Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawnik radzi  »  Spadki i darowizny  »   Dziedziczenie testamentowe a zagubienie testamentu
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Dziedziczenie testamentowe a zagubienie testamentu

Gazeta Podatkowa nr 102 (1664) z dnia 23.12.2019
Dawid Szwarc

Przed wieloma laty mój ojciec spisał testament. Poinformował o tym fakcie całą bliską rodzinę. Dwa lata później ojciec zmarł. Niestety nie możemy znaleźć jego testamentu. Testament nie został anulowany czy zniszczony przez ojca - gdyby zmienił zdanie, na pewno by nas o tym poinformował. Mamy jedynie ksero oraz zdjęcia testamentu wykonane telefonami komórkowymi. Czy w takim przypadku jest możliwe dziedziczenie spadku na podstawie wspomnianego testamentu?

W przypadkach takich jak opisany w pytaniu sądy zasadniczo stwierdzają, że dochodzi do dziedziczenia ustawowego z uwagi na brak testamentu. Należy bowiem pamiętać, że w polskim prawie obowiązuje zasada, iż testament zagubiony traktuje się w praktyce jak testament nieistniejący. Dotyczy to przede wszystkim testamentu własnoręcznego.

Dziedziczenie na podstawie testamentu własnoręcznego wchodzi w grę wtedy, gdy oryginał dokumentu zostanie złożony w sądzie (albo u notariusza, który przekazuje testament do sądu). Tylko sąd ma kompetencję, aby sprawdzić czy testament jest ważny. Sąd formalnie otwiera testament i ogłasza jego treść, o ile taki dokument spełnia wszystkie wymogi stawiane przez przepisy - musi być w całości napisany własnoręcznie przez spadkodawcę, podpisany oraz opatrzony datą. Taki wymóg określa art. 949 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145). Natomiast kserokopia dokumentu nie jest dokumentem samym w sobie. To samo dotyczy zdjęcia dokumentu czy wydruku zdjęcia dokumentu.

Podkreślić należy, że fakt iż testator pokazywał rodzinie własnoręczny testament, informował o jego treści, nie oznacza, że w późniejszym czasie nie mógł tego testamentu zmienić bądź anulować. Nie ma żadnego znaczenia dla tej sprawy, że bliscy zmarłego nie zostali poinformowani o anulowaniu czy zmianie testamentu. Co więcej, mogli być nawet zapewniani, że testament jest cały czas aktualny. Spadkodawca ma zawsze prawo swobodnie decydować o losie swojego majątku, także po spisaniu testamentu i złożeniu go np. na ręce członków rodziny.

Jednak w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy dopuścił możliwość dziedziczenia testamentowego w razie zagubienia testamentu. SN uznał, iż będzie to możliwe pod warunkiem, że sam fakt sporządzenia takiego testamentu, ważność oraz treść rozporządzeń w nim zamieszczonych zostaną udowodnione w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Rozstrzygnięcie po myśli zainteresowanych będzie bardziej prawdopodobne, jeśli dokument został powierzony jakiejś osobie (np. dziecku spadkodawcy), która to osoba dokument zgubiła. Jeśli zaś posiadał go cały czas spadkodawca, ciężko będzie wykazać, że brak testamentu wynika z jego zgubienia, a nie świadomego zniszczenia czy wyrzucenia przez spadkodawcę (postanowienie SN z dnia 16 kwietnia 1999 r., sygn. akt II CKN 255/1998).

Spadki i darowizny - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.