bilansowo zamierza amortyzować stawką 25% (co oznacza, że okres ekonomicznej użyteczności tego środka trwałego wynosi 4 lata), zaś dla celów podatkowych zamierza zastosować stawkę w wysokości 14%. W takiej sytuacji koszt z tytułu amortyzacji powstaje wcześniej bilansowo, a dopiero w późniejszym okresie podatkowo. Na skutek tego wartość bilansowa środka trwałego jest niższa od jego wartości podatkowej i powstaje ujemna różnica przejściowa, która spowoduje w przyszłości zmniejszenie podstawy opodatkowania.
Jeżeli wystąpi ujemna różnica przejściowa, która spowoduje w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego, to - w świetle art. 37 ust. 4 ustawy o rachunkowości - ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności. Należy jednak pamiętać, iż - na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy o rachunkowości - odroczony podatek dochodowy (rezerwę i aktywa) ustala się w związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową.
Pomiędzy amortyzacją bilansową a podatkową mogą także powstać różnice trwałe, na które nie tworzy się odroczonego podatku dochodowego. Jedną z przyczyn trwałej różnicy jest sfinansowanie w części zakupu środka trwałego z bezzwrotnej dotacji. Amortyzacja tej części wartości środka trwałego, która została sfinansowana dotacją, nie będzie nigdy zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
Przykład
I. Założenia:
Spółka z o.o. w 2020 r. kupiła maszynę produkcyjną o wartości początkowej: 500.000 zł. Zakup ten został w 60% sfinansowany z bezzwrotnej dotacji. Przyjęty dla celów bilansowych okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wynosi 4 lata. Dla celów podatkowych stawka amortyzacji, wynikająca z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych będącego załącznikiem nr 1 do updop, wynosi 14%. Amortyzację bilansową i amortyzację podatkową rozpoczęto w lutym 2020 r.
II. Ustalenie odroczonego podatku dochodowego:
Stan na dzień bilansowy | Wartość początkowa środka trwałego (w zł) | Amortyzacja narastająco (w zł) | Wartość netto środka trwałego na dzień bilansowy (w zł) | ||
Bilansowa (25%) | Podatkowa (14%) | Bilansowa | Podatkowa | ||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
2020 | 500.000,00 | 114.583,33 | 64.166,67 | 385.416,67 | 435.833,33 |
2021 | 500.000,00 | 239.583,33 | 134.166,67 | 260.416,67 | 365.833,33 |
2022 | 500.000,00 | 364.583,33 | 204.166,67 | 135.416,67 | 295.833,33 |
2023 | 500.000,00 | 489.583,33 | 274.166,67 | 10.416,67 | 225.833,33 |
2024 | 500.000,00 | 500.000,00 | 344.166,67 | 0 | 155.833,33 |
2025 | 500.000,00 | 0 | 414.166,67 | 0 | 85.833,33 |
2026 | 500.000,00 | 0 | 484.166,67 | 0 | 15.833,33 |
2027 | 500.000,00 | 0 | 500.000,00 | 0 | 0 |
Różnica ujemna (w zł) | Aktywa z tytułu podatku odroczonego (w pełnych złotych) |
||
Ogółem | Przejściowa (40%) | Trwała (60%) | |
7 | 8 | 9 | 10 |
- 50.416,67 | - 20.166,67 | - 30.250 | 3.832 |
- 105.416,67 | - 42.166,67 | - 63.250 | 8.012 |
- 160.416,67 | - 64.166,67 | - 96.250 | 12.192 |
- 215.416,67 | - 86.166,67 | - 129.250 | 16.372 |
- 155.833,33 | - 62.333,33 | - 93.500 | 11.843 |
- 85.833,33 | - 34.333,33 | - 51.500 | 6.523 |
- 15.833,33 | - 6.333,33 | - 9.500 | 1.203 |
0 | 0 | 0 | 0 |
|