Wiele uprawnień w toku postępowania karnego mojego narzeczonego przysługuje osobie jemu najbliższej. Czy istnieje definicja osoby najbliższej? Kto decyduje o tym, jaka osoba jest najbliższa dla podejrzanego?
Nie istnieje jedna wspólna definicja terminu osoba najbliższa - wspólna, a więc obowiązująca we wszystkich gałęziach prawa. Niemniej prawo karne taką definicję zawiera. Rozumienie wspomnianego terminu w myśl tej definicji stosuje się jedynie do postępowania karnego. Jedynie pomocniczo można korzystać z niego w przypadku innego rodzaju spraw. Jeśli bowiem jakieś pojęcie nie jest zdefiniowane w przepisach, umowie, nadaje mu się taki sens, jaki posiada ono obiektywnie w języku potocznym, stosownym w danym czasie, w danej społeczności. Tak duży rygoryzm w formalnym definiowaniu tego pojęcia i nadawania mu węższego znaczenia niż potocznie wynika z tego, że osobie najbliższej przysługuje szereg uprawnień w procesie karnym, m.in. prawo do odmowy składania zeznań.
Osoba najbliższa w prawie karnym to osoba wskazana w słowniczku Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.). W rozumieniu art. 115 § 11 K.k. jest nią m.in. małżonek, wstępny, zstępny oraz osoba, która pozostaje ze sprawcą we wspólnym pożyciu. Jeżeli Czytelniczka i jej narzeczony mieszkają razem, tworzą wspólne gospodarstwo domowe, będzie można mówić o wspólnym pożyciu. Zatem sama tylko okoliczność pozostawania w narzeczeństwie, z punktu widzenia prawa karnego nie sprawia, że osoby należą do kręgu najbliższych, mimo tego, że łączy ich niezwykle bliska relacja osobista, często silniejsza niż z innymi osobami z rodziny.
Oceny czy w danej sytuacji mamy do czynienia z osobą najbliższą czy nie dokonuje organ prowadzący postępowanie - np. prokurator - na podstawie oświadczeń/zeznań złożonych przez podejrzanego/jego narzeczoną.
|