Podmioty, które zawierają umowę najmu (wynajmujący) mają często problem z ustaleniem, czy w związku z zawarciem tego rodzaju umowy stają się czynnymi podatnikami VAT. Problem ten należy rozważyć analizując brzmienie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, definiującego działalność gospodarczą w rozumieniu ww. ustawy.
Przejawem działalności gospodarczej, w myśl tej definicji, jest m.in. wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem podmiot dokonujący wynajmu składników majątku - nawet jeśli jest to osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej - zgodnie z powyższą regułą staje się podatnikiem podatku VAT. Podmiot ten nie musi być czynnym podatnikiem VAT korzystając np. ze zwolnienia przysługującego drobnym przedsiębiorcom, co jednak nie zmienia faktu, iż jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT.
Zagadnienie to było przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 grudnia 2014 r., nr IPPP2/443-983/14-2/MM, w której rozpatrywano wątpliwości podatnika co do posiadania statusu podatnika VAT z tytułu świadczonych usług najmu lokalu mieszkalnego na rzecz spółki z o.o.
Wynajmującym lokal była osoba fizyczna, która nie prowadziła działalności gospodarczej i nie uczestniczyła w żadnej spółce jako udziałowiec. Uznała zatem, że z tytułu świadczonej usługi nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT i nie dotyczą jej obowiązki w zakresie rozliczania VAT, nałożone ustawą o VAT.
W uzasadnieniu wydanej interpretacji podkreślono, iż art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definiuje działalność gospodarczą znacznie szerzej, niż to wynika z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.). Powołana ustawa o swobodzie działalności gospodarczej za działalność gospodarczą uznaje bowiem zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
Natomiast dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to - zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej - że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. Podatnikiem podatku VAT jest każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego przez osobę fizyczną stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Organ podatkowy podkreślił, iż: "(...) najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania jest świadczenie najemcy polegające na płaceniu umówionego czynszu.
W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia «działalność gospodarcza», w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing, itp.). W tym przypadku ustawa wprowadza wymóg ciągłości wykorzystywania. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.
Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu wskazuje, że ma ona charakter długotrwały, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe. W konsekwencji najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (podkreślenie redakcji).
W konsekwencji najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. (...)"
|