Produkcja filmu sfinansowanego dotacją celową w instytucji kultury

Instytucja kultury zawarła umowę z innym podmiotem na wspólną produkcję filmu dokumentalnego. W ramach umowy koprodukcyjnej instytucja kultury przekazuje wkład finansowy, którego źródłem jest dotacja celowa uzyskana od organizatora. Film będzie realizowany półtora roku. Instytucja kultury - jako strona współuprawniona - nabywa autorskie prawa majątkowe w proporcji wniesionego wkładu. Ma też wyłączne prawo do eksploatacji filmu, udzielania licencji i sublicencji. Czy ww. film będzie dla instytucji wartością niematerialną i prawną, czy produktem?

Koprodukcja to wspólne przedsięwzięcie produkcyjne kilku podmiotów. Jest to termin używany głównie w odniesieniu do produkcji filmowej, teatralnej, operowej itp. Jeżeli przedmiotem umowy koprodukcyjnej jest wspólna produkcja filmu, to na podstawie takiej umowy koproducent współfinansuje realizację (produkcję) filmu, ponosząc część kosztów wytworzenia. Film staje się wspólną własnością koproducentów, a autorskie prawa majątkowe przysługują koproducentom w częściach odpowiadających ich wkładowi w produkcję dzieła.

Natomiast w świetle art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości, wartości niematerialne i prawne to nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

• autorskie prawa majątkowe (w tym m.in.: programy komputerowe), prawa pokrewne, licencje, koncesje,
   
• prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
   
• know-how,
   
• prawa majątkowe przyjęte do używania na podstawie umowy spełniającej warunki leasingu finansowego.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.

Co istotne, jednym z warunków uznania składnika majątkowego za wartość niematerialną i prawną jest nabycie takiego składnika (wyjątek stanowią koszty zakończonych prac rozwojowych). Oznacza to, iż samego wyprodukowanego filmu (także w koprodukcji) - a dokładnie udziału w przysługujących autorskich prawach majątkowych - instytucja kultury nie może zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych.

Wyprodukowany film można zakwalifikować do produktów (wyrobów gotowych), jeśli będzie przeznaczony wyłącznie do późniejszej wielokrotnej odsprzedaży. W takiej sytuacji należy go wyceniać w sposób określony w art. 34 ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Jeśli jednak film będzie wykorzystywany również (albo wyłącznie) na potrzeby prowadzonej przez instytucję działalności statutowej, to koszty związane z jego wytworzeniem (odpowiadające wysokości wkładu finansowego przekazanego na pokrycie kosztów realizacji wspólnego przedsięwzięcia) wskazane jest - naszym zdaniem - odnieść w ciężar kosztów działalności operacyjnej, poprzez ujęcie na koncie 40 "Koszty według rodzajów" i/lub koncie zespołu 5.

Nasza instytucja kultury otrzymała od organizatora dotację celową na sfinansowanie kolejnych etapów filmu produkowanego w ramach umowy koprodukcyjnej. Jak taką dotację ująć w księgach rachunkowych?

Na podstawie regulacji określonych w art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194 ze zm.), podmiot tworzący instytucję kultury (zwany organizatorem) przekazuje instytucji kultury środki finansowe w formie dotacji:

• podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów,
   
• celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji,
   
• celowej na realizację wskazanych zadań i programów.

Przez inwestycje należy przy tym rozumieć obszar działań, który ustawa o rachunkowości określa jako środki trwałe, środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne.

W zależności od przeznaczenia dotacji otrzymywanych od organizatora ewidencjonuje się je w księgach rachunkowych instytucji kultury jako:

• przychody działalności podstawowej (statutowej) - w przypadku dotacji mających bezpośredni związek z działalnością statutową i będących jednym z bezpośrednich źródeł jej finansowania (dotacje podmiotowe na dofinansowanie działalności bieżącej, dopłaty do cen sprzedaży biletów),
   
• rozliczenia międzyokresowe przychodów - w przypadku dotacji na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych; kwoty zaliczone do tych rozliczeń zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych (art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości),
   
• pozostałe przychody operacyjne - w przypadku pozostałych dotacji otrzymanych na cele inne niż dopłaty do cen sprzedaży oraz nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h ustawy o rachunkowości).

Zakładając, iż wytworzony przez pytającą instytucję film (tu: w koprodukcji) wykorzystywany będzie również (albo wyłącznie) na potrzeby prowadzonej działalności statutowej - w związku z czym koszty związane z jego wytworzeniem zostaną odniesione w ciężar kosztów działalności operacyjnej - otrzymaną od organizatora dotację celową na sfinansowanie tych kosztów wskazane jest zakwalifikować do pozostałych przychodów operacyjnych.