Z przepisu art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych nie wynika, który podmiot jest zobowiązany do uiszczenia kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, a jedynie, że zarządca drogi zobowiązany jest do wszczęcia postępowania i wymierzenia kary. Natomiast to, kto będzie adresatem decyzji, zależy od konkretnych okoliczności sprawy i na tej podstawie każdorazowo należy określić podmiot zobowiązany. Taki wniosek płynie z orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 8 marca 2024 r., sygn. akt III SA/Po 814/23.
Spór toczył się w sprawie ustalenia, kto powinien zostać obciążony karą pieniężną za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi. Zdaniem organu powinna to być strona skarżąca jako firma ustawiająca przedmiotowy kontener, natomiast zdaniem strony była ona jedynie zleceniobiorcą wywozu odpadów, a podmiotem odpowiedzialnym jest w każdym przypadku podmiot zlecający ustawienie kontenera (czyli zleceniodawca).
WSA w Poznaniu odwołał się do art. 40 ustawy o drogach publicznych, który stanowi, że zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast za zajęcie pasa drogowego:
zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty, która normalnie powinna zostać uregulowana.
Z powołanego przepisu nie wynika, że podmiotem zobowiązanym do uiszczenia kary za zajęcie pasa drogowego jest ten, kto ma tytuł do urządzenia czy kontenera, ale ten, kto zajmuje pas drogowy bez zezwolenia. Należy więc rozważyć, czy okoliczności zajęcia pasa drogowego są ukształtowane przez umowę czy inne zdarzenia i jakie. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że w przypadku kar za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia, co do zasady, odpowiedzialność administracyjnoprawna powinna być wiązana z właścicielem obiektu zajmującego pas drogowy. Jednak od tej zasady dopuszczalne są wyjątki w tych wszystkich sytuacjach, w których mamy do czynienia z wieloma podmiotami zajmującymi pas drogowy lub zajęciem tego pasa w imieniu lub na rachunek osób trzecich. W takich przypadkach przypisanie kary musi być odnoszone do konkretnej sytuacji i w jej ramach organ powinien ustalić podmiot odpowiedzialny.
W opinii WSA zadaniem organu była weryfikacja wszelkich dostępnych informacji i podjęcie dalszych czynności dowodowych w zakresie ustalenia podmiotu zlecającego ustawienie kontenera oraz poddanie jej ocenie. W rozpatrywanej sprawie organ I instancji nie ustalił stanu faktycznego sprawy w sposób niebudzący wątpliwości, a organ II instancji błędnie zaaprobował stwierdzone uchybienia. W konsekwencji WSA stwierdził, że zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji należy usunąć z obrotu prawnego, ze względu na naruszenie art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego polegającego na niewyjaśnieniu przez organy całości okoliczności sprawy i zaniechaniu podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy.
|