Podpisaliśmy z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji po zakończeniu zatrudnienia. Ze względu na problemy finansowe chcielibyśmy się z niej wycofać. Czy możemy tego dokonać, a jeżeli tak, to jakie konsekwencje się z tym wiążą?
Pracodawca może "zwolnić" pracownika z zakazu konkurencji, ale jeżeli w umowie brak jest klauzuli umożliwiającej jej wypowiedzenie względnie warunku ją rozwiązującego, to do końca jej obowiązywania może być zmuszony wypłacać byłemu pracownikowi odszkodowanie.
Co do zasady, umowę o zakazie konkurencji podpisuje się na okres trwania stosunku pracy (art. 1011 K.p.). Zdarza się jednak, że z powodu dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, strony zawierają umowę mającą trwać po jego ustaniu.
Umowa o zakazie konkurencji, która ma obowiązywać po zakończeniu stosunku pracy, jest wzajemną umową prawa cywilnego. Każda ze stron przejmuje na siebie obowiązki, z których musi się rozliczyć. Zgodnie z treścią tego rodzaju stosunku, były pracownik powinien powstrzymać się od działań, których podjęcie mogłoby przynieść szkodę zatrudniającemu, a pracodawca jest zobligowany wypłacać mu za to odszkodowanie (art. 1012 § 1 K.p.). Jedna strona takiej umowy może zwolnić się z jej wykonania jedynie za zgodą drugiej. Kiedy więc w jej treści nie zostanie zawarta klauzula o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia lub wskazany warunek rozwiązujący, a ustaną przyczyny, dla których ją zawarto, to nawet jeżeli pracodawca zwolni byłego pracownika z obowiązku lojalności (niepodejmowania działalności konkurencyjnej), nadal będzie musiał wypłacać mu odszkodowanie, chyba że ten dobrowolnie z niego zrezygnuje. Skoro bowiem umowa o zakazie konkurencji jest wzajemną, to dopóki były pracownik będzie dotrzymywał swojej części zobowiązania, dopóty nie będzie żadnych podstaw, żeby druga strona, czyli były pracodawca, tego nie czynił.
Wysokość odszkodowania powinna zostać określona w umowie, a w razie braku takiego zapisu wynosi 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach (art. 1012 § 3 K.p.).
W umowie warto uwzględnić zapisy, które pozwolą byłemu pracodawcy zwolnić się z obowiązku płacenia odszkodowania w razie ustania przyczyny, dla której zakaz konkurencji podpisano (por. wyrok SN z 7 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 322/10). Do tych umów znajdują zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Można w niej zamieścić klauzule zezwalające na ich wcześniejsze zakończenie poprzez wypowiedzenie, odstąpienie, albo ustanowienie warunku, którego spełnienie się spowoduje wygaśnięcie umowy.
|