| Obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 1911), dalej zwane nowym rozporządzeniem w sprawie rachunkowości budżetowej, rozszerzyło zakres sprawozdania finansowego jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych oraz jednostek samorządu terytorialnego o informację dodatkową (por. § 23 ust. 1 pkt 4 oraz § 28 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia). Sprawozdania finansowe tych jednostek - oprócz bilansu, rachunku zysków i strat oraz zestawienia zmian w funduszu - będą zatem obejmować także informację dodatkową, której wzór stanowi załącznik nr 12 do nowego rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej. |
Dzięki wprowadzeniu tego dodatkowego elementu sprawozdania finansowego jednostki objęte rozporządzeniem w sprawie rachunkowości budżetowej będą miały możliwość ujawniania w sposób usystematyzowany informacji na temat zdarzeń, które zachodziły w jednostce w danym roku. Część z tych informacji była dotychczas wykazywana jako informacje uzupełniające, czy objaśnienia dołączane do poszczególnych elementów sprawozdania finansowego (tzn. do bilansu, rachunku zysków i strat, czy zestawienia zmian w funduszu).
W uzasadnieniu do projektu nowego rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej wskazano, iż wprowadzono dodatkowe obowiązki ujawniania informacji m.in. na temat:
1) aktualnej wartości rynkowej środków trwałych, w tym dóbr kultury - o ile jednostka dysponuje takimi informacjami; umożliwić to powinno ujawnienie różnic pomiędzy wartością ewidencyjną a wartością rynkową niektórych ze składników majątkowych, w tym dóbr kultury;
2) danych o odpisach aktualizujących wartość należności, z uwzględnieniem należności finansowych jednostek samorządu terytorialnego (stan pożyczek zagrożonych); w związku z koniecznością corocznego przekazywania przez Regionalne Izby Obrachunkowe do GUS danych o stanie pożyczek zagrożonych w ramach badania 1.65.31 Programu Badań Statystyki Publicznej, co ułatwi znacząco proces pozyskiwania rzetelnej informacji z jednostek samorządu terytorialnego i umożliwi sprawne przekazywanie informacji do GUS;
3) kwot należności z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe Ministrowi Rozwoju i Finansów wykazywanych w sprawozdaniu z wykonania planu dochodów budżetowych; mając na uwadze objęcie sprawozdawczością finansową (sprawozdaniem finansowym izby skarbowej, izby celnej) dochodów budżetu państwa m.in. z tytułu podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych ujmowanych w ramach części 77 "Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa" oraz przyjęcie, iż sprawozdawczością finansową izb objęte zostaną dochody zrealizowane i przekazane na rachunki budżetu państwa, wskazanym jest przedstawienie w informacji dodatkowej również kwot należności z ww. tytułów; umożliwi to uzyskanie informacji na temat wysokości zarówno zrealizowanych, jak i należnych dochodów podatkowych.
Zgodnie z załącznikiem nr 12 do nowego rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej, informacja dodatkowa składa się z dwóch części obejmujących:
1) "Wprowadzenie do sprawozdania finansowego", w którym zamieszcza się przede wszystkim podstawowe informacje o jednostce oraz opis przyjętych zasad (polityki) rachunkowości,
2) "Dodatkowe informacje i objaśnienia", stanowiące uzupełnienie i uszczegółowienie danych wykazywanych w poszczególnych elementach sprawozdania finansowego (tzn. w bilansie, rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w funduszu).
Szczegółowy zakres informacji dodatkowej przedstawia się następująco:
| I. | Wprowadzenie do sprawozdania finansowego, obejmuje w szczególności: |
| 1. | |
| 1.1 | nazwę jednostki |
| 1.2 | siedzibę jednostki |
| 1.3 | adres jednostki |
| 1.4 | podstawowy przedmiot działalności jednostki |
| 2. | wskazanie okresu objętego sprawozdaniem |
| 3. | wskazanie, że sprawozdanie finansowe zawiera dane łączne, jeżeli w skład jednostki nadrzędnej lub jednostki samorządu terytorialnego wchodzą jednostki sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe |
| 4. | omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji) |
| 5. | inne informacje |
| II. | Dodatkowe informacje i objaśnienia obejmują w szczególności: |
| 1. | |
| 1.1. | szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, zawierający stan tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu: aktualizacji wartości, nabycia, rozchodu, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku amortyzowanego - podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia |
| 1.2. | aktualną wartość rynkową środków trwałych, w tym dóbr kultury - o ile jednostka dysponuje takimi informacjami |
| 1.3. | kwotę dokonanych w trakcie roku obrotowego odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych odrębnie dla długoterminowych aktywów niefinansowych oraz długoterminowych aktywów finansowych |
| 1.4. | wartość gruntów użytkowanych wieczyście |
| 1.5. | wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu |
| 1.6. | liczbę oraz wartość posiadanych papierów wartościowych, w tym akcji i udziałów oraz dłużnych papierów wartościowych |
| 1.7. | dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego, z uwzględnieniem należności finansowych jednostek samorządu terytorialnego (stan pożyczek zagrożonych) |
| 1.8. | dane o stanie rezerw według celu ich utworzenia na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie końcowym |
| 1.9. | podział zobowiązań długoterminowych według pozycji bilansu o pozostałym od dnia bilansowego, przewidywanym umową lub wynikającym z innego tytułu prawnego, okresie spłaty: |
| a) | powyżej 1 roku do 3 lat |
| b) | powyżej 3 do 5 lat |
| c) | powyżej 5 lat |
| 1.10. | kwotę zobowiązań w sytuacji gdy jednostka kwalifikuje umowy leasingu zgodnie z przepisami podatkowymi (leasing operacyjny), a według przepisów o rachunkowości byłby to leasing finansowy lub zwrotny z podziałem na kwotę zobowiązań z tytułu leasingu finansowego lub leasingu zwrotnego |
| 1.11. | łączną kwotę zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki ze wskazaniem charakteru i formy tych zabezpieczeń |
| 1.12. | łączną kwotę zobowiązań warunkowych, w tym również udzielonych przez jednostkę gwarancji i poręczeń, także wekslowych, niewykazanych w bilansie, ze wskazaniem zobowiązań zabezpieczonych na majątku jednostki oraz charakteru i formy tych zabezpieczeń |
| 1.13. | wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych, w tym kwotę czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów stanowiących różnicę między wartością otrzymanych finansowych składników aktywów a zobowiązaniem zapłaty za nie |
| 1.14. | łączną kwotę otrzymanych przez jednostkę gwarancji i poręczeń niewykazanych w bilansie |
| 1.15. | kwotę wypłaconych środków pieniężnych na świadczenia pracownicze |
| 1.16. | inne informacje |
| 2. | |
| 2.1. | wysokość odpisów aktualizujących wartość zapasów |
| 2.2. | koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, w tym odsetki oraz różnice kursowe, które powiększyły koszt wytworzenia środków trwałych w budowie w roku obrotowym |
| 2.3. | kwotę i charakter poszczególnych pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie |
| 2.4. | informację o kwocie należności z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych wykazywanych w sprawozdaniu z wykonania planu dochodów budżetowych |
| 2.5. | inne informacje |
| 3. | Inne informacje niż wymienione powyżej, jeżeli mogłyby w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki |
Co istotne, jednostki mogą rozszerzyć zakres informacji prezentowanych w tej części sprawozdania o inne dane i objaśnienia istotne dla oceny sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki oraz gdy wynika to z potrzeb jednostki. Sposób prezentacji dodatkowych informacji i objaśnień zależy przy tym od jednostki - może to być forma opisowa, tabelaryczna lub mieszana.
Warto przy okazji wspomnieć o wyjaśnieniu zamieszczonym na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl (w zakładce Działalność/Rachunkowość/Najczęściej zadawane pytania/Rachunkowość budżetowa), które dotyczy zakresu informacji dodatkowej sporządzanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Czytamy w nim m.in.:
"(...) Z § 28 ww. rozporządzenia wynika, że sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego (jst) składa się z:
1) bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansów samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;
3) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia;
4) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia;
5) informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.
Dane prezentowane w informacji dodatkowej jst obejmować powinny zatem informacje, o których mowa w § 28 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia oraz inne wymagane dane (np. wynikające z informacji ujętych w księgach budżetu jst), które nie zostały ujęte w informacjach dodatkowych jednostek organizacyjnych jst."
Uwaga: Przepisy nowego rozporządzenia w sprawie rachunkowości budżetowej mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za 2018 r. Oznacza to, iż informacja dodatkowa w zakresie określonym w załączniku nr 12 do tego rozporządzenia, będzie sporządzana po raz pierwszy wraz ze sprawozdaniem finansowym za 2018 r. Sprawozdania finansowe za 2017 r. sporządzane są według zasad określonych w dotychczasowym rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
