Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Rozliczenia międzyokresowe wykazywane w pasywach
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rozliczenia międzyokresowe wykazywane w pasywach

Gazeta Podatkowa nr 105 (1562) z dnia 31.12.2018
Karolina Paszkowska

Do rozliczeń międzyokresowych prezentowanych w pasywach bilansu zalicza się rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmujące wartość aktywów już otrzymanych, które dopiero w przyszłych okresach sprawozdawczych będą przychodem bilansowym. Wykazaniu po stronie pasywów podlegają również mające charakter rezerw bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Przychody i koszty w księgach ewidencjonuje się z uwzględnieniem zasad memoriału oraz współmierności, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości. Jak wynika z tych przepisów, ujęciu w księgach jednostki podlegają wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody, niezależnie od terminu ich zapłaty. Przy czym przychody dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych zasadniczo zalicza się do pasywów bieżącego okresu, jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Przychody, które nie dotyczą bieżącego okresu, są ujmowane na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", a następnie przeksięgowuje się je na konto przychodów okresu, którego dotyczą. Jeśli zostałyby one zaliczone do przychodów jednorazowo w bieżącym okresie sprawozdawczym, zniekształcałoby to wynik finansowy tego okresu. Wskazane jest do konta 84 wyodrębnić konta analityczne, dzięki czemu możliwe będzie ustalenie stanu poszczególnych tytułów rozliczeń, a także wydzielenie rozliczeń długo- i krótkoterminowych.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów, których dokonuje się z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:

  • równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
     
  • środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych,
     
  • przyjęte nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,
     
  • ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4art. 44b ust. 11 ustawy o rachunkowości.

Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty dotyczące środków trwałych w budowie, środków trwały oraz wartości niematerialnych i prawnych zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł. Stanowi o tym art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Wykazywane w bilansie jako rezerwy na zobowiązania bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów tworzone są w stosunku do prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data ich powstania nie jest jeszcze znana. Są to przede wszystkim zobowiązania wynikające z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych oraz z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Tak wynika z art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych. W księgach rachunkowych są one ewidencjonowane na koncie 64-1 "Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów".

Sposób wyceny i inwentaryzacja

Rozliczenia międzyokresowe przychodów figurujące na koncie 84 na dzień bilansowy wycenia się w wartości nominalnej (art. 28 ust. 1 pkt 10 ustawy o rachunkowości). Podlegają one - na ostatni dzień roku obrotowego - inwentaryzacji drogą weryfikacji. Stosownie do art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości polega ona na porównania danych dotyczących tych rozliczeń, które wynikają z ksiąg rachunkowych, z odpowiednimi dokumentami źródłowymi i weryfikacji ich rzeczywistej wartości. Sporządzony protokół weryfikacji zatwierdza kierownik jednostki.


Wzór protokołu weryfikacji dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Rachunkowość.


Jeśli analiza konta 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" wykaże, że figurują na nim kwoty dotyczące nieaktualnych tytułów, np. sfinansowany dotacją środek trwały został sprzedany, to należy je przeksięgować do pozostałych przychodów operacyjnych. Można tego dokonać zapisem:

- Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Ujemna wartość firmy

Za wartość firmy uznaje się różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy (jest to nadwyżka wartości godziwej aktywów netto nabytej jednostki nad ceną jej nabycia). Tak określa art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Ujemna wartość firmy, do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Zatem wartość ta podlega ujęciu na koncie 84. Następnie przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów jest odpisywana w pozostałe przychody operacyjne, zapisem:

- Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Natomiast ujemna wartość firmy w wysokości przekraczającej wartość godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do przychodów na dzień nabycia. Wówczas ujmuje się ją na koncie 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". Mowa o tym w art. 44b ust. 11 ustawy o rachunkowości.

Pozostałe rozliczenia międzyokresowe

Zaliczeniu do pozostałych rozliczeń międzyokresowych przychodów podlegają m.in.: pobrane z góry należności (np. zapłacony z góry czynsz za najem), rzeczywiście otrzymane dotacje przeznaczone na nabycie albo wytworzenie środków trwałych lub przeprowadzenie prac rozwojowych, a także otrzymane nieodpłatnie środki trwałe (przykład), środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne.

Przykładowo otrzymane nieodpłatnie (w tym w drodze darowizny) środki trwałe, środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne, można zaewidencjonować w księgach zapisem:

- Wn konto 01 "Środki trwałe" albo konto 08 "Środki trwałe w budowie" lub konto 02 "Wartości niematerialne i prawne",

- Ma konto 84.

Wpływ na rachunek bieżący dotacji dotyczącej tych aktywów można ująć następująco:

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący",

- Ma konto 84.

Natomiast zarachowanie do pozostałych przychodów operacyjnych części kwoty otrzymanej dotacji lub darowizny, proporcjonalnie do odpisu amortyzacyjnego, odbywa się zapisem: Wn konto 84, Ma konto 76-0.

Prezentacja w bilansie

Rozliczenia międzyokresowe przychodów ujawniane są w bilansie po stronie pasywów. Pozycja, w której są prezentowane, zależy od wzoru, według jakiego sporządzany jest bilans:

a) jeśli jednostka przygotowuje bilans według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, to osobno wyodrębni w pozycjach:

    • B.IV.1 "Ujemną wartość firmy",
       
    • B.IV.2 "Inne rozliczenia międzyokresowe" z dalszym podziałem na długoterminowe (w bilansie sporządzonym na dzień 31 grudnia 2018 r. są to przychody podlegające rozliczeniu w 2020 r. i w kolejnych latach) i na krótkoterminowe (tytuły, które powinny zostać rozliczone w 2019 r.),

b) B "Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania" (załącznik nr 4),

c) B.IV "Rozliczenia międzyokresowe" (załącznik nr 5 i nr 6).

Warto pamiętać!

» Rezerw, które są tworzone w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, zasadniczo nie prezentuje się w bilansie w rozliczeniach międzyokresowych; podlegają one ujawnieniu w pasywach bilansu jako "Rezerwy na zobowiązania" w pozycjach B.I.2 oraz B.I.3, gdy bilans sporządzany jest według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości albo w pozycji B.I "Rezerwy na zobowiązania, w tym rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne" (załącznik nr 5) lub w pozycji B.I "Rezerwy na zobowiązania" (załącznik nr 6). Jedynie w bilansie przygotowanym według załącznika nr 4 zostaną zaprezentowane w tej samej pozycji co rozliczenia międzyokresowe, tj. w pozycji B "Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania".
» Zaliczki, zadatki, przedpłaty z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w kolejnych okresach sprawozdawczych, mimo ujęcia ich na koncie 84, w pasywach bilansu sporządzonego według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości prezentuje się w pozycji B.III.3 lit. e) "Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek - zaliczki otrzymane na dostawy i usługi".
» Składki ZUS za ostatni miesiąc danego roku obrotowego zarachowane w koszty, które na dzień bilansowy nie stanowią jeszcze zobowiązania, zalicza się do krótkoterminowych międzyokresowych rozliczeń przychodów.

Przykład

Założenia

  1. W listopadzie 2018 r. jednostka otrzymała w formie darowizny maszynę produkcyjną. W umowie darowizny nie określono jej wartości. Jednostka ustaliła, że jej wartość wynosi 12.000 zł.
     
  2. Otrzymaną nieodpłatnie maszynę zakwalifikowano do środków trwałych i w listopadzie br. przyjęto ją do używania na podstawie dowodu OT.
     
  3. Maszyna będzie amortyzowana według rocznej stawki amortyzacyjnej wynoszącej 14%, a miesięczne odpisy amortyzacyjne będą dokonywane począwszy od grudnia 2018 r. Miesięczna kwota odpisu wynosi: 140 zł, tj. 12.000 zł × 14% : 12 m-cy.
     
  4. Jednostka rozlicza koszty działalności operacyjnej tylko w układzie rodzajowym i sporządza bilans według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

Dekretacja

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. OT - wprowadzenie otrzymanej nieodpłatnie maszyny produkcyjnej do ewidencji środków trwałych (zapis w listopadzie 2018 r.): 12.000 zł 01 84
2. PK - miesięczny odpis amortyzacyjny (zapis w grudniu 2018 r.): 140 zł 40 07-1
3. PK - rozliczenie kwoty figurującej na koncie 84, równolegle do odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego (zapis w grudniu 2018 r.): 140 zł 84 76-0

Księgowania

Rozliczenia międzyokresowe wykazywane w pasywach

W pasywach bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2018 r. według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości jednostka wykaże kwotę figurującą na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", tj. 11.860 zł, w pozycji B.IV.2 "Inne rozliczenia międzyokresowe" z podziałem na:

a) krótkoterminową, która podlega rozliczeniu w 2019 r., czyli 1.680 zł (140 zł × 12 m-cy),

b) długoterminową w części podlegającej rozliczeniu w latach 2020-2026, tj. 10.180 zł (11.860 zł - 1.680 zł).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.)

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.