Pracownik, który zaplanował urlop wypoczynkowy oraz zaliczkował wyjazd, ostatecznie z niego nie skorzystał, gdyż nieprzewidziane okoliczności leżące po stronie pracodawcy spowodowały wstrzymanie wszystkich urlopów w jego grupie zawodowej. Czy pracownikowi przysługuje zwrot zaliczki, która stosownie do umowy z biurem turystycznym przepadła?
Przesunięcie ustalonego w planie urlopów lub uzgodnionego z pracownikiem terminu urlopu wypoczynkowego (chodzi o urlop, który jeszcze nie rozpoczął się) może nastąpić z inicjatywy każdej ze stron stosunku pracy. Pracodawca korzysta przy tym z przywileju wydania wiążącego polecenia w tej sprawie.
Pracodawca może przesunąć termin urlopu pracownika, jeśli zachodzą po jego stronie szczególne potrzeby, a nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia w toku pracy (art. 164 § 2 K.p.).
U podstaw jego decyzji powinny zatem leżeć okoliczności istotne (np. niespodziewana kontrola, awaria, zdaniem PIP nawet nieprzewidziane zamówienie - por. J. Pietruszyńska, PiZS nr 7/2012, str. 40-41). Drugim niezbędnym warunkiem jest to, ażeby oczekującego na urlop nie dało się zastąpić. Jeżeli obydwie okoliczności są spełnione, pracodawca może nie dopuścić do urlopu pracownika.
W literaturze podkreśla się, że pracodawca powinien zawiadomić pracownika o przesunięciu terminu urlopu niezwłocznie, gdy zaistnieje sytuacja to uzasadniająca.
Przepisy kodeksowe nie przewidują zwrotu kosztów, które w omawianych okolicznościach zainteresowany już poniósł. Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika jedynie w bezpośrednim związku z odwołaniem go z już trwającego urlopu wypoczynkowego (art. 167 § 2 K.p.). Przyjmuje się jednak zasadność roszczeń pracownika w tym przedmiocie. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, wyrażonym w wyroku z 28 kwietnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Go 56/10), za podstawę prawną zwrotu kosztów urlopu niewykorzystanego z powodu przesunięcia z przyczyn pracodawcy, należy uznać art. 167 K.p. Jak uzasadniał ten Sąd: "(...) Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu, tj. dokonali przedpłat, lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, zaś przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków. Jeżeli odszkodowanie jest przewidziane w sytuacji odwołania z urlopu, to tym bardziej dotyczy zaplanowanego urlopu i poniesionych w związku z tym konkretnych wydatków. (...)".
Podobnie w tej sprawie wypowiada się wielu ekspertów z zakresu prawa pracy. Przykładowo E. Wronikowska (Kodeks pracy, Komentarz pod red. J. Żołyńskiego, ODDK Gdańsk 2016, str. 1126) uważa, że brak bezpośredniej regulacji tego stanu stanowi lukę prawną, która: "(...) powinna być wypełniona przez odpowiednie zastosowanie regulacji art. 167 § 2 K.p. Tak więc mimo że w tym przypadku ustawa nie nakłada na pracodawcę obowiązku pokrycia strat poniesionych przez pracownika w związku z przesunięciem urlopu, to pracownik może domagać się - przez analogię do przepisu art. 167 § 2 K.p. - pokrycia ewidentnych strat związanych z zaplanowanym urlopem.".
|