Rozstrzyganie wątpliwości w sprawie wydawania świadectw pracy przy umowach terminowych

Kiedy powinniśmy wystawić świadectwo pracy, jeśli upłynął już 24-miesięczny okres od zawarcia z pracownikiem pierwszej umowy terminowej, a zatrudnienie nadal trwa? Czy w treści dokumentu należy wykazywać poszczególne okresy pracy?

W sytuacji gdy trwa terminowa umowa o pracę nawiązana w ciągu 24 miesięcy od zawarcia pierwszej tego rodzaju umowy łączącej strony, obowiązek wydania świadectwa pracy powstanie po jej rozwiązaniu. Wydając zbiorcze świadectwo pracy należy wykazać w jego treści okresy poprzedniego zatrudnienia terminowego.

Wydawanie świadectw pracy odbywa się w oparciu o znowelizowane przepisy art. 97 K.p. oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. nr 60, poz. 282 z późn. zm.). Z powołanych regulacji wynika, że na pracodawcy ciąży obowiązek niezwłocznego wydania świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem każdego stosunku pracy. Reguła ta nie obowiązuje tylko w przypadku kontynuowania zatrudnienia na podstawie umów terminowych, zawieranych od 21 marca 2011 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. nr 36, poz. 181), zmieniającej treść art. 97 K.p. W stanie prawnym obowiązującym przed zmianą (do 20 marca 2011 r.), gdy następowało rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem, z którym dotychczasowy pracodawca nawiązywał kolejną umowę o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu poprzedniej, obowiązany był do wydania pracownikowi świadectwa pracy tylko na jego żądanie.

Według zmienionego art. 97 § 1¹ K.p., jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę:

• na okres próbny,
   
• na czas określony,
   
• na czas wykonania określonej pracy,

pracodawca jest zobowiązany do wydania świadectwa pracy obejmującego zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, poczynając od zawarcia pierwszej z tych umów. Świadectwo pracy należy wydać w dniu upływu ww. terminu. Jeżeli umowa terminowa zostanie zawarta na okres 24 miesięcy, to zawsze wystąpi obowiązek wydania świadectwa po jej zakończeniu. W przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę nawiązanej przed upływem 24 miesięcy przypada po upływie tego terminu, świadectwo pracy wydaje się w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia takiej umowy o pracę. Regulacje dotyczące wydawania zbiorczych świadectw pracy nie dotyczą umów na czas nieokreślony.

Pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie umów o pracę:

• na okres próbny od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 r.,
   
• na czas określony od 1 lipca 2011 r. do 30 czerwca 2014 r.

Obowiązek wydania świadectwa pracy powstanie 30 czerwca 2014 r. W dniu upływu okresu 24 miesięcy od podjęcia pracy (31 marca 2013 r.) zatrudnienie jeszcze trwało, a termin jego ustania przypada po tej dacie.

Umowy o pracę z pracownikiem były zawierane na czas określony:

• od 1 stycznia 2010 r. do 31 marca 2011 r.,
   
• od 1 kwietnia 2011 r. do 31 czerwca 2014 r.

Obowiązek wydania świadectwa pracy potwierdzającego dwa okresy zatrudnienia powstanie 31 czerwca 2014 r., chyba że pracownik żądał wydania świadectwa pracy po pierwszej umowie. Wówczas świadectwo pracy nie będzie miało charakteru zbiorczego.

W przypadku gdy ostatnia terminowa umowa o pracę rozwiązuje się przed upływem okresu 24 miesięcy od zawarcia pierwszej z takich umów i zatrudnienie nie jest między stronami kontynuowane, stosuje się przepis art. 97 § 1 K.p. obligujący pracodawcę do wydania świadectwa pracy. Oczekiwanie na upływ 24 miesięcy jest, naszym zdaniem, sprzeczne z zawartą w powołanym przepisie regułą.

Strony zawierały umowy o pracę na czas określony:

• od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r.,
   
• od 1 stycznia 2012 r. do 30 czerwca 2013 r.

Zatrudnienie z pracownikiem nie będzie kontynuowane.

Pierwszą umowę podpisano w stanie prawnym obowiązującym do 20 marca 2011 r. Zatem pracodawca miał obowiązek wydania świadectwa pracy po rozwiązaniu się tej umowy na żądanie pracownika. Obowiązek wydania świadectwa pracy powstanie po zakończeniu drugiej umowy terminowej (mimo że nastąpi to wcześniej niż po upływie 24 miesięcy). Jeśli świadectwo pracy obejmujące okres pierwszego zatrudnienia nie zostało wydane, to w aktualnym należy wykazać obydwa okresy pracy.

Niezależnie od powyższego pracownik w każdym momencie może żądać wydania świadectwa pracy obejmującego każdą zakończoną umowę z osobna lub zbiorczego świadectwa pracy za łączne okresy zatrudnienia na podstawie wymienionych umów terminowych, przypadające przed zgłoszeniem żądania. Pracodawca ma obowiązek wydania świadectwa pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia pisemnego wniosku pracownika w tej sprawie (art. 97 § 1³ K.p.).

Okres zatrudnienia w świadectwie pracy

Jak wynika ze "Sposobu wypełniania świadectwa pracy" zawartego w załączniku do cytowanego rozporządzenia, w ustępie 1 druku omawianego dokumentu pracodawca wykazuje również okresy poprzedniego zatrudnienia u tego pracodawcy na podstawie umowy na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, jeśli nie wydał świadectwa pracy w związku rozwiązaniem poprzedniej umowy lub poprzednich umów, zgodnie z art. 97 § 1³ K.p. W przypadku, gdy między umowami nie było przerw, pracodawca może wykazać łączny okres zatrudnienia. Może też wymienić umowy ze wskazaniem ich rodzaju i czasu trwania. Potwierdzeniem tej tezy jest pojęcie "zbiorczego świadectwa pracy" powszechnie funkcjonujące w literaturze przedmiotu od wprowadzenia w życie omawianej modyfikacji regulacji kodeksowych. Także tym samym pojęciem posługuje się Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z dnia 1 grudnia 2011 r.

Pierwszą umowę terminową strony podpisały 1 kwietnia 2011 r. na 3-miesięczny okres próbny. Kolejna umowa (na czas określony) trwała od 1 lipca 2011 r. do 31 stycznia 2013 r. Następnie od 1 lutego 2013 r. strony zawarły umowę na czas nieokreślony. Ponieważ kolejne zatrudnienie ma charakter bezterminowy pracodawca wydał zbiorcze świadectwo pracy po zakończeniu zatrudnienia na podstawie dwóch umów terminowych w dniu 31 stycznia br., mimo iż nie upłynął jeszcze okres 24 miesięcy od zawarcia pierwszej umowy. W świadectwie pracy w ustępie 1 wpisał dwa okresy zatrudnienia:

• od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 r. - umowa na okres próbny,
   
• od 1 lipca 2011 r. do 31 stycznia 2013 r. - umowa na czas określony.

Strony zawierały następujące terminowe umowy o pracę:

• od 5 listopada do 21 grudnia 2012 r. na okres próbny,
   
• od 22 grudnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. na czas określony,

Drugą umowę rozwiązano z dniem 25 lutego br. za porozumieniem stron. W ustępie 1 świadectwa wskazano, że zatrudnienie trwało od 5 listopada 2012 r. do 25 lutego 2013 r. Pracodawca ma wątpliwości czy powinien skorygować świadectwo pracy wyszczególniając okresy dwóch umów.

Nie ma takiej potrzeby. Brak wyszczególnienia czasu trwania umów nie ma wpływu na uprawnienia pracownika. Korekta świadectwa stanowiłaby zbędny formalizm tym bardziej, że między umowami nie było przerwy.