Jesteśmy samorządową instytucją kultury. W 2016 r. otrzymaliśmy od gminy nieodpłatnie lokal oraz udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu. Prawo to ujęliśmy w księgach jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. W 2019 r. otrzymaliśmy z gminy zaświadczenie o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Opłatę za przekształcenie rozłożono na raty. Jak rozliczyć w księgach przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntu w prawo własności? Jaką wartość gruntu ująć w księgach w przypadku zwolnienia nas z części opłaty za przekształcenie lub uzyskania bonifikaty w wysokości 99%? Jak zaksięgować zapłaconą już opłatę za przekształcenie dotyczącą 2019 r. i 2020 r.?
Skutki bilansowe przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu nabytego nieodpłatnie w prawo własności |
Ujęcie w księgach rachunkowych nabycia prawa własności gruntu zależy od sposobu nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu. Szczegółowe wyjaśnienia w tej kwestii zawarto w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11).
Jeśli jednostka uzyskała prawo użytkowania wieczystego gruntu nieodpłatnie i drugostronnie ujęła je jako rozliczenia międzyokresowe przychodów, to przy przekształceniu tego prawa w prawo własności gruntu nieumorzoną wartość początkową prawa użytkowania wieczystego odnosi w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, a odpowiadającą jej nierozliczoną kwotę rozliczeń międzyokresowych przychodów ujmuje jako pozostałe przychody operacyjne (por. pkt 6.33 KSR nr 11). |
Wartość początkową gruntu stanowi wówczas opłata z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności powiększona o wszelkie koszty (np. opłaty sądowe czy notarialne) związane z przekształceniem poniesione do dnia przyjęcia gruntu do użytkowania na podstawie prawa własności. Prawo własności gruntów, ujęte uprzednio jako środek trwały mający postać prawa użytkowania wieczystego gruntu, nadal uznaje się za środek trwały, ale stanowi ono inny obiekt inwentarzowy, co wymaga odpowiedniego przekwalifikowania w ewidencji analitycznej środków trwałych (por. pkt 6.35 KSR nr 11).
Ewidencja księgowa przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu
|
Jeżeli jednostka wykazywała wcześniej w ewidencji pozabilansowej wartość gruntu jako "Obce środki trwałe", to po przyjęciu gruntu do ewidencji bilansowej środków trwałych wartość gruntu należy wyksięgować z ewidencji pozabilansowej.
Wartość początkowa gruntu w przypadku zwolnienia instytucji kultury z części opłaty za przekształcenie lub uzyskania bonifikaty |
Środki trwałe wprowadza się do ksiąg rachunkowych w ich wartości początkowej. W odniesieniu do środków trwałych pozyskanych w drodze kupna za ich wartość początkową przyjmuje się cenę nabycia zdefiniowaną w art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Stosownie do treści tego przepisu, cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
W przypadku zwolnienia instytucji kultury z części opłaty za przekształcenie lub uzyskania bonifikaty wskazane jest, naszym zdaniem, pomniejszyć wartość początkową gruntu ujętą na koncie 01 "Środki trwałe" odpowiednio o wartość opłaty, z której instytucja zostanie zwolniona, lub uzyskanej bonifikaty. Może to nastąpić zapisem: Wn konto 24, Ma konto 01. |
Co ważne, w przypadku korekty wartości początkowej gruntu nie wystąpi konieczność korygowania kosztów amortyzacji. Należy bowiem pamiętać, iż - na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości - grunty nie podlegają amortyzacji, z wyjątkiem gruntów służących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową (przy czym są to wyłącznie odpisy dla celów bilansowych).
Ewidencja księgowa opłaty za przekształcenie, dotyczącej 2019 r. i 2020 r.
Uwaga: Jeśli uzyskana przez instytucję bonifikata przekroczy wartość opłaty pozostałej do zapłaty, na koncie rozrachunkowym z urzędem gminy w zakresie dotyczącym opłaty za przekształcenie może powstać saldo Wn oznaczające nadpłatę. |
|