Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   ZUS ma prawo weryfikować podstawę naliczenia składek za ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

ZUS ma prawo weryfikować podstawę naliczenia składek za pracownika

Gazeta Podatkowa nr 34 (1491) z dnia 26.04.2018
Dorota Wyderska

Do zakresu działań ZUS należy m.in. stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ich wypłata. ZUS może zatem zbadać ważność umowy o pracę w celu stwierdzenia objęcia ubezpieczeniami społecznymi pracowników. Może też zakwestionować zbyt wysokie wynagrodzenie pracownika, zwłaszcza gdy w krótkim czasie od zawarcia umowy ubiega się on o świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Składki od wynagrodzenia

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o pdof, uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Pracodawca nalicza więc pracownikowi składki ubezpieczeniowe przede wszystkim od wypłacanego mu wynagrodzenia. Ustalenie wysokości pensji zatrudnionej osoby następuje m.in. w umowie o pracę, w wyniku wzajemnych dowolnych uzgodnień pomiędzy stronami stosunku pracy, czyli pracodawcą i pracownikiem. Przepisy prawa pracy przewidują jedynie minimalną jej wysokość. Wynagrodzenie za pracę, jak wskazuje art. 78 § 1 K.p. (Dz. U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.), powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Wzorzec godziwego wynagrodzenia, który czyni zadość ekwiwalentności zarobków do rodzaju i charakteru świadczonej pracy oraz posiadanych przez pracownika doświadczenia i kwalifikacji zawodowych, będzie uwzględniał m.in. takie czynniki, jak: siatka wynagrodzeń obowiązująca w zakładzie pracy; średni poziom wynagrodzeń za taki sam lub podobny charakter świadczonej pracy w danej branży; wykształcenie; zakres obowiązków; odpowiedzialność materialna oraz dyspozycyjność (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 listopada 2017 r., sygn. akt III AUa 140/17).

Kontrola wysokości pensji

ZUS jest uprawniony m.in. do kontroli obejmującej prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i płacenia składek ubezpieczeniowych. Zdarza się, że organ rentowy kwestionuje zbyt wysokie wynagrodzenie osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, stanowiące nie tylko podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych, m.in. chorobowej, ale również podstawę do naliczenia ewentualnych świadczeń chorobowych. Takie przypadki mają miejsce najczęściej wtedy, gdy nowo zatrudnione osoby, mające ustaloną stosunkowo wysoką pensję, korzystają ze świadczeń chorobowych w niedługim czasie po podjęciu zatrudnienia. Tego typu sytuacje mogą świadczyć o chęci uzyskania korzyści finansowej w formie wysokiego świadczenia chorobowego. Zwykle organ rentowy przeprowadza też kontrole (i w rezultacie kwestionuje wysokość pensji) wtedy, gdy nowo zatrudnione osoby korzystające ze świadczeń chorobowych w niedługim czasie po podjęciu zatrudnienia mają ustalaną wysokość pensji na poziomie odbiegającym od wysokości wynagrodzenia innych pracowników, zatrudnionych na podobnych stanowiskach, czego często nie uzasadnia też kondycja finansowa firmy.

Ustalenie rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane przez ZUS za nieważne, jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu, co wynika z art. 58 § 3 K.c. (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.) w związku z art. 300 K.p.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 19 stycznia 2018 r., sygn. akt III AUa 28/17, wskazał, że ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe (a więc także w zakresie wysokości świadczeń), jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało ono wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (patrz ramka).

Jeśli ZUS podejrzewa zamierzone zawyżenie pensji w celu uzyskania przez pracownika wyższych świadczeń chorobowych, może zweryfikować jej wysokość.

Ważny wyrok TK

Prawo do podważania przez ZUS wysokości wynagrodzenia pracowników potwierdził także TK w wyroku z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. akt P 9/15. Wskazał w nim, że instytucje państwa (w tym ZUS) zasadniczo nie powinny kwestionować zawartych umów o pracę, ponieważ tym samym ingerują w relacje stron stosunku pracy i ograniczają swobodę kontraktowania. Podkreślił jednak, że skoro wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych (np. chorobowych) jest uzależniona od wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego z umowy o pracę, to powinno ono podlegać weryfikacji (np. przez ZUS) z uwagi na publicznoprawny charakter stosunku ubezpieczeniowego. Powinno to mieć miejsce, gdy ogół okoliczności wskazuje na nieważność umowy o pracę w części dotyczącej wynagrodzenia nieodzwierciedlającego jakości, ilości i rodzaju wykonywanej pracy (tj. niespełniającego wymogów art. 78 § 1 K.p.). Zdaniem Trybunału, w takiej sytuacji "(...) ZUS może zastosować - w swej istocie nadzwyczajny - tryb ustalenia podstawy wymiaru składek. (...)".

O sprzeczności ustalonej wysokości pensji z zasadami współżycia społecznego może świadczyć:

- duża różnica wysokości wynagrodzenia w porównaniu z zarobkami innych pracowników na podobnych stanowiskach,
- nieuzasadnione ustalenie wysokiego wynagrodzenia, niepoparte nakładem pracy, jej ilością, kwalifikacjami pracownika,
- krótki okres świadczenia pracy po ustaleniu wysokiej pensji,
- częste i długie nieobecności pracownika i pobieranie przez niego w tym czasie świadczeń chorobowych,
- niezatrudnianie innego pracownika na zastępstwo pracownika nieobecnego, którego wynagrodzenie ustalono w znacznej wysokości,
- słaba/zła kondycja finansowa pracodawcy ustanawiającego dla pracownika wysokie wynagrodzenie.
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.