W przypadku ustania zatrudnienia pracodawca ma kilka obowiązków do wypełnienia wobec pracownika. Jednym z nich jest rozliczenie należnego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. W sytuacji gdy taki urlop nie zostanie wykorzystany przez pracownika w naturze, za pozostałe dni urlopu należy wypłacić ekwiwalent pieniężny.
Pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (art. 171 § 1 K.p.). Ekwiwalent ten powinien zostać wypłacony w ostatnim dniu zatrudnienia. Oblicza się go zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu... (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). I tak, składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia do niego prawa. Z kolei składniki przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, przyjmuje się w średniej wysokości z tego okresu. Ostatnią grupę składników, czyli przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, wlicza się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu.
Pracownikowi, który otrzymuje składniki zmienne (za okresy miesięczne, a także i dłuższe) i nie przepracuje w pełni okresu przyjmowanego do podstawy ekwiwalentu, należy tę podstawę dopełnić. Przyczynami, które wpływają na konieczność dopełnienia podstawy ekwiwalentu, jest np. nieobecność w pracy z powodu korzystania z urlopu czy choroby. Dopełnienie to polega na tym, że wynagrodzenie faktycznie wypłacone pracownikowi w okresie 3 lub 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (§ 16 ust. 2 wymienionego rozporządzenia). Wystarczy więc, że w jednym z miesięcy przyjmowanych do podstawy ekwiwalentu za urlop pracownik z powyższych powodów będzie nieobecny w pracy, aby pracodawca był obowiązany dopełnić podstawę ekwiwalentu. Przy czym przeliczenia dokonuje się za cały okres przyjmowany do podstawy, a nie za poszczególne miesiące wchodzące w jego skład (przykład 1).
Ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika urlopowego dla pracownika pełnoetatowego obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy niepełnoetatowca (przykład 2). Skorygowanie wysokości współczynnika ma istotne znaczenie, w przeciwnym przypadku ekwiwalent urlopowy może mieć zaniżoną wartość.
|
Przykład 1 Z dniem 31 lipca 2020 r. pracownik rozwiąże umowę o pracę zawartą na pełny etat. Pracownik świadczy pracę od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę. Pozostało mu 10 dni (80 godz.) niewykorzystanego urlopu. Pracownikowi przysługuje stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 4.200 zł, dodatki nocne i zmienna miesięczna premia regulaminowa. Przez cały czerwiec 2020 r. pracownik przebywał na urlopie, a w maju 2020 r. przez 15 dni był chory. Do podstawy ekwiwalentu należy przyjąć składniki zmienne miesięczne z marca, kwietnia i maja 2020 r. (czerwiec 2020 r. należy pominąć, gdyż pracownik przez cały miesiąc był na urlopie). W okresie przyjmowanym do podstawy ekwiwalentu pracownik otrzymał premie i dodatki nocne odpowiednio: za marzec 2020 r. - 300 zł i 118 zł, za kwiecień 2020 r. - 200 zł i 74,40 zł oraz za maj 2020 r. - 100 zł i 52 zł. Pracownik przepracował cały marzec 2020 r. (22 dni) oraz kwiecień 2020 r. (21 dni), w maju 2020 r. przepracował 10 dni, a przez 15 dni był chory. Ustalenie wysokości ekwiwalentu za urlop:
Z ostatnim dniem lipca 2020 r. pracownik zatrudniony na 4/5 etatu przechodzi na emeryturę i rozwiązuje umowę o pracę. Pozostało mu 8 dni (64 godz.) niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze wynoszące 25 zł na godzinę oraz zmienna premia. W kwietniu 2020 r. pracownik otrzymał łącznie z premią 4.032 zł, w maju 2020 r. - 3.840 zł i w czerwcu 2020 r. - 3.696 zł. Obliczenie ekwiwalentu należnego pracownikowi za 8 dni (64 godz.) niewykorzystanego urlopu:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
