Mój mąż ma poważne długi. W naszym małżeństwie obowiązuje wspólność majątkowa. Choć nigdy nie uczestniczyłam formalnie w podpisywaniu umów przez męża, dowiedziałam się, że jest ryzyko, iż wierzyciel doprowadzi do zniesienia wspólności majątkowej i wprowadzenia, nawet wbrew mojej woli, rozdzielności majątkowej. Czy jest dopuszczalne, aby osoba trzecia (dla mnie) w tak bezpośredni sposób wpłynęła na moją sytuację majątkową i w pewnym sensie również osobistą?
W pewnych wyjątkowych sytuacjach będzie to możliwe. Chodzi tu o wprowadzenie tzw. ustroju przymusowego, którym jest wspomniana w pytaniu rozdzielność majątkowa. Nawet jeśli dojdzie do zmiany ustroju, nadal dłużnikiem pozostanie wyłącznie mąż Czytelniczki. Nie przejmuje ona w żaden sposób odpowiedzialności męża, choć z uwagi na obowiązywanie ustroju wspólności majątkowej może odczuć ekonomiczne skutki takiej sytuacji.
W przypadku gdy współmałżonek nie wyrażał zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego małżonka, wierzyciel może dochodzić spłaty należności z majątku osobistego małżonka oraz jedynie z części (a nie całości) majątku wspólnego małżonków. Chodzi tu o wynagrodzenie za pracę małżonka-dłużnika lub dochody uzyskane przez niego z innej działalności zarobkowej. Dotyczy to również m.in. korzyści otrzymanych z jego praw autorskich, praw pokrewnych itp., a także - jeśli dług związany jest z prowadzeniem firmy - przedmiotów majątkowych wchodzących w skład tej firmy. Bardzo często te składniki majątku nie pozwalają na spłacenie wierzytelności. Jest to o tyle problematyczne, gdyż dopóki trwa wspólność majątkowa, wierzyciele nie mogą zająć na spłatę długu części majątku wspólnego, która przypada dłużnikowi. Wierzyciele nie mają również prawa do zajęcia na poczet swoich należności udziału w majątku wspólnym, który w razie ustania wspólności (w przyszłości) przypadnie danemu małżonkowi. Podział mógłby nastąpić, jeśli małżonkowie zdecydowaliby się znieść wspólność majątkową i wprowadzić rozdzielność, a w takich sytuacjach trudno oczekiwać, że pójdą wierzycielowi na rękę.
Z tego powodu przepisy przewidują możliwość złożenia przez wierzyciela wniosku do sądu celem wprowadzenia rozdzielności majątkowej. Ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Mówi o tym art. 52 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
|