Zasiłek chorobowy to świadczenie przysługujące w razie niezdolności do pracy. Jest ono zaliczane do tzw. świadczeń krótkoterminowych. Wypłacane jest zasadniczo przez 182 dni okresu zwanego zasiłkowym. Ma ono na celu rekompensatę utraconego zarobku. Z tego też powodu jego wysokość uzależniona jest w głównej mierze od osiągniętego przez uprawnionego do zasiłku chorobowego przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. Przy czym tak jest, gdy świadczenie przysługuje w trakcie ubezpieczenia. Jeżeli natomiast należne jest ono za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, to ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia.
Z tytułu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne przysługuje zasiłek chorobowy. Świadczenie należne jest:
Przy czym w tym drugim przypadku wymagane jest, aby niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:
Stanowi o tym art. 6-7 oraz art. 57 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem wymienionego okresu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. W przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi odpowiednio przeciętny miesięczny przychód.
W przypadku zarówno ubezpieczonego będącego pracownikiem, jak i ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych (art. 46 ustawy zasiłkowej). Wymienioną zasadę stosuje się także przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego. Kwota zatem ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego/świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego ulega zmianie od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia każdego roku (patrz tabelka).
Prawo do zasiłków określonych w ustawie zasiłkowej należnych po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego ustala oraz wypłaca jednostka organizacyjna ZUS, z reguły właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do świadczenia.
W przypadku gdy zobowiązanym do wypłaty świadczenia jest organ rentowy, płatnik składek przedkłada zaświadczenie zawierające zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku. Może to uczynić odpowiednio na druku ZUS Z-3, ZUS Z-3a.
W przygotowanym zaświadczeniu płatnik składek wskazuje kwoty osiągniętego przez ubezpieczonego wynagrodzenia albo przychodu w okresie poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy.
Gdy zasiłek jest wypłacany za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, a ustalona we wskazany sposób kwota stanowiąca podstawę wymiaru zasiłku jest wyższa od obowiązującego w danym miesiącu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, to podstawa podlega ograniczeniu do kwoty tego wynagrodzenia.
Kiedy nie stosuje się ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku do 100% przeciętnego wynagrodzenia? Ograniczenie podstawy wymiaru zasiłku do 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału nie ma zastosowania w przypadku podstawy wymiaru zasiłku:
Tak wynika z komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej, dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl. |
Okres obowiązywania | Kwota stanowiąca 100% przeciętnego wynagrodzenia | Kwartał, z którego przyjęto kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia |
od 1 czerwca do 31 sierpnia 2016 r. |
4.181,49 zł | I kwartał 2016 r. |
od 1 września do 30 listopada 2016 r. |
4.019,08 zł | II kwartał 2016 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.)
|