Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Rozrachunki z właścicielem w księgach i sprawozdaniu finansowym firmy osoby fizycznej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rozrachunki z właścicielem w księgach i sprawozdaniu finansowym firmy osoby fizycznej

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 6 (462) z dnia 20.03.2018
Ujęcie w księgach rachunkowych rozrachunków z właścicielem
w trakcie roku obrotowego

Ustawa o rachunkowości określa nadrzędne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych. Nie reguluje natomiast w sposób szczegółowy zagadnień dotyczących ujmowania w księgach rachunkowych rozrachunków z właścicielami przedsiębiorstw prowadzonych przez osoby fizyczne.

Przypomnijmy, iż osoba fizyczna, która prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą, może dowolnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na firmowym rachunku bankowym oraz gotówką w kasie. Wszystkie wpłaty i wypłaty dokonywane przez właściciela w trakcie roku obrotowego wskazane jest ewidencjonować na jego koncie rozrachunkowym, co pozwoli na bieżąco kontrolować stan należności i zobowiązań przedsiębiorcy wobec firmy.

Ewidencję wszelkiego rodzaju rozrachunków z właścicielem firmy osoby fizycznej, czyli zarówno tych służbowych, jak i prywatnych, przyjęło się prowadzić na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z właścicielem) z odpowiednio rozbudowaną analityką.

Sposób ujęcia w księgach rachunkowych wszystkich operacji z udziałem właściciela powinna określać dokumentacja opisująca przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, zatwierdzona przez kierownika jednostki (tutaj: właściciela). Dokumentacja ta powinna uwzględniać między innymi specyfikę, rodzaj i wielkość jednostki, a także możliwość stosowania uproszczeń w prowadzeniu ksiąg rachunkowych.

Ewidencja księgowa typowych tytułów rozrachunków z właścicielem

1. Zaliczki na podatek dochodowy właściciela płacone z firmowego rachunku bankowego:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - zaliczki na podatek dochodowy),
      - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 22-3 "Pozostałe rozrachunki
         publicznoprawne" (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym).
2. Zaksięgowanie składek na ubezpieczenia społeczne właściciela:
   a) gdy właściciel podjął decyzję o zaliczeniu ww. składek do kosztów
        działalności operacyjnej:
      - Wn konto 40-6 "Pozostałe koszty rodzajowe",
      - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
         (w analityce: Rozrachunki z ZUS),
   b) gdy właściciel podjął decyzję o zmniejszeniu podstawy opodatkowania
        przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - składki ZUS),
      - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
         (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
3. Składki na Fundusz Pracy:
      - Wn konto 40-6 "Pozostałe koszty rodzajowe",
      - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
         (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
4. Naliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - składki ZUS),
      - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
         (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
5. Odprowadzenie składek do ZUS:
      - Wn konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
         (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
      - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
6. Środki pobrane przez właściciela z rachunku bankowego lub z kasy na zakupy firmowe lub na cele prywatne:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - zaliczki do rozliczenia),
      - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 10 "Kasa".
7. Rozliczenie środków pobranych na zakupy firmowe:
   a) zapłata przez właściciela za nabyte towary, usługi itp.:
      - Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - zaliczki do rozliczenia),
   b) wpłata niewykorzystanej zaliczki do kasy lub na rachunek bankowy:
      - Wn konto 10 "Kasa" lub 13-0 "Rachunek bieżący",
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - zaliczki do rozliczenia).
8. Zaliczki na poczet zysku wypłacane właścicielowi w trakcie roku obrotowego:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem - zaliczkowe wypłaty na poczet zysku),
      - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 10 "Kasa".

Weryfikacja rozrachunków z właścicielem na dzień bilansowy
i ich prezentacja w bilansie

Na dzień bilansowy należy, w ramach inwentaryzacji, zweryfikować konto rozrachunków z właścicielem i poddać analizie salda figurujące na kontach analitycznych w celu ich podziału na salda o charakterze przejściowym i trwałym.

I. Rozrachunki o charakterze przejściowym

Należności i zobowiązania o charakterze przejściowym, to te które będą podlegały rozliczeniu w następnych okresach. Są to między innymi dokonywane przez właściciela firmy płatności z kontrahentami, pobrane przez właściciela zaliczki na wydatki firmowe, czy podróże służbowe. Pozostawia się je na dzień bilansowy w księgach rachunkowych na koncie 24.

Wskazówki jak sporządzić sprawozdanie
finansowe za 2017 r. można znaleźć 
w serwisie www.gofin.pl
w zakładce Bilans 2017

W bilansie saldo Wn konta 24 odnoszące się do wypłat o charakterze przejściowym ujmuje się w aktywach bilansu w pozycji:

  • B.II.3 lit. c) "Inne należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,
     
  • B. "Aktywa obrotowe, w tym należności krótkoterminowe" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 4 do ww. ustawy,
     
  • B.II. "Należności krótkoterminowe" (bez wyszczególniania w wierszach do tej pozycji) - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 5 do ww. ustawy.

Z kolei saldo Ma konta 24 dotyczące rozrachunków o charakterze przejściowym wykazuje się w pasywach bilansu w pozycji:

  • B.III.3 lit. i) "Inne zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,
     
  • B. "Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania" (bez wyszczególniania w wierszach do tej pozycji) - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 4 do ww. ustawy,
     
  • B.III. "Zobowiązania krótkoterminowe" (bez wyszczególniania w wierszach do tej pozycji) - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 5 do ww. ustawy.

II. Rozrachunki o charakterze trwałym

Do rozrachunków o charakterze trwałych zwiększeń i zmniejszeń kapitału należą między innymi pobrane zaliczki na poczet wypracowanego zysku, uregulowane z rachunku firmowego zaliczki na podatek dochodowy właściciela, składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne właściciela, czy opłacenie prywatnych wydatków właściciela z rachunku firmowego. Tego rodzaju kwoty, jeśli nie zostaną przez właściciela zwrócone, stanowią trwałe wycofanie środków pieniężnych z przedsiębiorstwa osoby fizycznej.

Salda o charakterze trwałym mogą pozostać na dzień bilansowy jako salda kont analitycznych do konta 24 lub mogą podlegać przeksięgowaniu na konto 80 "Kapitał właściciela", co odbywa się zapisem:

      - Wn/Ma konto 80 "Kapitał właściciela",
      - Ma/Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozrachunki z właścicielem).

Przy czym bez względu na to, na jakim koncie na dzień bilansowy figurują rozrachunki o charakterze trwałym, tj. na koncie 24, czy na koncie 80 - skorygują one w bilansie wielkość kapitału właściciela, który wykazywany jest w pasywach w pozycji:

  • A.I. "Kapitał (fundusz) podstawowy" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,
     
  • A. "Kapitał (fundusz) własny, w tym kapitał (fundusz) podstawowy" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 4 do ww. ustawy,
     
  • A.I. "Kapitał (fundusz) podstawowy" - w przypadku gdy sprawozdanie sporządzane jest według załącznika nr 5 do ww. ustawy.

Taki sposób ujmowania w bilansie pobranych przez właściciela kwot jest spowodowany tym, że w przedsiębiorstwie osoby fizycznej kapitał własny (kapitał właściciela) nie ma charakteru stałego. Może on ulegać zwiększeniom i zmniejszeniom, w zależności od dokonywanych przez właściciela wpłat i wypłat. Żadne przepisy prawa nie zobowiązują bowiem właściciela przedsiębiorstwa osoby fizycznej do deklarowania wysokości wkładu, ani nie wymagają określenia w umowie, albo innym dokumencie wysokości kapitału podstawowego.

W wyjątkowych sytuacjach, gdy kwota środków pieniężnych wycofanych trwale z firmy przekroczy wartość kapitału właściciela, konto 80 może wykazywać saldo debetowe. W takim przypadku jest on prezentowany w bilansie ze znakiem minus.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.