W związku z wątpliwościami naszych Czytelników dotyczącymi stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów o rozwiązanie następującego problemu.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b updof, diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13, korzystają ze zwolnienia od podatku. Powstała wątpliwość czy powołany przepis ma zastosowanie także do należności:
1) z tytułu zwrotu kosztów używania przez zleceniobiorcę samochodu prywatnego w związku z realizowanym zleceniem,
2) wypłacanych np. członkom zarządu, rad nadzorczych z tytułu zwrotu kosztów dojazdu na posiedzenia zarządu/rady nadzorczej,
jeżeli osoby te poruszają się w tym celu w obrębie jednej miejscowości (nie są to jazdy zamiejscowe, lecz tzw. jazdy lokalne)?
W piśmie nadesłanym do naszego Wydawnictwa 8 grudnia 2014 r. Ministerstwo Finansów udzieliło następujących wyjaśnień: "Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej »ustawą«; w brzmieniu obowiązującym do końca 2014 r. - przyp. red.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. A zatem otrzymanie zwrotu kosztów używania prywatnego samochodu przy wykonywaniu umowy przez zleceniobiorcę, jak również przez członka zarządu czy rady nadzorczej w związku z dojazdami na posiedzenia zarządu czy rady, stanowi dla tych osób przychód w rozumieniu przepisów ustawy. Pozostaje jedynie kwestia zakwalifikowania uzyskanego przychodu do odpowiedniego źródła. W obydwu przypadkach będzie to przychód z osobiście wykonywanej działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, przy czym dla osoby uzyskującej przychód z umowy zlecenia, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy otrzymanie tego świadczenia będzie przychodem z tej umowy, a dla członka rady nadzorczej bądź członka zarządu będzie przychodem, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 ustawy). Katalog zwolnień przedmiotowych określony w art. 21 ust. 1 ustawy przewiduje w pkt 16 zwolnienie od podatku diet i innych należności za czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby niebędącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13. Kwestie należności związanych z podróżami służbowymi pracowników reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Rozporządzenie to mimo iż dotyczy świadczeń przysługujących pracownikom, to jednocześnie wyznacza granicę dla zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy, którego adresatami są zarówno pracownicy, jak i osoby niebędące pracownikami. Stosownie do postanowień art. 21 ust. 13 ustawy, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
1) w celu osiągnięcia przychodów lub
2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
W świetle powyższego, otrzymane przez zleceniobiorców czy członków zarządów bądź rad nadzorczych świadczenia z tytułu zwrotu kosztów używania prywatnego samochodu w podróżach tych osób, może być objęte zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy, o ile spełnione są inne warunki związane z korzystaniem z tej preferencji. Kluczowym jest jednak użyty przez ustawodawcę zwrot »podróż« zarówno w lit. a dotyczącej podróży służbowej pracownika, jak i w lit. b odnoszącej się do osoby niebędącej pracownikiem. Różnica treści lit. a i b związana jest wyłącznie z faktem, iż w podróży służbowej może pozostawać jedynie pracownik, gdyż regulacje w tym zakresie zawiera Kodeks pracy. Stąd w odniesieniu do osób niepozostających w stosunku pracy (stosunkach pokrewnych) można mówić jedynie o podróży, a nie o podróży służbowej, w rozumieniu Kodeksu pracy. Niezależnie od powyższego, pojęcie »podróż« należy rozumieć identycznie. Przywołać w tym miejscu należy definicję podróży służbowej zawartą w przepisach Kodeksu pracy, którą posiłkowo stosuje się przy interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy. Zgodnie z art. 775 § 1 Kodeksu pracy, za podróż służbową uznaje się wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, bądź stałe miejsce pracy pracownika. Pomijając zatem uwarunkowania tego przepisu dotyczące stosunków pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, przyjąć należy, iż podróżą w sensie ogólnym jest wykonywanie zadania poza miejscowością, w której znajduje się siedziba (zleceniodawcy bądź spółki) bądź stałe miejsce wykonywania zadań jako zleceniobiorca bądź członek rady nadzorczej czy zarządu. Zatem ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b (ustawy - przyp. red.) nie korzysta zwrot kosztów z tytułu używania prywatnego samochodu w jazdach lokalnych (w obrębie tej samej miejscowości) przez zleceniobiorcę bądź członka zarządu/rady nadzorczej".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
