Działalność zakładu jest uzależniona od zamówień klientów. Zdarza się, że w danym okresie ich nie mamy i wtedy nie jesteśmy w stanie zapewnić pracy wszystkim pracownikom. Czy możemy wysłać ich na urlop wypoczynkowy?
Pracodawca ma prawo nakazać pracownikowi udanie się na urlop wypoczynkowy tylko w wyjątkowych sytuacjach, tj. w czasie trwania wypowiedzenia oraz zgodnie ze stanowiskiem Inspekcji Pracy, także w razie zaległości urlopowych. W przypadku urlopu bieżącego ma jedynie wpływ na termin jego wykorzystywania.
Wnioski urlopowe dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl |
Co do zasady, pracodawca powinien udzielać pracownikom urlop wypoczynkowy zgodnie z planem, tworzonym na podstawie wniosków pracowników (art. 163 § 1 K.p.). Wnioski urlopowe nie są jednak dla pracodawcy wiążące, gdyż ma on również obowiązek zapewnienia w zakładzie normalnego toku pracy, a tym samym musi pogodzić ze sobą wolę zatrudnionego z interesem firmy. Ostatecznie to zatrudniający podejmuje w tym względzie decyzję, w związku z czym może się zdarzyć, że termin urlopu nie do końca będzie zgodny z oczekiwaniami pracownika. Pracownik proponuje termin urlopu, ale nie może żądać od pracodawcy jego akceptacji. Jednak przyznana w tym zakresie pracodawcy prerogatywa nie jest jednoznaczna z możliwością egzekwowania od pracownika odbycia urlopu wypoczynkowego we wskazanym jednostronnie (przez silniejszą stronę stosunku prawnego) terminie, bowiem treść przytoczonego przepisu daje jedynie możliwość dopasowania dni wolnych zatrudnionego do potrzeb zakładu pracy, a nie nakaz jego odbycia w czasie imperatywnie wskazanym przez pracodawcę.
W zakresie jednostronnego udzielania "zaległości" urlopowych poglądy nie są jednolite. Co do zasady, pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik ma do niego prawo (art. 161 K.p.). W praktyce mogą jednak wystąpić okoliczności, w wyniku których urlop nie zostanie wykorzystany w ustalonym terminie. W takim przypadku pracodawca powinien go udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 K.p.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2006 r. (sygn. akt I PK 124/05, M.P.Pr. 2006/3/119): "Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody.". We wcześniejszym rozstrzygnięciu Sąd ten stwierdził jednak, iż: "Nie ma jednej i prostej odpowiedzi na pytanie, czy pracodawca może jednostronnie skierować pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy. Odpowiedź zależy od okoliczności, a te mogą być rozmaite.". Główny Inspektor Pracy powołując się na cytowany wyrok z 24 stycznia 2006 r., pośrednio przychylił się do zawartej w nim tezy (stanowisko GIP, znak GNP-364-4560-14-1/17/PE/RP).
Pracodawca ma natomiast, wynikającą z przepisów prawa, możliwość jednostronnego udzielenia urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (art. 1671 K.p.). Pracownik jest wówczas zobowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop.
Przepisy pozwalają jeszcze zatrudniającemu przesunąć termin zaplanowanego wcześniej urlopu wypoczynkowego (art. 164 K.p.), gdy nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Ponadto pracodawca może, pod pewnymi warunkami pracownika odwołać z urlopu (art. 167 K.p.), o czym piszemy w następnym temacie niniejszego działu. Te dwa narzędzia (przesunięcie i odwołanie) w połączeniu z koniecznością zapewnienia normalnego toku pracy pozwalają pracodawcy w dość elastyczny sposób zawiadywać urlopami pracowników.
|