Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Udzielanie zaległego urlopu w okresie epidemii COVID-19
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Udzielanie zaległego urlopu w okresie epidemii COVID-19

Gazeta Podatkowa nr 19 (1790) z dnia 8.03.2021
Agata Barczewska

Celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił psychofizycznych pracownika. W związku z tym powinien on być udzielany na bieżąco, w ramach tego roku kalendarzowego, za który przysługuje. W razie niedotrzymania tego terminu pracodawca powinien udzielić urlopu zaległego do końca września roku następnego. Jeżeli skorzysta ze specustawy w sprawie COVID-19, termin tego urlopu może wyznaczyć jednostronnie.

Kodeksowe terminy udzielenia urlopu

Generalnie pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 K.p.). Kodeks pracy wprowadza jednak od tej zasady wyjątki, stanowiąc w art. 168 K.p., że udzielenie urlopu zaległego za dany rok może nastąpić do końca września roku następnego. Upływ trzeciego kwartału danego roku wyznacza więc graniczny termin udzielenia pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego za poprzedni rok. Należy podkreślić, że art. 168 K.p. posługuje się sformułowaniem "należy pracownikowi udzielić", pracodawca nie naruszy więc tego przepisu, jeżeli zaległego urlopu za dany rok udzieli nawet w ostatnim dniu września następnego roku. Przy czym wrześniowy termin na udzielenie zaległego urlopu nie dotyczy 4 dni urlopu na żądanie. W przypadku tego rodzaju urlopu przepisy Kodeksu pracy nie wskazują do kiedy maksymalnie może on być udzielony/wykorzystany. Wobec braku odpowiednich regulacji przyjmuje się, że może to nastąpić do upływu terminu przedawnienia roszczenia o ten urlop.

Zasadniczo urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, choć prawo pracy nie wprowadza bezwzględnego obowiązku ich tworzenia. Jeżeli w danej firmie funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, odstąpienie od planu urlopów zależy od jej zgody. W zakładach, gdzie nie funkcjonują związki zawodowe, o tworzeniu planu urlopów decyduje wyłącznie pracodawca (art. 163 K.p.). Jeżeli nie jest tym zainteresowany, termin wykorzystania urlopu ustala po porozumieniu z pracownikiem.

Trzeba podkreślić, że ostateczna decyzja w sprawie terminu urlopu należy do pracodawcy i tylko w nielicznych przypadkach nie ma on wpływu na to, kiedy pracownik skorzysta z wypoczynku. Taka sytuacja występuje w przypadku wniosku o wykorzystanie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Strony stosunku pracy nie mają też wyboru w sprawie terminu udzielenia urlopu pracownikowi młodocianemu. Obligatoryjnie należy to uczynić w czasie ferii szkolnych (art. 205 § 3 K.p.).

Jednostronny termin urlopu

Ogólne przepisy prawa pracy pozwalają pracodawcy na jednostronne wyznaczenie terminu urlopu tylko w jednej sytuacji, określonej w art. 1671 K.p. Stanowi on, że w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca mu go udzieli. Biorąc jednak pod uwagę, że pracodawca odpowiada za stan urlopów w zakładzie, a wykorzystanie urlopu wypoczynkowego jest nie tylko prawem, ale i swojego rodzaju obowiązkiem pracownika, ukształtował się pogląd, że pracodawca ma prawo zażądać od pracownika wykorzystania zaległego urlopu.

Takie stanowisko prezentował Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05, orzekł, iż: "Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody". Na to orzeczenie powołał się, akceptując je, również Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 14 lipca 2017 r., udostępnionym naszemu Wydawnictwu. W okresie obowiązywania epidemii w związku z COVID-19 pracodawca otrzymał jednak prawne instrumenty do narzucenia prawnikowi terminu wykorzystania zaległego urlopu - bez konieczności sięgania do orzecznictwa czy opinii urzędowych. Taką możliwość daje mu art. 15gc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.), zwanej specustawą w sprawie COVID-19.

Urlop przymusowy z powodu COVID-19

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, wprowadzonych w związku z COVID-19 pracodawca może jednostronnie, bez zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, udzielić zaległego urlopu w wymiarze do 30 dni. Termin wykorzystania urlopu w takim przypadku wyznacza pracodawca. Wspomniana ustawa nie określa formy przekazania pracownikowi informacji o wyznaczonym terminie urlopu, zasadne dla celów dokumentacyjnych i dowodowych jest jednak poinformowanie pracownika na piśmie (patrz ramka). W art. 15gc specustawy w sprawie COVID-19 brak jest wskazania, do kiedy maksymalnie pracodawca może wyznaczyć termin wykorzystania zaległego urlopu - w szczególności, czy może to nastąpić po upływie września roku następnego po roku, za który przysługuje urlop. Moim zdaniem nie powinien on jednak wykraczać poza 30 września, art. 15gc specustawy w sprawie COVID-19 dotyczy bowiem tylko przymusowego wyznaczenia terminu urlopu, a nie zmiany kodeksowej regulacji przewidującej wrześniowy termin na udzielenie zaległego urlopu.

Informacja o udzieleniu zaległego urlopu na podstawie specustawy w sprawie COVID-19
Centrum Wypoczynkowe 
"Zacisze" Sp. z o.o.
ul. Pod Lasem 2, Kołobrzeg
Kołobrzeg, 26 lutego 2021 r.
  Anna Rucianik
recepcjonistka
Informuję Panią, że na podstawie art. 15gc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.), udzielam Pani 10 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za 2020 r. w terminie od 1 do 12 marca 2021 r.
  Krzysztof Stanicki
  Dyrektor naczelny

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.