Pojazdy, których konstrukcja pozwala na pełne odliczanie VAT

W myśl generalnej zasady obowiązującej od 1 kwietnia 2014 r. – zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT – w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi podatnik może odliczyć 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika, lub dokumentu celnego.

Ustawodawca w niektórych przypadkach umożliwił jednak podatnikom odliczanie podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi w pełnej wysokości, bez ograniczeń. Dotyczy to pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT, pojazdy samochodowe uznawane są za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, lub

2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Do pojazdów, o których mowa powyżej, w pkt 2 należą:

1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

a) klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub

b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;

2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

3) pojazdy specjalne, które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń:

a) agregat elektryczny/spawalniczy,

b) do prac wiertniczych,

c) koparka, koparko-spycharka,

d) ładowarka,

e) podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,

f) żuraw samochodowy

– jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym.

Do pojazdów specjalnych należą także pojazdy pogrzebowe oraz bankowozy typu A lub B. W przypadku tych pojazdów posiadających więcej niż jeden rząd siedzeń musi być spełniony także dodatkowy warunek – dopuszczalna masa całkowita pojazdu musi być większa niż 3 tony.

Podobnie jak przed 1 kwietnia 2014 r., również obecnie spełnienie wymagań technicznych dla pojazdów, o których mowa, stwierdza się na podstawie dodatkowych badań technicznych przeprowadzonych przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz wydanego przez nią zaświadczenia oraz dowodu rejestracyjnego z właściwą adnotacją o spełnieniu tych wymagań bądź też – w przypadku pojazdów specjalnych – na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Nie wszystkie pojazdy, o których mowa w art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT posiadają dodatkowe badania techniczne wymagane ustawą, dlatego też podatnicy muszą liczyć się z obowiązkiem przeprowadzenia nowego, dodatkowego badania technicznego. Badanie to powinno zostać przeprowadzone w terminie najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego, nie później jednak niż do końca czerwca 2014 r.

W tym zakresie ustalono wyjątek – mianowicie, jeżeli przed upływem najbliższego obowiązkowego badania technicznego lub przed 1 lipca 2014 r. dojdzie do sprzedaży takiego pojazdu, wówczas dodatkowe badanie techniczne powinno zostać przeprowadzone nie później niż przed dniem dokonania sprzedaży.

Uwaga

W przypadku pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, zaświadczenia wydane przed dniem 1 kwietnia 2014 r. po tej dacie zachowują swą ważność, o ile w pojazdach tych nie zostały wprowadzone zmiany skutkujące niespełnieniem warunków technicznych uprawniających do pełnego odliczenia podatku VAT.

W praktyce mogą zdarzyć się sytuacje, w których podatnicy w danym pojeździe samochodowym wprowadzają pewne zmiany. Jeśli w wyniku wprowadzenia zmian w pojazdach, których – zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT – konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, utracą one wymagania przewidziane ustawą, pojazdy takie nie będą już uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej od dnia wprowadzenia tych zmian.

W sytuacji gdy nie można określić, kiedy zmiany te zostały wprowadzone, uznaje się, że pojazd nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej od okresu rozliczeniowego, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył podatek naliczony od wydatków związanych z tym pojazdem lub od okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, dla którego podatnik wykaże, że pojazd samochodowy spełniał określone wymagania.

Warto jednak pamiętać, że nawet gdy pojazd ze względu na wprowadzone w nim zmiany utraci walory techniczne pozwalające uznać go za konstrukcyjnie przeznaczony wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik będzie mógł odliczać cały VAT, pod warunkiem że pojazd ten będzie wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych. Jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym stosowne zawiadomienie (VAT-26) oraz będzie prowadził ewidencję przebiegu pojazdu według określonych w ustawie o VAT wymagań, wówczas będzie mógł – ale już nie na podstawie art. 86a ust. 4 pkt 2, ale na mocy art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, w pełni odliczać VAT naliczony od wydatków związanych z tym pojazdem.