Dokumentowanie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców zeznaniami świadków

W okresie od 22 czerwca 1976 r. do 28 listopada 1979 r. pracowałem w gospodarstwie rolnym rodziców. Posiadam pisemne zeznania dwóch świadków z 2016 r., których własnoręczność podpisu potwierdził wójt gminy. Obecnie staram się o świadczenie przedemerytalne i ZUS wymaga, aby świadkowie ponownie złożyli zeznania przed jego pracownikiem. Osoby te są starsze i mogą mieć problem z dotarciem do jednostki ZUS, a innych świadków nie mam. Czy ZUS ma rację?

Zasady postępowania i dokumentowania okresów składkowych, nieskładkowych oraz rolnych, a także kompletowania wniosków o świadczenia zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412), dalej rozporządzeniu.

W przypadku, gdy brak jest oryginalnych dowodów potwierdzających zatrudnienie oraz możliwości ich uzyskania, środkiem dowodowym na potwierdzenie okresów zatrudnienia mogą być zeznania świadków. Na ich podstawie udowodnić można okresy zatrudnienia do 14 listopada 1991 r., co do których ustawa emerytalna dopuszcza takie środki dowodowe. Natomiast rozporządzenie dodatkowo przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków tzw. okresów rolnych, tj.:

• przypadających przed dniem 1 lipca 1977 r. okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia,
   
• przypadających przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresów pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia.

Zeznania świadka mogą być złożone w formie pisemnej lub ustnie do protokołu w każdej jednostce ZUS. Powinny one zawierać:

• imię i nazwisko, datę urodzenia oraz adres zamieszkania świadka,
   
• stwierdzenie stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa z wnioskodawcą,
   
• dane dotyczące okresów zatrudnienia wnioskodawcy,
   
• numer świadczenia oraz jednostkę ZUS, która je przyznała, gdy świadek ma ustalone prawo do świadczenia,
   
• podpis świadka,
   
• podpis i pieczątkę osoby spisującej zeznania lub potwierdzającej podpis świadka.

Dokumentując okresy pracy w gospodarstwie rolnym za pomocą zeznań świadków, należy przedłożyć:

• zeznania co najmniej dwóch świadków,
   
• zaświadczenie potwierdzające zamieszkanie w danym gospodarstwie we wnioskowanym okresie,
   
• zaświadczenie potwierdzające do kogo należało gospodarstwo rolne,
   
• zaświadczenie KRUS potwierdzające okres opłacania składek przez rodziców, jeżeli dokumentowany jest okres pracy w gospodarstwie po 30 czerwca 1977 r.

Dodatkowo wnioskodawca może złożyć opis czynności wykonywanych podczas pracy, a także sytuacji rodzinnej oraz wskazać czy uczęszczał do szkoły ponadpodstawowej w tym okresie itp.

Zgodnie z § 24 rozporządzenia, wraz z zeznaniami świadków o prowadzeniu/pracy w gospodarstwie rolnym, wnioskodawca nie musi składać oświadczenia o braku dokumentów oryginalnych oraz o przyczynach ich nieposiadania.

Z wyjaśnień ZUS wynika, że w świetle obowiązującego obecnie rozporządzenia, własnoręczność podpisu świadka i wnioskodawcy może potwierdzić pracodawca, notariusz, konsul RP oraz pracownik ZUS spisujący lub potwierdzający zeznania bądź odbierający oświadczenie. Zatem w sytuacji, gdy zainteresowany składa wniosek o przyznanie świadczenia emerytalno-rentowego, do którego załącza zeznania świadków na:

• nieaktualnych formularzach lub
   
• na nowych formularzach, na których własnoręczność podpisu świadka potwierdzona została przez pracownika jednostki samorządu terytorialnego np. urzędu gminy,

należy uzupełnić te zeznania poprzez ponowne potwierdzenie podpisu świadka przez osoby do tego uprawnione.

Nie ma więc konieczności powtórnego spisywania zeznań świadków. Wystarczające jest zgłoszenie się świadków z dowodami osobistymi do najbliższej terenowej jednostki ZUS i złożenie podpisów pod tymi samymi zeznaniami.

Druki ZUS Rp-8 i ZUS Rp-9 dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl

Możliwe jest również ponowne spisanie zeznań świadków na obecnie obowiązujących drukach, tj. ZUS Rp-8 "Zeznanie świadka" oraz ZUS Rp-9 "Oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów".