Wraz z dwojgiem rodzeństwa odziedziczyliśmy spadek po ojcu. Każdy z nas otrzymał po 1/3 spadku. Spadek jest zadłużony. Na jakich zasadach odpowiadamy za długi spadkowe? Czy prywatny majątek spadkobiercy może zostać zajęty na poczet spłaty należności wierzycieli spadkowych?
Problem, o którym mowa w pytaniu, należy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach, tj. odnośnie granicy odpowiedzialności za długi spadkowe w ujęciu kwotowym oraz ustalenia, z którego majątku spadkobiercy można dochodzić spłaty długów spadkowych. Zgodnie z przepisami do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Na ten moment składniki majątku spadkobiercy są od siebie oddzielone - jeden to majątek "prywatny", dotychczas posiadany przez spadkobiercę, drugi to masa spadkowa. Jednak, od chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. Tak przewiduje art. 1030 K.c. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Natomiast od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.
Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź spadek odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi zatem odpowiedzialność za długi spadkowe bez kwotowego ograniczenia. Z kolei w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca, co do zasady, ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości stanu czynnego spadku ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza. Ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.
Niezłożenie w terminie oświadczenia przez spadkobiercę jest jednoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
|