Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Podstawowe zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Podstawowe zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 1 (433) z dnia 1.01.2017

Środki trwałe to, w myśl ustawy o rachunkowości, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Środki trwałe w budowie to natomiast środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

W księgach rachunkowych środki trwałe ewidencjonuje się w wartości początkowej, która kształtuje się w zależności od sposobu pozyskania środka trwałego i można ją przedstawić następująco:

Sposób pozyskania środka trwałego Wartość początkowa
Zakup Cena nabycia
Darowizna Wartość wynikająca z umowy lub cena sprzedaży, w przypadku jej braku
Wytworzenie we własnym zakresie Koszt wytworzenia
1. Wycena wartości początkowej zakupionego środka trwałego

Wartością początkową środka trwałego pozyskanego w drodze zakupu jest cena jego nabycia, którą - w świetle art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości - jest cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, a także koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu (por. art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości).

Nabycie środka trwałego można ująć w księgach rachunkowych, zapisem:

      - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

W przypadku kiedy środek trwały wymaga montażu, wstępnie wszystkie nakłady na jego nabycie ewidencjonuje się na koncie 08 "Środki trwałe w budowie", zapisem:

      - Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Środki trwałe mogą być księgowane za pomocą konta 08 "Środki trwałe w budowie" nawet wówczas, gdy nie wymagają montażu. Zależy to od decyzji jednostki.

Przyjęcie środka trwałego bezpośrednio z zakupu lub po zakończeniu montażu można zaksięgować zapisem:

      - Wn konto 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu" lub 08 "Środki trwałe w budowie".

Jednostka może zapisać w swojej polityce rachunkowości, że do operacji zakupu środków trwałych nie będzie stosowała konta 30 "Rozliczenie zakupu". Nabycie środka trwałego będzie wówczas odbywać się zapisem:

      - Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie" lub 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka zakupiła używane urządzenie wielofunkcyjne. Cena zakupu tego urządzenia wynosiła: 1.537,50 zł, w tym VAT: 287,50 zł.
     
  2. Koszty transportu i montażu wyniosły: 246,00 zł, w tym VAT: 46,00 zł.
     
  3. Przed wprowadzeniem urządzenia do ewidencji środków trwałych jednostka wymieniła zużyte części o wartości: 530,00 zł, w tym VAT: 99,10 zł.
     
  4. Jednostka, zgodnie ze swoją polityką rachunkowości, prowadzi ewidencję zakupu środków trwałych za pomocą konta 30 "Rozliczenie zakupu" oraz konta 08 "Środki trwałe w budowie".

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. FZ - dokumentująca zakup urządzenia:      
    a) wartość w cenie zakupu 1.250,00 zł 30  
    b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 287,50 zł 22-1  
    c) wartość brutto zobowiązania 1.537,50 zł   24
    d) rozliczenie zakupu urządzenia 1.250,00 zł 08 30
2. FZ - za transport i montaż urządzenia:      
    a) wartość netto usługi 200,00 zł 30  
    b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 46,00 zł 22-1  
    c) wartość brutto usługi 246,00 zł   24
    d) rozliczenie zakupu 200,00 zł 08 30
3. FZ - dokumentująca zakup części wraz z ich wymianą:      
    a) wartość netto faktury 430,90 zł 30  
    b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 99,10 zł 22-1  
    c) wartość brutto zobowiązania 530,00 zł   24
    d) rozliczenie zakupu 430,90 zł 08 30
4. OT - przyjęcie środka trwałego do używania w wartości równej cenie nabycia: 1.250,00 zł + 200,00 zł + 430,90 zł =  1.880,90 zł 01 08

III. Księgowania:

Wycena wartości początkowej zakupionego środka trwałego


2. Środek trwały otrzymany w drodze darowizny a jego wartość początkowa
Wartością początkową środka trwałego otrzymanego w drodze darowizny będzie wartość wynikająca z umowy darowizny. Jeżeli umowa nie określa wartości przekazanego nieodpłatnie składnika, to za wartość początkową przyjmuje się cenę sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu umowy.

W świetle art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości, cena sprzedaży netto składnika aktywów to możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży, bez VAT i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększona o należną dotację przedmiotową. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy. Wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami (art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości).

Wprowadzając do ksiąg rachunkowych środek trwały otrzymany nieodpłatnie, na podstawie art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości, dokonuje się następującego zapisu:

      - Wn konto 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

Kwotę ujętą na koncie 84 rozlicza się stopniowo, zwiększając pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych danego składnika, zapisem:

      - Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
      - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Przykład

I. Założenia

Przedsiębiorstwo otrzymało w ramach darowizny środek trwały. W umowie darowizny nie określono wartości tego składnika. Jednostka ustaliła jego wartość w wysokości: 5.000 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. OT - przyjęcie do używania środka trwałego otrzymanego w formie darowizny 5.000 zł 01 84

III. Księgowania:

Darowizna środka trwałego


3. Koszt wytworzenia jako podstawa ustalenia wartości początkowej środka trwałego
Jeżeli jednostka wytworzyła środek trwały we własnym zakresie, to wycenia go według kosztu wytworzenia.

Koszt wytworzenia środka trwałego obejmuje ogół kosztów (bezpośrednio i pośrednio związanych z budową) poniesionych przez jednostkę za okres jego budowy do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

a) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,

b) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich sfinansowania i związane z nim różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Koszt obsługi zobowiązań - to głównie prowizje, odsetki i ujemne różnice kursowe (pomniejszone o dodatnie różnice kursowe) od kredytów i pożyczek służących sfinansowaniu budowy środków trwałych. Do kosztu wytworzenia środka trwałego zalicza się w szczególności koszty bezpośrednio związane z wytworzeniem środka trwałego, takie jak wartość zużytych materiałów w cenie nabycia (zakupu), usług obcych, wynagrodzeń pracowników zatrudnianych bezpośrednio przy budowie środka trwałego, koszty delegacji służbowych związanych z tą budową.

Wartość początkową środka trwałego w czasie budowy pomniejszać będą stwierdzone niedobory, ubytki naturalne, a także koszty powstałe w wyniku zdarzeń losowych.

Zwracamy uwagę, że do wartości początkowej wytwarzanych środków trwałych nie zalicza się między innymi:

1) kosztów ogólnego zarządu (tj. wynagrodzenia wraz z narzutami kadry kierowniczej, służb księgowych, BHP, niezwiązanych bezpośrednio z realizowaną budową),

2) kosztów sprzedaży,

3) kar, grzywien, sankcji i odszkodowań zapłaconych w związku z realizacją budowy, za wyjątkiem odszkodowań dla osób fizycznych i prawnych z tytułu wywłaszczenia należących do nich gruntów zajętych pod budowę,

4) podatku od nieruchomości oraz opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu, na którym będzie wybudowany środek trwały,

5) odsetek od pożyczek i kredytów oraz prowizji od tych kredytów i pożyczek naliczonych po przekazaniu środka trwałego do używania.

Do momentu przekazania środka trwałego do używania wszystkie koszty jego budowy gromadzi się na koncie 08, zapisem:

      - Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",
      - Ma różne konta.

Przyjęcie środka trwałego do używania po zakończeniu budowy odbywa się zapisem:

      - Wn konto 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie".

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka wybudowała siłami własnymi nową halę produkcyjną. Poniesione dotychczas koszty budowy tej hali, zgromadzone na koncie 08 "Środki trwałe w budowie", wynoszą: 200.000 zł.
     
  2. Faktura za ostatni etap prac budowlanych, wystawiona przez wykonawcę, opiewała na kwotę: 40.000 zł, w tym VAT: 7.479,67 zł.
     
  3. Jednostka nie stosuje konta 30 "Rozliczenie zakupu".
     
  4. Jednostka otrzymała pozwolenie na użytkowanie budynku, a halę produkcyjną wprowadziła do ewidencji środków trwałych.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. FZ - zakup robót budowlanych:      
   a) wartość usługi w cenie zakupu 32.520,33 zł 08  
   b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 7.479,67 zł 22-1  
   c) wartość brutto zobowiązania 40.000,00 zł   24
2. OT - przyjęcie hali produkcyjnej do użytkowania 232.520,33 zł 01 08
3. WB - zapłata zobowiązania wobec wykonawcy robót budowlanych 40.000,00 zł 24 13-0

III. Księgowania:

Koszt wytworzenia

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.