Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Zasady udzielania zaległego urlopu
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zasady udzielania zaległego urlopu

Gazeta Podatkowa nr 71 (1737) z dnia 3.09.2020
Agata Barczewska

Generalnie urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane w ramach tego roku kalendarzowego, za który przysługują. Wielu pracodawców określa terminy wykorzystania urlopów w planie urlopowym, uzgadnianym z pracownikiem. Mimo dużej swobody w planowaniu urlopowego wypoczynku, nie może on jednak przekroczyć pewnych granicznych terminów wyznaczonych przez Kodeks pracy.

Dwa terminy wykorzystania urlopu

Celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił psychofizycznych pracownika, dlatego powinien być udzielany na bieżąco. Ponieważ przysługuje on w określonym wymiarze w każdym roku kalendarzowym, pierwszym granicznym terminem wykorzystania urlopu za dany rok jest upływ tego roku (art. 161 K.p.). Na mocy art. 168 K.p. termin udzielenia zaległego urlopu za dany rok może jednak ulec przesunięciu do końca września następnego roku. Należy podkreślić, że art. 168 K.p. posługuje się sformułowaniem "należy pracownikowi udzielić", pracodawca nie naruszy więc tego przepisu, jeżeli zaległego urlopu za 2019 r. udzieli w ostatnim dniu września 2020 r., a jego wykorzystanie przesunie się na następny miesiąc.

Wrześniowy termin udzielenia zaległego urlopu odnosi się również do urlopów dodatkowych, do których prawo wynika z przepisów odrębnych. Przykładowo, dodatkowym urlopem udzielanym w terminach ustalonych w Kodeksie pracy jest urlop z tytułu niepełnosprawności. Tak jak w przypadku zwykłego urlopu, pracodawca musi go udzielić do końca września roku następnego. Takiego wymogu nie ma natomiast w odniesieniu do 4 dni urlopu udzielanego na żądanie. Ta 4-dniowa pula urlopu wypoczynkowego jest wyłączona z obowiązku udzielenia go do końca trzeciego kwartału następnego roku. Termin na jego udzielenie może być późniejszy, przy czym przepisy Kodeksu pracy nie wskazują, w jakim maksymalnie terminie może być udzielony/wykorzystany urlop na żądanie. Wobec braku odpowiednich regulacji przyjmuje się, że może to nastąpić do upływu terminu przedawnienia roszczenia o ten urlop.

Odpowiedzialność za urlopowe zaległości

Nieudzielenie urlopu wypoczynkowego w wymaganych ustawowo terminach jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika. Odpowiedzialność z tytułu niedotrzymania terminów na udzielenie urlopu - bez względu na przyczyny takiego stanu rzeczy - ponosi wyłącznie pracodawca. To on będzie odpowiadał za skumulowanie urlopowych zaległości, nawet jeżeli przyczynił się do tego również pracownik. W praktyce nie można bowiem wykluczyć sytuacji, w których pracownik odmawia współpracy z pracodawcą w zakresie ustalenia terminu wykorzystania należnego urlopu, co powoduje narastanie urlopowych zaległości. W takich sytuacjach pracodawca, na gruncie ogólnego prawa pracy, ma mało instrumentów prawnych pozwalających na jednostronne udzielenie urlopu.

Kodeks pracy pozwala na "narzucenie" pracownikowi obowiązku wykorzystania urlopu tylko w sytuacji określonej w art. 1671 K.p. Stanowi on, że w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca mu go udzieli. Biorąc jednak pod uwagę, że wykorzystanie urlopu wypoczynkowego jest nie tylko prawem, ale i swojego rodzaju obowiązkiem pracownika, przyjmuje się, że ma on prawo zażądać od pracownika wykorzystania zaległego urlopu. Potwierdza to zarówno orzecznictwo sądowe, jak i opinie urzędowe. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05, "Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody". Na powyższe orzeczenie powołał się Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 14 lipca 2017 r., udostępnionym naszemu Wydawnictwu. Dopuszczalność jednostronnego udzielenia zaległego urlopu potwierdziły również - w ograniczonym czasowo zakresie - przepisy antykryzysowe wprowadzone w związku z epidemią COVID-19.

Przymusowy urlop z powodu COVID-19

Podstawowym aktem prawnym związanym z przeciwdziałaniem epidemii COVID-19 jest ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19... (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), zwana specustawą w sprawie COVID-19.

Prawo do jednostronnego udzielenia zaległego urlopu przewiduje art. 15gc specustawy w sprawie COVID-19, zgodnie z którym pracodawca może jednostronnie, bez zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, udzielić zaległego urlopu w wymiarze do 30 dni. Moim zdaniem termin urlopu nie powinien jednak wykraczać poza 30 września 2020 r. Omawiana regulacja nie uchyla bowiem przepisu przewidującego ten termin, a jedynie daje jednoznaczną podstawę prawną do "przymusowego" udzielenia zaległego urlopu przed momentem, w którym staje się on ostatecznie zaległy (tj. przed 30 września 2020 r.). Specustawa w sprawie COVID-19 nie określa formy przekazania pracownikowi informacji o wyznaczonym terminie urlopu, celowe jest jednak poinformowanie pracownika na piśmie (patrz ramka).

Informacja o udzieleniu zaległego urlopu w trybie specustawy w sprawie COVID-19

  Poznań, dnia 26.08.2020 r.
Zakład Odzieżowy
Celex Sp. z o.o
ul. Kwiatowa 43, Poznań
 
  Pani Anna Rudzińska
szwaczka
Informuję, że na podstawie art. 15gc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, udzielam Pani 10 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za 2019 r. w terminie od 1 do 14 września 2020 r.

Marzena Cudzik
Pracodawca

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.