Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Nieodpłatne świadczenie usług na rzecz pracownika
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Nieodpłatne świadczenie usług na rzecz pracownika

Poradnik VAT nr 19 (379) z dnia 10.10.2014

Nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika uznaje się na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług. Jeśli więc nieodpłatne świadczenie usług służy celom innym niż działalność gospodarcza podatnika, to podlega ono opodatkowaniu VAT.

1. Ustalenie celu nieodpłatnego świadczenia

art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT nie zdefiniowano pojęcia: "cele inne niż działalność gospodarcza podatnika". W orzecznictwie zaś przyjmuje się, że opodatkowaniu w ramach art. 8 ust. 2 ustawy o VAT podlega tylko takie nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika, które służąc celom osobistym tego podatnika lub jego pracownikom (ich celom bezpośrednio konsumpcyjnym), nie ma jednocześnie żadnego związku z działalnością przedsiębiorstwa podatnika, nie służy mu w jakikolwiek sposób lub służy mu jedynie w sposób niezamierzony, znikomy lub wtórny/pośredni (vide: wyrok WSA w Poznaniu z dnia 7 marca 2012 r., sygn. akt I SA/Po 885/11, orzeczenie prawomocne).

W innym wyroku Sąd zwrócił uwagę, że istotna jest relacja pomiędzy korzyścią jaką odnosi pracownik na tle korzyści samego przedsiębiorstwa. Tylko jeżeli korzyść pracownika ma drugorzędne znaczenie nie można mówić o nieodpłatnym świadczeniu usług. Natomiast w przypadku gdy pracownik osiąga korzyść majątkową w postaci dodatkowego "benefitu", a korzyść jaką odnosi przedsiębiorstwo ma znaczenie drugoplanowe występuje nieodpłatne świadczenie usług, które powinno podlegać opodatkowaniu VAT (vide: wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2013 r., sygn. akt I FSK 942/12, orzeczenie prawomocne).

Podobnie przyjmują organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych stwierdzając, że jeżeli nieodpłatne świadczenie usług wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, to wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu, nie zostanie spełniona (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 maja 2013 r., nr ITPP1/443-194/13/TS).

  Reasumując  

Aby stwierdzić, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, niezbędne jest ustalenie celu takiego świadczenia, jak również korzyści, jakie z tego świadczenia płyną dla pracownika, a jakie dla pracodawcy (podatnika). Zasadnicze znaczenie ma bowiem stwierdzenie, kto uzyskuje dominującą korzyść z nieodpłatnego świadczenia usługi – jeśli pracodawca (podatnik), to świadczenie takie jest nieopodatkowane VAT (vide: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Wr 1559/07, orzeczenie prawomocne).


2. Ubezpieczenie pracownika w związku z zagraniczną podróżą

Spółka wykupiła dobrowolną polisę ubezpieczeniową dla pracownika udającego się w zagraniczną podróż służbową. Dodatkowo wykupiła obowiązkowe ubezpieczenie w celu uzyskania wizy dla tego pracownika. W obu przypadkach uposażonym jest pracownik. Czy w tej sytuacji spółka powinna wykazać VAT należny z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz pracownika?

Aby udzielić odpowiedzi na pytanie Czytelnika należy przede wszystkim ustalić, czy ww. świadczenia na rzecz pracownika związane z wykupem polisy ubezpieczeniowej zostały dokonane na cele związane z działalnością gospodarczą czy też na cele osobiste pracownika. Należy więc "wyważyć" korzyść osobistą pracownika i korzyść przedsiębiorstwa prowadzonego przez Czytelnika wynikającą z wykupu ww. polisy ubezpieczeniowej dotyczącej zagranicznej podróży służbowej.

Podróżą służbową jest wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy (art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). A zatem zagraniczne podróże odbywane przez pracownika Czytelnika mają na celu realizację zadań służbowych związanych z wykonywaną pracą na rzecz firmy poza jej siedzibą/poza krajem.

Z tym, że z pytania nie wynika, co jest przedmiotem dobrowolnego ubezpieczenia wykupionego przez pracodawcę, czy obejmuje ono koszty leczenia, transportu, usług assistance, czy też jest to ubezpieczenie w zakresie odpowiedzialności cywilnej, utraty lub uszkodzenia bagażu. Nie wiemy też, czy wykupienie na rzecz pracownika ww. polisy stanowi zabezpieczenie się pracodawcy np. przed ewentualnymi, nieprzewidzianymi wydatkami związanymi z kosztami leczenia za granicą, co do których pracodawca ma obowiązek ich zwrotu pracownikowi. Przykładowo pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej przysługuje w przypadku choroby powstałej podczas podróży zagranicznej zwrot udokumentowanych niezbędnych kosztów leczenia za granicą, a w razie zgonu pracownika za granicą, pracodawca pokrywa koszty transportu zwłok do kraju (§ 19 ust. 1 i ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej – Dz. U. poz. 167). Natomiast warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż wyżej wymieniony określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (art. 775 § 3 Kodeksu pracy).

Gdyby więc pracodawca był zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w trakcie zagranicznej podróży służbowej w razie zaistnienia określonych zdarzeń, to wykupując na rzecz pracownika polisę ubezpieczeniową, nie kieruje się on chęcią zapewnienia korzyści temu pracownikowi, lecz sam zabezpiecza się na wypadek powstania obowiązku zwrotu należności przysługujących z tytułu podróży służbowej delegowanemu pracownikowi (np. eliminuje ryzyko ponoszenia wysokich kosztów hospitalizacji pracownika za granicą), a więc korzyść wynikającą z ubezpieczenia pracownika ponosi de facto pracodawca. Pracownik natomiast uzyskuje realną korzyść majątkową przejawiającą się brakiem obowiązku pokrywania kosztów składki z własnego majątku, jednocześnie zyskując ochronę ubezpieczeniową w przypadku zaistnienia zdarzeń przewidzianych w zawartej umowie ubezpieczeniowej.

Czytelnik powinien więc przeanalizować, kto odnosi realną korzyść z tytułu wykupionej polisy ubezpieczeniowej związanej z zagraniczną podróżą służbową. Jeśli korzyści te leżą po stronie pracodawcy, to nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem usług podlegającym VAT. Jeśli zaś leżą one po stronie pracownika, to ma miejsce nieodpłatne świadczenie usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT korzysta ze zwolnienia od podatku (jako usługa świadczona przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek – spółka "wykupując" polisę ubezpieczeniową i zawierając umowę z ubezpieczycielem, pełni rolę ubezpieczającego i występuje w interesie ubezpieczonego, tj. swojego pracownika, działając na jego rachunek).

Inaczej jest w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia związanego z uzyskaniem wizy przez pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową. Jeśli pracownik nie uzyska takiej wizy (wskutek braku ubezpieczenia) pozwalającej na wjazd na terytorium danego kraju, to nie może on wykonywać za granicą obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Jeżeli więc z wyjazdami pracownika wiąże się obowiązek wykupienia ubezpieczenia przez pracodawcę (wymagany przepisami kraju, do którego pracownik podróżuje), to nie jest to przysporzenie majątkowe dla pracownika, lecz tylko jeden z elementów niezbędnych do zapewnienia przez pracodawcę prawidłowej realizacji zadań służbowych. W konsekwencji występuje tutaj nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika wyłączone z zakresu opodatkowania VAT.

Na marginesie należy dodać, że opłacana przez spółkę składka ubezpieczeniowa w imieniu ubezpieczonych na rzecz ubezpieczyciela, nie stanowi wynagrodzenia spółki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia na rzecz pracownika tej spółki (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 października 2012 r., nr IPPP1/443-766/12-2/PR).

  Reasumując  

Jeśli pracodawca uzyskuje korzyści z tytułu polisy ubezpieczeniowej wykupionej dla pracownika odbywającego podróż służbową – to nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu VAT. Natomiast, jeżeli z polisy korzysta wyłącznie pracownik, to wykupienie jej przez pracodawcę stanowi nieodpłatne świadczenie usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT korzysta ze zwolnienia od podatku.

Wykupienie obowiązkowego ubezpieczenia związanego z uzyskaniem wizy przez pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową jest nieodpłatnym świadczeniem usług na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika, wyłączonym z zakresu opodatkowania VAT.


Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.