Chcę spisać testament i powołać do spadku po mnie również osoby z dalszej rodziny. Mam dość spory majątek. Zamierzam go tak podzielić, aby każda z tych osób coś z niego otrzymała. Chcę również uniknąć ewentualnych sporów między spadkobiercami. O czym pamiętać spisując testament?
Z punktu widzenia spadkodawcy-testatora niezmiernie ważne jest, aby uczynione przez niego dyspozycje były po jego śmierci skuteczne. Warto również zadbać o to, by rodzina była powiadomiona o treści dokumentu, co pozwoli jej zapoznać się i "oswoić" z określonymi decyzjami, zwłaszcza gdy majątek przekazywany jest poza krąg najbliższej rodziny.
Przede wszystkim sam testament (dokument) musi odpowiadać przepisom prawa zarówno pod względem formy, jak i pod względem treści. Odnośnie tej pierwszej kwestii należy więc zachować te warunki, których wymagają przepisy dla jego ważności. Przy testamencie własnoręcznym będzie to spisanie dokumentu w całości, własnoręcznie, podpisanie go oraz opatrzenie datą. Natomiast w odniesieniu do drugiej kwestii trzeba pamiętać przede wszystkim o tym, by zamieszczane zapisy były precyzyjne i jasne oraz nie zawierały postanowień sprzecznych z prawem lub mogących doprowadzić do nieważności testamentu czy chociażby problemów interpretacyjnych. Im zapisy są prostsze, jednoznaczne, przemyślane, tym większa pewność, że wola testatora będzie prawidłowo wykonana.
Jeśli chodzi o spadkobierców, to należy pamiętać, że nie można powoływać ich pod warunkiem albo z określonym terminem. Takie zastrzeżenia, jeśli znajdą się w testamencie, uważane są za nieistniejące. Zasadniczo nie powodują więc od razu nieważności testamentu. Stanowi o tym art. 962 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Gdyby jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynikało, że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany, powołanie spadkobiercy (pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu) uznaje się za nieważne. Przepisów tych nie stosuje się, jeżeli ziszczenie lub nieziszczenie się warunku albo nadejście terminu nastąpiło przed otwarciem spadku (a więc przed śmiercią spadkodawcy). Prawo zezwala na to, aby powołać określoną osobę na spadkobiercę testamentowego, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą. Instytucja ta określana jest mianem podstawienia. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że nie jest możliwe ustanowienie spadkobiercy podstawionego z innych przyczyn, wykraczających poza zakres sformułowania "nie chce lub nie może być spadkobiercą".
Z kolei zapisobierca przy zapisie zwykłym (osoba, na której rzecz zapisano nie spadek, ale ściśle wskazaną rzecz/prawo) może zostać ustanowiony pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu (np. wnuk ma otrzymać mieszkanie po osiągnięciu pełnoletności). Jeśli zaś spadkodawca chce, aby przedmiot zapisu przeszedł na zapisobiercę od razu z chwilą jego śmierci, może uczynić tzw. zapis windykacyjny, który wymaga testamentu w formie aktu notarialnego.
|