Rozpoczynamy współpracę z partnerem obsługującym zakupy internetowe. Umówiliśmy się, że towary będziemy wysyłać kurierem bezpośrednio do ostatecznego nabywcy, który zamówił je u naszego partnera (pośrednika). Wystawiamy fakturę za sprzedane towary naszemu kontrahentowi, który dokonuje ich odsprzedaży ostatecznym nabywcom. Kiedy powstanie u nas obowiązek podatkowy? Z chwilą wydania towarów kurierowi czy w momencie kiedy zostaną one dostarczone ostatecznemu nabywcy?
Decydujące znaczenie dla momentu, w którym powstaje obowiązek podatkowy ma data dokonania dostawy towarów, czyli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Zazwyczaj przy dostawie towaru prawo do dysponowania towarem jak właściciel "przechodzi" na nabywcę w momencie wydania towaru temu nabywcy. Trzeba przy tym zaznaczyć, że wydaniu musi towarzyszyć przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru.
Bardzo często jednak towar jest wysyłany przez dostawcę za pośrednictwem przewoźnika, kuriera lub poczty (należy jednak podkreślić, że w tym przypadku chodzi o sytuację, w której powierzenie towarów przewoźnikowi następuje w wyniku zawarcia umowy przewozu, a nie najmu pojazdu).
Ryzyko utraty towarów w takim przypadku ponosi nabywca, co wynika z art. 548 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Przepis ten wskazuje, iż z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
W sytuacji opisanej w pytaniu występuje transakcja łańcuchowa między trzema podmiotami. Dostawa łańcuchowa ma miejsce bowiem wówczas, gdy kilka podmiotów (tutaj: A, B i C) dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy (tutaj: A wydaje towar C). W tej sytuacji (stosownie do brzmienia art. 7 ust. 8 ustawy o VAT) uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z ww. podmiotów, a obowiązek podatkowy powstaje u każdego dostawcy z chwilą dokonania dostawy na rzecz jego nabywcy.
Z broszury informacyjnej Ministerstwa Finansów zamieszczonej na stronie internetowej www.finanse.mf.gov.pl zatytułowanej "Zmiany w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 r." wynika, że w przypadku dostawy łańcuchowej obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą fizycznego wydania towaru, chyba że wcześniej dojdzie do przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (wtedy obowiązek powstaje z tą właśnie chwilą). Jako jeden z przykładów wskazano następującą sytuację:
"(…) Dostawca sprzedaje towar w dniu 7 stycznia. Zgodnie jednak z umową ma on dostarczyć ten towar nabywcy (swoim lub wynajętym transportem) do jego magazynu w dniu 9 stycznia i ryzyko utraty towaru do tego dnia spoczywa na dostawcy – obowiązek podatkowy powstaje w dniu dostarczenia do magazynu nabywcy (jeśli dostarczył go zgodnie z podaną w przykładzie umową, obowiązek powstaje 9 stycznia). (…)"
Jeśli w sytuacji przedstawionej w pytaniu strony wcześniej ustaliły, że miejscem spełnienia świadczenia jest magazyn ostatecznego nabywcy i towar zostanie tam dostarczony za pośrednictwem przewoźnika lub kuriera, to momentem wydania towarów i zarazem powstania obowiązku podatkowego byłby – zdaniem redakcji – dzień dostarczenia tych towarów do końcowego nabywcy.
Natomiast w sytuacji, gdy strony nie podejmą ustaleń co do miejsca spełnienia świadczenia, i sprzedawca pozostawi towar do dyspozycji nabywcy w swojej siedzibie a nabywca podejmie decyzję o tym, że nie odbierze towarów osobiście, lecz zleci ich przetransportowanie przewoźnikowi lub kurierowi (może to zrobić we własnym zakresie lub zobowiązać do tego sprzedawcę, który za dodatkową odpłatnością zajmie się zorganizowaniem transportu), to uznaje się, że momentem dokonania dostawy towarów jest wydanie ich przewoźnikowi.
Reasumując |
Jeśli w ramach dostawy towarów na mocy ustaleń pomiędzy stronami transakcji sprzedawca zobowiązał się do dostarczenia tych towarów ostatecznemu nabywcy za pośrednictwem kuriera, to momentem dokonania dostawy tych towarów jest data ich dostarczenia do nabywcy. U pośrednika, który uczestniczy w łańcuchu dostaw obowiązek podatkowy powstanie w tym samym momencie.
|