Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Wypełnianie arkusza spisowego
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wypełnianie arkusza spisowego

Gazeta Podatkowa nr 90 (1547) z dnia 8.11.2018
Monika Kuźbińska

Arkusz spisowy jest dokumentem, na którym zespoły spisowe ujmują na bieżąco wyniki dokonanych w toku spisu z natury pomiarów stanu poszczególnych składników zapasów. Powinien on przedstawiać rzetelne i wiarygodne informacje na temat spisywanych składników majątku oraz dane niezbędne do uznania go za dowód księgowy w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

Aktywa podlegające spisowi z natury

Inwentaryzacja aktywów drogą spisu z natury polega na ustaleniu ich stanu ilościowego poprzez ich przeliczenie, zważenie lub zmierzenie. Ze swej istoty spis z natury obejmuje aktywa w postaci rzeczowej (art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości). Dotyczy on m.in. środków trwałych (z wyjątkiem tych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości inwentaryzowanych w drodze weryfikacji), zapasów oraz środków pieniężnych w kasie.

Inwentaryzacja w formie spisu z natury obejmuje także znajdujące się w jednostce składniki aktywów będące własnością innych podmiotów, powierzone jej do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania, powiadamiając te podmioty o wynikach spisu. Obowiązek ten nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania (art. 26 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Arkusz spisu dowodem księgowym

Przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji trzeba odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Obowiązek ten został na jednostki prowadzące księgi rachunkowe nałożony mocą art. 27 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Ustawodawca nie określił jednak, w jakiej formie dokumenty rozliczające inwentaryzację powinny zostać przygotowane. W praktyce drukiem, który jest najczęściej wykorzystywany do udokumentowania spisu z natury, jest arkusz spisu z natury (tzw. arkusz spisowy). Aby mógł on zostać uznany za dowód księgowy i stanowić podstawę zapisów w księgach rachunkowych dotyczących rozliczenia wyników inwentaryzacji, powinien obejmować dane wskazane w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Składowe arkusza spisowego

Elementy, jakie należy zawrzeć w arkuszu spisu z natury, zostały określone w pkt 65 stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 55). Wynika z niego, że formularz arkusza spisowego składa się z 3 części, tj. nagłówka, tabeli z polami i zakończenia. W nagłówku zamieszcza się co najmniej:

  • nazwę jednostki,
     
  • numer kolejny arkusza, jeżeli nie został on z góry nadany,
     
  • identyfikację (nazwę lub numer) pola spisowego oraz przedmiotu spisu, z ewentualnym wskazaniem, że chodzi o zapasy obce lub zapasy o obniżonej przydatności gospodarczej,
     
  • datę spisu oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia spisu,
     
  • skład zespołu spisowego.

W tabeli z polami wpisuje się kolejno spisywane składniki zapasów z podaniem:

  • liczby porządkowej spisywanej pozycji (na każdym polu spisowym spisywane pozycje numerowane są kolejno),
     
  • identyfikacji spisywanego asortymentu (nazwy, symbolu - indeksu lub kodu, ewentualnie bliższego określenia spisywanego składnika),
     
  • jednostki miary i jeżeli to konieczne - jednostki miary stosowanej w bieżącej ewidencji księgowej,
     
  • stanu ilościowego, a ewentualnie także ceny jednostkowej i wartości zapasu, co jest nieodzowne w razie spisu z natury towarów i opakowań objętych tylko ewidencją wartościową, zapasów objętych tylko bieżącą ewidencją ilościową lub zapasów nieobjętych bieżącą ewidencją księgową.

W tabeli przedstawia się również uwagi. Przykładowo mogą one dotyczyć oceny przydatności gospodarczej zapasów, dokonania ponownego spisu z natury czy obecności kontrolera spisowego lub biegłego rewidenta.

W części ostatniej formularza, tj. w zakończeniu, dokonuje się m.in. zaznaczenia ostatniej pozycji arkusza spisowego kończącego spis na danym polu spisowym. Następuje to przez wpisanie pod ostatnią pozycją arkusza dotyczącego danego pola spisowego treści: "Spis zakończono na pozycji...." z podaniem jej numeru albo przez zakreślenie wszystkich pustych wierszy pod ostatnią pozycją. Jeżeli były dokonywane poprawki, to należy je wymienić z podaniem numeru pozycji, np. w formie adnotacji "W arkuszach spisowych dokonano poprawek (parafowanych) w następujących pozycjach...". W zakończeniu formularza podpisy składają wszyscy członkowie zespołu spisowego oraz osoba odpowiedzialna za zapasy lub osoba ją reprezentująca (z ewentualnymi uwagami czy zastrzeżeniami). Gdy osoba odpowiedzialna nie bierze udziału w spisie, w arkuszu zamieszcza się na ten temat stosowną adnotację.

Dokument arkusza spisowego może wymagać dodatkowej rozbudowy. Będzie tak np. wówczas, gdy różnice inwentaryzacyjne są ustalane i wykazywane w arkuszach spisowych.

Potwierdzenie przyjęcia arkuszy

Zanim zespoły spisowe przystąpią do czynności inwentaryzacyjnych, następuje wydanie im odpowiedniej liczby arkuszy spisowych. Zaleca się, aby arkusze te zostały wcześniej ponumerowane i oznaczone w taki sposób, aby nie było możliwości ich zamiany. W praktyce z chwilą ich ponumerowania formularze te są traktowane jako tzw. druki ścisłego zarachowania (tj. druki, które są objęte kontrolą przez cały okres ich posiadania przez jednostkę, podlegające ilościowej kontroli zużycia). Chociaż nie wynika to z przepisów, wymagane jest, aby osoba, która pobrała druki do wykorzystania, potwierdziła ich odbiór. Po zakończonym spisie z natury ma obowiązek rozliczyć się z nich. Wtedy ich odebranie powinno zostać pokwitowane przez osobę odbierającą.


Za rozliczenie arkuszy spisowych odpowiedzialny jest przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej lub osoba bezpośrednio przez niego wskazana.

Generowanie arkuszy z systemu komputerowego

Jeżeli system informatyczny zapewnia wydruk arkuszy spisowych przed rozpoczęciem spisu, należy zachować opisane już wymagania dotyczące tych formularzy. Należy podkreślić, że posługiwanie się podczas spisu z natury arkuszami z uprzednio wypełnionymi cechami identyfikującymi spisywane składniki zapasów (np. nazwa, numer indeksu, jednostka miary) może wpływać ujemnie na poprawność jego przeprowadzenia. W takim bowiem przypadku spis następuje najczęściej zgodnie z wynikającą z arkuszy kolejnością składników, co z kolei przeczy zasadzie systematycznego spisu z natury (czyli w porządku odpowiadającym kolejności miejsc składowania zapasów). Z tego względu dany podmiot powinien rozważyć, czy udostępnienie informacji o asortymencie nie wpłynie negatywnie na wiarygodność spisu.

Ważne jest również, że jeśli w wydrukach arkuszy podawany jest stan ewidencyjny zapasów, podważa to rzetelność spisu. Sugeruje bowiem oczekiwany ich stan (pkt 67 stanowiska KSR).

Wypełnianie arkuszy

Każdy arkusz spisowy wypełnia się w sposób czytelny bez pozostawiania pustych (wolnych) miejsc, a w razie ich wystąpienia lub pustych końcówek zakreśla się je, aby uniemożliwić dopiski. Nie zaleca się robienia notatek jako podstawy do późniejszego wypełnienia arkuszy (pkt 66 stanowiska KSR). Arkusze spisu z natury wypełniane są etapami (patrz ramka).

Zespoły spisowe na arkuszach spisu z natury generalnie nie wpisują wartości spisywanych składników majątku. Nie dysponują bowiem takimi informacjami. Wycena spisanych aktywów dokonywana jest w terminie późniejszym przez pracowników działu księgowości (pkt 82 stanowiska KSR).

Z żadnych przepisów nie wynika, w ilu egzemplarzach sporządza się arkusz spisu z natury. W praktyce są to zazwyczaj 2 egzemplarze, z czego jeden otrzymuje dział finansowo-księgowy, a drugi (kopię) osoba odpowiedzialna materialnie.

Zwrot arkuszy

Po zakończeniu spisu na danym polu zespół spisowy zwraca przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej lub wyznaczonemu przez niego członkowi komisji:

a) wszystkie wykorzystane i niewykorzystane, w tym błędnie wypełnione i anulowane (unieważnione) arkusze spisowe,

b) inne dokumenty, które zawierają informacje o przebiegu spisu z natury.

Przewodniczący komisji rozlicza, z wykorzystaniem zestawienia kontrolnego, zwrócone arkusze spisowe oraz sprawdza kompletność i poprawność ich wypełnienia (pkt 78 stanowiska KSR).

Poprawianie błędów w arkuszach spisowych

Dokumenty spisowe wypełnia się w sposób uniemożliwiający modyfikację zapisów. Drobne pomyłki i błędy poprawia się poprzez skreślenie dotychczasowej treści z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, wpisanie właściwej treści, podpisanie poprawki przez zespół spisowy i osobę odpowiedzialną oraz umieszczenie daty (art. 22 ust. 3art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości). W pozostałych przypadkach skreśla się błędny zapis i dokonuje poprawnego zapisu w odrębnej pozycji arkusza spisowego. Przy skreśleniu członkowie zespołu spisowego podpisują się i wskazują pozycję, w której figuruje poprawny zapis. Nie jest dopuszczalne dokonywanie poprawek w arkuszu spisu z natury z użyciem korektorów, zamazywań lub w inny sposób, który uniemożliwia odczytanie treści pierwotnego zapisu (pkt 68 stanowiska KSR).

Etapy wypełniania arkuszy spisowych

» Przed rozpoczęciem czynności spisowych uzupełnia się nagłówek arkusza, w którym zamieszcza się m.in. nazwę jednostki, numer kolejny arkusza (o ile nie został on z góry nadany), nazwę i numer pola spisowego (np. magazynu) i przedmiotu spisu, datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia spisu, skład zespołu spisowego.
» Podczas czynności spisowych zespół spisowy ujmuje w arkuszach na bieżąco wyniki dokonanych pomiarów stanu poszczególnych składników aktywów. W toku spisu z natury arkusz uzupełnia się m.in. o liczbę porządkową spisywanej pozycji, identyfikator spisywanego asortymentu i jednostki miary oraz stan ilościowy.
» Po zakończeniu spisu zaznacza się ostatnią pozycję arkusza spisowego kończącego spis na danym polu spisowym. Dokonuje się tego przez zamieszczenie pod ostatnią pozycją arkusza odnoszącego się do danego pola spisowego treści: "Spis zakończono na pozycji..." z podaniem jej numeru. Innym rozwiązaniem jest zakreślenie wszystkich pustych wierszy pod ostatnią pozycją. Wypełnione arkusze spisowe podpisują wszyscy członkowie zespołu spisowego i osoba odpowiedzialna za składniki objęte spisem, co oznacza, że nie ma ona zastrzeżeń do ustaleń zawartych w arkuszach. Osoba odpowiedzialna może też odmówić podpisu i w takim przypadku powinna możliwie szybko uzasadnić przyczyny odmowy. Po tych czynnościach nie dokonuje się żadnych zmian w arkuszach spisowych (pkt 76 stanowiska KSR).
» Jeżeli spis trwa dłużej niż jeden dzień, to na koniec każdego kolejnego dnia zaznacza się w arkuszu spisowym pozycję, na której zakończono spis. Zespół spisowy deponuje arkusze spisowe u przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub wyznaczonego przez niego członka komisji. Po zakończeniu czynności spisowych danego dnia zabezpieczenia przed nieuprawnionym dostępem wymagają pola spisowe, na których następnego dnia będzie kontynuowany spis (pkt 77 stanowiska KSR).

Przykładowy arkusz spisu z natury
MAKO Sp. z o.o. 
ul. Nizinna 5, Toruń
strona nr 1
Arkusz spisu z natury
nr . . . 1/2018 . . .

Nazwa lub numer pola spisowego: . . . Magazyn nr 1 . . .

Przedmiot spisu: . . . towary . . .

Osoba odpowiedzialna materialnie: . . . Piotr Janecki . . .

Skład zespołu spisowego: 
Adam Drozd - specjalista ds. sprzedaży 
Wojciech Myszka - pracownik administracyjny 
Osoby obecne
przy spisie: 
. . . Piotr Janecki . . .

Spis z natury na dzień: . . . 30.11.2018 r. . . .

Spis rozpoczęto dnia: . . . 1.12.2018 r. o godz. 900 . . .

Spis zakończono dnia: . . . 1.12.2018 r. o godz. 1300 . . .

 
Poz. Symbol Nazwa składnika Jednostka miary Ilość ustalona podczas spisu Cena jednostkowa Wartość Uwagi
 zł gr  zł gr
1. D1226B deska bukowa m2 1.298          
2. D1275D deska dębowa m2 1.657          
3. PAL14C farba czarna l 116          
4. LOK16L lakier l 57          
Podpisy zespołu spisowego: 
         Adam Drozd 

      Wojciech Myszka

Podpis osoby
odpowiedzialnej
materialnie:
  Piotr Janecki

Spis zakończono na pozycji: 4

Wycenił (a): . . . . . . . . . . . . 

 

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.