Pracownik od wielu lat otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze oraz premię uznaniową do 20% wynagrodzenia zasadniczego. Jako pracownik administracyjny otrzymywał co miesiąc taką premię. Czy premię tę należy wliczyć do ekwiwalentu za urlop i do odprawy pieniężnej (likwidacja stanowiska)?
Premia, o której mowa w pytaniu, pomimo nazwania jej uznaniową, ma charakter premii regulaminowej, zatem należy ją uwzględnić przy obliczaniu ekwiwalentu i odprawy pieniężnej.
W skład wynagrodzenia pracownika może wchodzić premia, jeżeli pracodawca przyzna pracownikom taki składnik. Prawo do premii tzw. regulaminowej pracownik nabywa po spełnieniu obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów, które są przeważnie uregulowane w przepisach wewnątrzzakładowych, takich jak układ zbiorowy pracy czy regulamin wynagradzania, a czasami w przepisach odrębnych lub umowie o pracę. Premia regulaminowa jest wypłacana we wskazanych w przepisach (umowie) odstępach czasowych (np. co miesiąc czy co kwartał) i w określonej wysokości. Warunki, których spełnienie uprawnia pracownika do premii, jak też przesłanki ją wykluczające powinny również być określone w odpowiednich przepisach lub w umowie o pracę.
Należy zauważyć, że tzw. premie uznaniowe, oprócz nazwania ich w ten sposób, czasami mają określone obiektywne przesłanki ich nabycia. Jednak nawet, gdy premia uznaniowa nie będzie miała uregulowanych formalnie zasad jej nabycia, to także może mieć charakter premii regulaminowej, poprzez sam fakt jej regularnej wypłaty. Jak bowiem wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2016 r., sygn. akt III PK 30/16: "(...) Świadczenie pieniężne nazwane w zakładowych przepisach płacowych (albo w umowie o pracę) »premią uznaniową«, wypłacane pracownikowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, a więc w szczególności za sumienne i staranne wykonywanie pracy (art. 100 § 1 K.p.), w oderwaniu od przesłanek nagrody określonych w art. 105 K.p., jest składnikiem wynagrodzenia za pracę (w szczególności wynagrodzenia urlopowego), co oznacza, że pracownikowi przysługuje roszczenie o jego wypłatę".
Przy obliczaniu ekwiwalentu urlopowego przyjmuje się m.in. składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc. Zalicza się do nich np. premie regulaminowe miesięczne. W przypadku gdy premie tzw. uznaniowe będą miały charakter regulaminowych ze względu na systematyczność ich wypłacania, to również należy je uwzględnić przy obliczaniu ekwiwalentu. Wlicza się je wtedy w średniej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. A jeżeli taka premia będzie wypłacana za okresy dłuższe niż miesiąc (np. co kwartał), to wlicza się ją w średniej wysokości wypłaconej w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. Tak samo premie tzw. uznaniowe, a faktycznie regulaminowe, wlicza się do podstawy np. odprawy pieniężnej, gdyż oblicza się ją zgodnie z zasadami obowiązującymi przy ustalaniu ekwiwalentu urlopowego.
Przykład Pracownik nabędzie prawo do odprawy pieniężnej na podstawie przepisów tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych w ostatnim dniu sierpnia 2019 r. w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia. Otrzymuje on stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 3.700 zł oraz premie miesięczne, tzw. uznaniowe, wynoszące do 20% wynagrodzenia zasadniczego. Wysokość odprawy ustala się na zasadach obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop. W okresie od maja do lipca br. otrzymał premie w wysokości 740 zł, 555 zł i 370 zł. Obliczenie wysokości odprawy: 3.700 zł + [(740 zł + 555 zł + 370 zł) : 3] = 4.255 zł, 4.255 zł × 2 = 8.510 zł. |
|